Część druga

Aktywność edukacyjna ludzi dorosłych w różnych kręgach spolecznych

Pierwszą, która źródeł zła dopatruje się W desakralizacji małżeństwa, oby­czajowości tradycyjnej, w celowych działaniach kultury masowej, w niewłaści­wej polityce państwa wobec małżeństwa i rodziny.

Druga zaś negatywne przemiany rodziny składa na karb enigmatycznych przemian cywilizacyjnych, naturalnych procesów urbanizacji, przemian kultu­rowych itp. Wedle pierwszej orientacji winę za stan rodziny ponosi w pierw­szym rzędzie system i państwo. W mniemaniu drugich winna jest współczesna cywilizacja, która niesie nieuchronną zagładę, a przynajmniej radykalną prze­mianę wszelkim wartościom i instytucjom wyrosłym w kulturach minionych. Warto jednak dodać, że zwolennicy tej orientacji także nie oszczędzają państwa i jego instytucji, przypisując im winę zaniedbania i nieudolności.

Ze względu na źródła zagrożenia najpowszechniej dzieli się czynniki dezintegracji rodziny na zewnętrzne i wewnątrzrodzinne. Istotą zjawisk spo­łecznych jest niepoddawanie się ścisłym podziałom i klasyfikacjom rozłącznym i wyczerpującym. Także i w tym przypadku proponowana klasyfikacja zawiera grzechy logiczne i merytoryczne. Stanowi wszelako pomocne narzędzie dal­szych analiz.

Czynniki wewnątrzrodzinne integracj i lub dezintegracji

Czynniki zewnątrzrodzinne integracji lub dezintegracji

1. Cechy indywidualne członków

rodziny.

2. Układ międzyosobniczy,

hierarchia wewnątrzrodzinna.

3. Jakość, istota więzi

emocjonalnych w rodzinie.

4. Cele i system wartości

małżeństwa.

5. Organizacja życia codziennego

i podział obowiązków.

6. Warunki ekonomiczne, stan

posiadania.

l. Polityka socjalna państwa wobec

małżeństwa i rodziny.

2. Ideologia społeczna środków

masowego przekazu.

3. Przemiany kultury i wykształcenia

społeczeństwa.

4. Procesy uprzemysłowienia

i związana z nimi ruchliwość przestrzenna i pionowa społeczeI1stwa.

Klasyfikacja powyższa ma właściwości i zastosowanie uniwersalne. Na­biera cech odrębności dopiero w zastosowaniu do danego społeczeństwa, syste­mu społeczno-p'olitycznego lub kultury. Nabiera też innego znaczenia dla po­szczególnych członków rodziny. Dzieci są biernymi aktorami zdarzeń, najczę­ściej niestety ich ofiarami. Dorosły człowiek w znacznej mierze odgrywa rolęczynną. Niekiedy inicjującą zagrożenie, niekiedy zapobiegawczą.

] ] l