Rodzina jako miejsce edukacji zdrowotnej i sprawnościowej

Rodzina stanowi środowisko, które zapewnia dzieciom najlepsze warunki rozwoju. Żadna instytucja nie jest w stanie jej zastąpić. Rodzina jest miejscem życia kulturalnego i towarzyskiego. Organizacja wypoczynku zabawy, rozrywki odbiór dóbr kulturalnych itd., czy też nabywanie pewnych nawyków higienicznych należą do ważnych treści życia rodzinnego.

Dom rodzinny to pierwsze środowisko wychowawcze dziecka. Tu otrzymuje ono podstawy wychowania, tu kształtują się jego nawyki, przyzwyczajenia, podstawy stanowiące fundament życia dorosłego.

W zakresie wychowania zdrowotnego od rodziny oczekuje się przede wszystkim:

* stworzenia optymalnych warunków zapewniających bezpieczeństwo i zaspokojenie zdrowotnych potrzeb dziecka,

* właściwej atmosfery sprzyjającej zdrowiu fizycznemu psychicznemu, zainteresowania rozwojem dziecka, życzliwego stosunku do jego potrzeb, dobrego przykładu, zdrowego współzawodnictwa higienicznego, aktywnej, rozumnej i systematycznej pracy nad kształtowaniem nawyków i postaw zdrowotnych,

* organizacji życia zgodnej z zasadami higieny somatycznej i psychicznej (układ dnia, godziny snu, podział obowiązków domowych),

* lokalnej współpracy z instytucjami wychowania, oraz z placówkami służby zdrowia.

Wywiązanie się z tych obowiązków wymaga od rodziców pewnego wysiłku. Oprócz chęci i zdrowego rozsądku pomocna byłaby literatura pedagogiczna. Rodzice nie zawsze jednak podejmują jakiekolwiek działania w tym kierunku.

Rozwój cech fizycznych i zdrowotnych u dziecka w wielu rodzinach bywa często niedoceniany i zaniedbywany, co prowadzi nieraz do wad postawy (skolioza, kifoza, lordoza). W dużej mierze negatywny wpływ na prawidłowy rozwój cech fizycznych osobowości dziecka ma telewizja, jeżeli rodzice zezwalają na wielogodzinne oglądanie programów telewizyjnych i przesiadywanie przed komputerem czyli brak ruchu, a w konsekwencji brak odporności organizmu.

Generalnie rodzicom zależy na zdrowiu dziecka i niewielkie jest prawdopodobieństwo tego, by świadomie uczyli dzieci zachowań szkodliwych, sami jednak mają często złe przyzwyczajenia, których szkodliwości nie rozumieją lub nie dostrzegają. Większość rodziców nie ma istotnych szans na zaszczepienie dzieciom aktywnego sposobu życia, gdyż sami większość wolnego czasu spędzają w fotelu przed telewizorem. Mechanizacja pracy, usprawnienie wielu czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, a przede wszystkim upowszechnienie się wzorów biernego sposobu odpoczywania powodują, że rodzice sami przyzwyczajeni są do bezruchu. Trudno więc oczekiwać, aby bez specjalnej inspiracji rozbudzali w dzieciach potrzebę dużej aktywności ruchowej. Warto przypomnieć, że aktywność ruchowa jest lekarstwem o bardzo szerokim zasięgu, gdyż doskonali sprawność funkcjonowania układu nerwowego człowieka oraz wzmacnia go fizycznie i psychicznie. Stąd bierze się niezwykła wszechstronność wpływu ruchu na człowieka.