Wydział Lekarski, III rok, 5 semestr

Mikrobiologia – treść ćwiczeń, rok akademicki 2013/2014

Ćwiczenie 1: Mikrobiologia ogólna: pożywki bakteryjne, techniki posiewów, uzyskiwanie czystej hodowli, budowa komórki bakteryjnej, metody barwienia preparatów bakteryjnych.

Wiedza: student zna fizjologię bakterii, optymalne warunki dla hodowania bakterii in vitro: wymagania odżywcze ,temperatura , środowisko gazowe, pH i ciśnienie osmotyczne; zna techniki wykonywania posiewów, fazy wzrostu hodowli bakteryjnej, metodę uzyskiwania czystej hodowli; kształty i budowę komórek bakteryjnych (elementy stałe i dodatkowe), metody barwienia preparatów; zna znaczenie preparatów mikroskopowych w diagnostyce mikrobiologicznej, metody identyfikowania bakterii na podstawie ich cech biochemicznych, budowy antygenowej.

DEMONSTRACJE:

Wzrost bakterii na pożywkach płynnych (kożuszek, zmętnienie,

osad).

Wzrost bakterii na pożywce stałej (trzy rożne rodzaje kolonii).

Wzrost szczepów barwnikotwórczych.

Demonstracja preparatów bakteryjnych barwionych metodą negatywną

ukazujących kształty komórek bakteryjnych.

a/ Komórki cylindryczne.

b/ Komórki kuliste.

Demonstracja preparatów bakteryjnych ukazujących obecność otoczki.

a/ Preparat barwiony metodą pozytywno-negatywną.

Demonstracja preparatów bakteryjnych ukazujących obecność przetrwalników.

a/ Preparat barwiony metodą Grama.

b/ Preparat barwiony zielenią malachitową.

Demonstracja preparatu bakteryjnego ukazującego rzęski.

Barwienie preparatów bakteryjnych metodą Grama.

Ćwiczenie 2: Mikrobiologia ogólna – Występowanie bakterii w środowisku człowieka i w jego organizmie. Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie.

Wiedza: student omawia występowanie bakterii w środowisku człowieka (rezerwuar zarazka, drogi jego rozprzestrzeniania się, źródło zakażenia), mikrobiom- stała i przejściowa flora bakteryjna, nosicielstwo bakterii chorobotwórczych, wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie; sanityzacja, antyseptyka, aseptyka, odkażanie, wyjaławianie, sporale.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja pożywek diagnostycznych i zestawów testów biochemicznych

wykorzystywanych do identyfikowania bakterii (testy API).

Określanie właściwości hemolitycznych bakterii – hemoliza typu alfa,

beta i gamma.

Bakterie w środowisku i w organizmie człowieka.

a/ Występowanie bakterii w powietrzu – badanie metodą sedymentacji

na agarze z krwią przez 30 minut.

b/ Występowanie bakterii na powierzchni stołu – badanie przy użyciu

płytki kontaktowej (agar z krwią).

c/ Występowanie bakterii na odzieży – badanie metodą odciskową na

agarze z krwią powierzchni fartucha.

d/ Występowanie bakterii na powierzchni skory – odciśnięcie opuszki

palca na agarze z krwią przed umyciem rąk, po ich umyciu

oraz po przetarciu preparatem odkażającym.

Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie.

a/ Wpływ temperatury – posiew hodowli płynnej gronkowca złocistego i

laseczki siennej na pożywkę agarową przed i po 10 minutach gotowania.

b/ Wpływ promieniowania UV – naświetlanie przez 10 minut częściowo

osłoniętej papierem hodowli pałeczki okrężnicy na płytce agarowej.

c/ Wpływ preparatu odkażającego.

Demonstracja preparatu SPORAL stosowanego do sprawdzania

skuteczności wyjaławiania w autoklawie.

Ćwiczenie 3: Mikrobiologia ogólna - Antybiotyki i chemioterapeutyki.

Wiedza: student zna grupy leków przeciwbakteryjnych: beta-laktamy, aminoglikozydy, chinolony, tetracykliny, makrolidy, linkozamidy, glikopeptydy, inne oraz przykładowe antybiotyki z każdej z grup (nazewnictwo chemiczne)-po trzy przykłady.

Sposób działania (bakteriobójczy, bakteriostatyczny), zakres działania (wąskie, szerokie spektrum), mechanizmy działania.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja wykonania antybiogramu metodą krążkowo-dyfuzyjną.

Demonstracja ustalania najmniejszego stężenia hamującego antybiotyku

(MIC) przy zastosowaniu E-testu.

Demonstracja metody wykrywanie szczepów gronkowca złocistego

opornych na metycylinę (MRSA)-test z cefoksytyną.

Ćwiczenie 4: Mikrobiologia szczegółowa -. Ogólna charakterystyka

bakterii Gram-dodatnich.

Wiedza: student posiada wiedzę z zakresu:

Ziarenkowce Gram-dodatnie:

Staphylococcus, Streptococcus, Enterococcus- gatunki chorobotwórcze i jednostki chorobowe.

Pałeczki Gram-dodatnie:

Clostridium, Bacillus, Corynebacterium spp., Mycobacterium (prątki gruźlicy, MOTT), Listeria, Corynebacterium ,Actinomyces, Lactobacillus- gatunki chorobotwórcze i jednostki chorobowe.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja wzrostu Staphylococcus aureus i Staphylococcus epidermidis

w pożywce płynnej i na agarze z krwią.

Demonstracja identyfikacji szczepu gronkowca koagulazo-ujemnego za

pomocą cech biochemicznych (zestaw API STAPH).

Demonstracja wzrostu Corynebacterium diphtheriae na pożywce Loefflera.

Demonstracja preparatów Corynebacterium diphtheriae i Corynebacterium

pseudodiphtheriticum barwionych metodą Neissera i metodą

Grama.

Demonstracja preparatu Streptococcus pneumoniae.

Demonstracja identyfikacji szczepu paciorkowca za pomocą cech

biochemicznych (zestaw API STREP).

Demonstracja wzrostu Enterococcus faecalis na pożywce Coccosel-agar.

Demonstracja preparatu Enterococcus faecalis.

Demonstracja preparatow Clostridium tetani i Clostridium botulinum- m. Grama.

Demonstracja preparatu Actinomyces israelii- m. Grama.

Ćwiczenie 5: Mikrobiologia szczegółowa - Ogólna charakterystyka bakterii Gram-ujemnych .

Wiedza: student posiada wiedzę z zakresu:

Ziarenkowce Gram-ujemne:

Neisseria, Moraxella- gatunki chorobotwórcze.

Pałeczki Gram-ujemne:

Pseudomonas, Stenotrophomonas, Burkholderia, Acinetobacter,

Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Klebsiella,Proteus, Yersinia.

Vibrio, Campylobacter, Helicobacter Legionella- gatunki chorobotwórcze.

Jednostki chorobowe bakterii z rodzaju Salmonella, Shigella, Vibrio.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja preparatow rodzajow Bacteroides, Fusobacterium i Propionibacterium.

Demonstracja metod diagnostyki zakażeń wywołanych przez bakterie

beztlenowe.

Demonstracja wzrostu mgławicowego Proteus vulgaris.

Demonstracja wzrostu barwnikotworczego szczepu Pseudomonas aeruginosa.

Demonstracja identyfikacji pałeczek jelitowych na podstawie cech biochemicznych (API E).

Demonstracja preparatu Escherichia coli.

Demonstracja preparatu Pseudomonas aeruginosa.

Demonstracja preparatu Neisseria sp.

Ćwiczenie 6: Zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych

Wiedza: student posiada wiedzę nt.:

Postaci klinicznych zakażeń górnych i dolnych dróg oddechowych, czynników etiologicznych: wirusy (grypa, paragrypa, RSV), bakterie

( S. pniaeneumo, Moraxella, S.aureus, S. pyogenes, H. influenzae), bakterie atypowe( Chlamydophila pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Legionella pneumophila).

DEMONSTRACJE:

Demonstracja wzrostu Staphylococcus aureus i Staphylococcus epidermidis

na pożywce wybiorczo-diagnostycznej Chapmana.

Demonstracja identyfikacji Staphylococcus aureus metodą aglutynacji

lateksowej.

Demonstracja wzrostu rożnych gatunków prątków na pożywce Loewensteina-

Jensena.

Demonstracja testów biochemicznych stosowanych w identyfikacji

prątkow – test Bogena i test niacynowy.

Demonstracja preparatu Mycobacterium tuberculosis w tkance barwionego

metodą Ziehla-Neelsena.

Demonstracja wzrostu Streptococcus pyogenes w bulionie i na agarze

z krwią z krążkiem zawierającym bacytracynę.

Demonstracja wzrostu Streptococcus pneumoniae i Streptococcus mitis

na agarze z krwią z krążkami zawierającymi optochinę.

Demonstracja preparatu Streptococcus pneumoniae.

Demonstracja wzrostu Haemophilus influenzae na pożywce-krwawy agar czekoladowy.

Ćwiczenie 7: Zakażenia układu pokarmowego. Zatrucia pokarmowe

Wiedza: student posiada wiedzę nt.:

Postaci klinicznych zakażeń układu pokarmowego, definicji zakażeń przewodu pokarmowego i zatruć pokarmowych.

Materiału klinicznego pobieranego w kierunku diagnostyki układu pokarmowego. Podstawowe czynniki etiologiczne (bakteryjne i wirusowe) tych zakażeń.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja wzrostu Bacillus cereus na pożywce agarowej.

Demonstracja preparatów Bacillus cereus barwionych metodą Grama i

zielenią malachitową.

Demonstracja identyfikacji pałeczek z rodzaju Shigella metodą aglutynacji szkiełkowej.

Demonstracja wzrostu rożnych gatunków pałeczek jelitowych na pożywkach

wybiorczo-namnażających i wybiorczo-diagnostycznych.

Demonstracja preparatów mikroskopowych rożnych gatunków pałeczek jelitowych-m. Grama.

Ćwiczenie 8: Zakażenia układu moczowo-płciowego

Wiedza: student posiada wiedzę nt.:

Czynników sprzyjających zakażeniom dróg moczowo-płciowych, postaci klinicznych tych zakażeń. Podstawowe czynniki etiologiczne (bakteryjne i wirusowe) tych zakażeń.

Stanów zapalnych pochwy, definicji zakażeń wewnątrzpłodowych i okołoporodowych.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja preparatu Lactobacillus sp.

Demonstracja preparatów rożnych stopni czystości pochwy.

Demonstracja preparatu Treponema pallidum.

Demonstracja podłoża zanurzeniowego do badania moczu i interpretacja

wyniku tego badania.

Ćwiczenie 9: Choroby przenoszone drogą płciową

Wiedza: student potrafi wymienić nt.:

Czynniki etiologiczne i jednostki chorobowe z nimi związane:

- wirusowe: wirus brodawczaka ludzkiego, ludzki herpeswirus typ 1 i 2, MCV , HIV, HBV, HDV, HCV, HGV ,ludzki wirus T-limfotropowy, wirus mięsaka Kaposiego

- bakteryjne: Treponema pallidum, Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Haemophilus ducreyi, Klebsiella granulomatis; mykoplazmy, ureaplazmy

DEMONSTRACJE:

Demonstracja preparatu Neisseria gonorrhoeae.

Demonstracja preparatu Treponema pallidum.

Ćwiczenie 10: Neuroinfekcje, zakażenia krwi. Choroby odzwierzęce.

Wiedza: student posiada wiedzę nt.:

Czynników predysponujących do zakażeń CUN; wrota zakażenia.

Zasad pobierania płynu mózgowo-rdzeniowego do badania bakteriologicznego i wirusologicznego.

Definicja: bakteriemia, posocznica.

Główne czynniki etiologiczne w zakażeniach OUN.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja preparatu Streptococcus pyogenes we krwi.

Demonstracja wykonania ustalania miana antystreptolizyny O (ASO)

testem lateksowym (ASL-SLIDEX).

Demonstracja wzrostu Neisseria meningitidis na agarze z krwią.

Demonstracja testu lateksowego Slidex meningite kit 5.

Demonstracja zestawu do pobierania krwi na posiew.

Ćwiczenie 11: Podstawy wirusologii.

Wiedza: student zna podstawowe cechy wirusów – budowa, właściwości i fazy replikacji wirusów.

DEMONSTRACJE:

Demonstracja linii komórkowej RPMI 2650 i HeLa.

Demonstracja linii komórkowej RPMI 2650 i HeLa zakażonych wirusem PIV 3 i RV- efekt cytopatyczny.