Dr Grzegorz Kapuściński
gkapuscinski@swps.edu.pl
WPROWADZENIE DO WIEDZY O KOMUNIKOWANIU
Rok 2008/2009, I rok studiów, semestr 2, ćwiczenia 24 godz.
Zakres przedmiotowy i cel zajęć.
Zajęcia stanowią rozwinięcie i uzupełnienie zagadnień prezentowanych w ramach wykładu o kwestie bardziej szczegółowe, dotyczące najważniejszych aspektów komunikacji społecznej jako formy kształtowania ładu społeczno-kulturowego i usytuowania jednostki w jego ramach. Omawiana w toku zajęć problematyka koncentruje się wokół czterech „problemów węzłowych”, tzn.:
kompetencja komunikacyjna oraz płeć kulturowa (gender) jako wyznaczniki zachowań komunikacyjnych (nadawczych i odbiorczych) w różnych sytuacjach społecznych;
przekazy medialne i ich gatunkowa specyfika jako struktury dyskursywne i nośniki znaczeń symbolicznych (mitycznych i ideologicznych) – na przykładzie szeroko rozumianych tekstów kultury popularnej;
Odbiór, interpretacji, nadinterpretacja, recepcja i użytkowanie przekazów medialnych – uwarunkowania sytuacyjne, kontekst społeczny;
Przekazy medialne jako czynniki stabilizacji i zmiany ładu społeczno-kulturowego
Tematy kolejnych zajęć i literatura
1. Podstawowe pojecia wiedzy o komunikowaniu. Płeć biologiczna i kulturowa (gender) jako czynnik różnicujący style komunikacyjne mężczyzn i kobiet. Reprezentacje płci w kulturze popularnej.
M.Mrozowski Media masowe. Władza, rozrywka i biznes. (s. 27-28, 34-39)
Em Griffin Podstawy komunikacji społecznej (rozdział 32, s. 474-484)
Dominic Strinati „Wprowadzenie do kultury popularnej”, r. 5, (s.144-177)
2. Kompetencja komunikacyjna i jej społeczne uwarunkowania. Stereotyp w komunikowaniu.
M.Mrozowski Media masowe. Władza, rozrywka i biznes. (s. 39-44)
C.N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone „Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie” cz. I „Wprowadzenie: Czym są stereotypy?”
3. Interakcja symboliczna (komunikacyjna) wg. G. H. Meada i E.Goffmana:
Ireneusz Krzemiński Co się dzieje między ludźmi? , rozdział 4 (s.123-158)
Erving Goffman Człowiek w teatrze życia codziennego, wprowadzenie i rozdział 1 (s. 31-103 w wydaniu: Wydawnictwo KR, 2000)
4. Strategie kształtowania interakcji komunikacyjnych w ramach związków intymnych. Negocjacje i rozwiązywanie konfliktów w komunikacji interpersonalnej
Ronald B.Adler, Lawrence B.Rosenfeld, Russell F.Proctor II;
Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się. (rozdział 9 i 11)
5. Dyskurs – ujęcie teoretyczne, analiza przypadku:
Teun A.van Dijk (red) Dyskurs jako struktura i proces (s. 9-32)
Stuart Allen Kultura newsów (rozdział 4, s. 81-100, rozdział 5, s.107-123)
6. Komunikowanie jako kształtowanie i negocjacja znaczeń. Ideologiczna i mityczna „zawartość” przekazów (dziennikarski obraz świata)
M.Mrozowski Media masowe … (s. 260-263, 278-282, 295-332,)
John Fiske Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem (rozdział 7, s. 147-168,
rozdział 9, s. 205-227)
L.Taylor, A.Willis Medioznawstwo (rozdział 3, s. 30-39)
Stuart Allen Kultura newsów (rozdział 3 i 4, s. 51-102)
7. Odbiorcy i efekty mediów masowych:
Maciej Mrozowski Media masowe… (s. 69-80, 345-372)
L.Taylor, A.Willis Medioznawstwo (s. 155-163, 212-225)
Stefan Collini (red) Interpretacja i nadinterpretacja (R.Rorty, s. 88-108, U.Eco, s.
136-147)
John Storey Studia kulturowe i badania kultury popularnej (s. 40-54)
8. Media jako stabilizator ładu społeczno-kulturowego (kultywacja, rytualizacja):
M.Mrozowski Media masowe …. (s. 382-394)
Em Griffin Podstawy komunikacji społecznej (rozdział 26, s. 381-390)
Eric W. Rothenbuhler Komunikacja rytualna (s. 43-45, 99- 120)
9. Zaliczenie
Warunki zaliczenia
Oprócz obecności i uczestniczenia w zajęciach podstawą zaliczenia będzie przeprowadzenie obserwacji w wielkopowierzchniowej placówce handlowej i sporządzenie raportu zawierającego interpretację wybranych, zauważonych tam zjawisk jako aktów i procesów komunikowania w świetle materiału omawianego na zajęciach.
Ponadto, aby poprawić swoją ogólną ocenę, każdy student może przygotować pisemną analizę wybranego odcinka wybranego serialu telewizyjnego produkcji polskiej, emitowanego (w okresie luty-maj 2009) przez TVP1, TVP2, TVN, Polsat. Przedmiotem i celem analizy ma być treść mitologiczna (ideologiczna) obrazu świata przedstawionego w wybranym odcinku. Chodzi o opisanie na konkretnym przykładzie możliwego (i uzasadnionego) sposobu dekodowania (rozumienia, interpretowania) wybranego przekazu pod kątem zawartych w nim wzorów osobowych i modeli zachowań, a także ich zgodności z rzeczywistością. Analiza nie może być ani recenzją, ani impresją.