Literatura:

1." Administracja publiczna"; red. J. Hauser; Warszawa 2005
2." Administracja publiczna" red J. Bodź; Warszawa 2003
3." Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne" red H. Izdebski, M. Kulesza; Warszawa 2004
4." Administracja i Polityka. Administracja publiczna w procesie przemian"; red. A. Ferens; Wrocław 2002
5. H. Izdebski; " Historia administracyjna" Warszawa 2001
6. J. Superat; "Instrumenty działania administracji publicznej" Wrocław 2003
7. B. Dolicki "samorząd terytorialny" Kraków 2006
8. " Samorząd lokalny w Polsce. Społeczno-polityczne aspekty funkcji"; red. A Pawłowska, S. Michałowski; Lublin 2004
9. Ust. z 8.03.1990 O samorządzie terytorialnym
10. Ust. z 5.06.1998 O samorządzie powiatowym
11. Ust. z 5.06.1998 O samorządzie wojewódzkim
12. Ust. z 5.06.1998 O administracji rządowej w województwie
13. Ust. z 20.06 2002 O bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza, prezydenta miasta
14. Ust. z 17.10.1992 O wzajemnych relacjach między władzami ustawodawczymi a wykonawczym, oraz o samorządzie terytorialnym (tzw. Mała Konstytucja)
15. Konstytucja z 2.04.1997 (Rozdziały: samorząd terytorialny, władza ustawodawcza i wykonawcza)
16. Ust. KPA (kodeks postępowania administracyjnego)

WYKŁAD 2 09.10.2012

· Pierwsza ustawa, która poruszała ( nie w sensie nowoczesnym) funkcjonowanie pewnego rodzaju form niezdepenalizowanej w postaci względnie szerokich kompetencji rady municypalnej była ustawa o miastach z 16 kwietnia 1791 roku, która dawała 6 największym Polskim miastom możliwość szerokiego samo-rządzenia.

· Statut dla wolnego miasta Kraków – 1816 – gdzie zakres kompetencji przynależnej władzom terytorialnym był z jednej strony względnie szeroki, a z drugiej był w sposób oczywisty ograniczony ze względu na zwierzchnią pozycje władzy zaborczej. Trudno jest mówić o samorządności, jako takiej.

· Kolejny akt normatywny, który należy w podobny sposób interpretować, który nadawał jeszcze szerszy zakres kompetencji władzom Polski był STATUT OGRANICZONY DLA GALICJI z 1871 roku. – Galicja w tym czasie ze względu na „liberalizm” austriacki była regionem, w którym umożliwiono utworzenie polskich organizacji społecznych i politycznych, oraz w ograniczonym zakresie polskiej administracji. Jednak dzięki temu mamy rozwój polskiej świadomości narodowej i państwowej szczególnie wśród elit politycznych, które w innych zaborach nie miały praktycznie możliwości funkcjonowania. Np. przeprowadzano, co prawda w kurialne, ale jednak wybory do władz zdecentralizowanych. Administracja publiczna w Galicji była zdominowana przez środowisko Polskie.

· Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 pojawiają się próby rzeczywistego powołania form samorządowych MAŁA KONSTYTUCJA z 10.02.1919 O formach samorządowych nie wspomina. Natomiast reguluje stosunki między najwyższymi organami władz państwowych

o Mała konstytucja
Zasadniczo ograniczała kompetencje naczelnika, jako zwierzchnika władzy wykonawczej. Inicjując w pewien sposób rozwój parlamentaryzmu w Polsce oddając jednocześnie jego kompetencje władzy ustawodawczej.

§ Odejście od silnej pozycji władzy wykonawczej do silnej władzy ustawodawczej

· Kolejny akt prawny zwierający funkcjonowanie administracji publicznej i samorządu terytorialnego to USTAWA ZASADNICZA z 17.03.1921 Roku

o Wprowadzała ona poprzez stosowne zapisy podstawy dla funkcjonowania samorządu terytorialnego, zawodowego i gospodarczego

o Formalnie były podstawy, aby stworzyć samorząd w Polsce. Natomiast rzeczywistość była całkiem inna:

§ Niestabilna sytuacja polityczna

§ Walka o terytorium

§ Słaba instytucjonalizacja władzy

Samorząd terytorialny był na drugim planie

o Co do relacji władza ustawodawcza a władza wykonawcza w Polsce mamy klasyczny system parlamentaryzmu. Władza ustawodawcza nad władzą wykonawczą…, czyli:

§ Każdy akt prawny prezydenta dla swojej ważności usiał posiadać kontrasygnatę premiera lub właściwego ministra

§ Rząd kierował całą (wewnętrzną i zewnętrzną) polityką państwa, ale ze względu na zfragmentalizowany, spolaryzowany parlament i system proporcjonalny występujący w kraju był bardzo wrażliwy na zmiany koalicyjne. Tym samy parlament rządził rządem ( przy systemie większościowym zaciera się relacja między administracją publiczną - rządową a wyborcami.)

· Ta relacja zmienia się dopiero w roku 1926 poprzez wprowadzenie ustawy z 2.08.1926 roku USTAWA UZUPEŁNIAJĄCA I ZMIENIAJĄCA USTAWĘ KONSTYTUCYJNĄ Z 17.03.1921

o Nie porusza kwestii samorządu terytorialnego, ale zasadniczo zwiększa kompetencje władzy wykonawczej:

§ Rząd może wydawać dekrety z mocą ustawy, a w latach 1926-1928 z upoważnieniem może wydawać specjalne dekrety. Władza wykonawcza zostaje zrównoważona z władzą sejmu

Z punktu widzenia piłsudczyków administracja publiczna miała być bardzo silna. Władza centralna, wykonawcza silniejsza od ustawodawczej. TYM SAMYM ODCHODZIMY OD DEMOKRACJI PARLAMENTARNEJ A ZBLIŻAMY SIĘ DO AUTORYTARYZMU.

W latach ’20 w roku 1928 mamy do czynienia z próbą wprowadzenia realnych… dotyczących jednostek samorządu terytorialnego (JST) – ustawa zwana regulacją;

· Która w złożeniu miała pobudzić JST, ale ze względu na nurt piłsudczyków roli tej nie spełniała

· Podobnie trzeba się odnieść do ustawy z 23.03.1933 zwanej USTAWĄ SCALENIOWĄ która miała na celu ujednolicenie funkcji JST w skali kraju. W rzeczywistości organy samorządu terytorialnego pełniły tylko funkcje o charakterze doradczym przy administracji rządowej (wojewodzie). Zatem ustawa swej roli nie spełniła i nie mamy do czynienia z realnie działającym samorządem terytorialnym.

23.10.2012

 Następnym aktem prawnym który w zasadniczej mierze zdeprecjonował istnienie samorządności w Polsce była konstytucja zwana kwietniowa 23.04.1935 roku. Pojawiły się w niej zasadnicze kwestie centralistyczne względem działania administracji publicznej (formalnie np. współcześnie na czele administracji publicznej stoi Prezes Rady Ministrów) na której czele stał Prezydent. Centralizacja władzy kosztem idei decentralizacji państwa została wprowadzona ze względu na warunki geopolityczne. A cała administracja publiczna została podporządkowana prezydentowi, który odpowiadał przed Bogiem i historią. Ten stan rzeczy został utrwalony w następnych latach. Państwo stawało się autorytarne.

 II etap braku samorządności w Polsce zaczyna się w roku 1944, w nocy z 31grudnia na 1 stycznia 1944 roku powstaje ośrodek polityczny zwany Krajową Rada Narodowa KRN „ parlament. We wrześniu KRN wprowadził ustawę o funkcjonowaniu w Polsce Rad Narodowych. Na bazie rad narodowych utworzony cały aparat administracyjny państwa, zatem na czele tej struktury stała KRN, wojewódzkie rady narodowe, rada miejska dla miasta stołecznego Warszawy i miasta Łodzi, powiatowe rady narodowe, gminne rady narodowe. Określono iż rady narodowe działają na zasadzie samorządności, paradoksalnie podkreślając że maja charakter hierarchiczny. – (nie mogą być takie jednocześnie) Samorządność w 1944 jest fikcyjna. Nie było podstawowych cech: wyborów do rad miejskich, powiatowych, gminnych. One się same nie rządziły. Była to konstrukcja niepełna, fikcyjna i tymczasowa.

Ten mit samorządności został zniesiony po wygranych wyborach w 1947 roku kiedy została ustabilizowana władza komunistyczna i w 1947 uchwalono małą Konstytucje 19.02. Natomiast w 1950 roku zniesiono mit samorządności uchwalając ustawę o jednolitych organach władzy państwowej na wzór sowieckich.

30.10.2012

 Pierwszym aktem regulującym stosunki między poszczególnymi organami władzy publicznej (administracji publicznej) w okresie Polski Ludowej, który w założeniu władz komunistycznych miał charakter względnie prawny (prawidłowy), jednak w rzeczy było to rozwiązanie o charakterze tymczasowym, niepełnym i fikcyjnym była tzw. Mała Konstytucja z 19.02.1947R. (charakterystyczne, iż już dwa tygodnie wcześniej, czyli 2.02.1947 Uchwalono ustawę o wyborze prezydenta na podstawie, której 5.02 Prezydentem Polski Ludowej został Bolesław Bierut. Jako zwierzchnik formalny państwa Polskiego zostając wybrany na ten urząd złamał on podstawowe zasady wynikające z tego aktu normatywnego, mianowicie: ustawa względem głowy państwa przewidywała jej apolityczność oraz zasadę niepołączalności urzędu. Z kolei:

o Bierut pełniąc role prezydenta pełnił jednocześnie funkcje Sekretarza Generalnego Polskiej Partii Robotniczej

o Ustawa, o której umowa wcześniej a zatem Mała konstytucja z 19.02,1947 wprowadzała instytucje Rady Państwa. Bierut będąc prezydentem Polski ludowej stał jednocześnie na czele Rady Państwa)

Mała Konstytucja formalnie „w pewien sposób odnosiła się do trójpodziału władzy: jednak ten standard monteskiuszowski został zachwiany przez wprowadzenie instytucji Rad państwa w ramach władzy wykonawczej. Formalnie nie jest widoczny ośrodek centralistyczny, ośrodek władzy. Władza należy do Partii, a nie do Prezydenta. Oznacza to, że Konstytucja jest aktem tymczasowym, niepełnym i fikcyjnym.

 W 1952 r sejm PRL wprowadził konstytucje z 22.07 jej cechy charakterystyczne to:

o Brak sytemu bikamerlanego jest tylko sejm

o Państwo ma charakter unitarny

o Suweren jest lud pracujący miast i wsi

o Występuje omnipotencja państwa (wszechwładza)

o Nie ma standardowego trójpodziału władzy

Z formalnego punktu widzenia na czele administracji publicznej, który reguluje całość funkcjonowanie państwa w sferze wewnętrznej i zewnętrznej stoi rząd (w rzeczywistości jest to partia) W ramach najwyższej władzy państwowej wypada Prezydent (funkcja Prezydenta jest zniesiona)

6.11.2012

Po 1989 roku (po okrągłym stole i po wyborach czerwcowych) dochodzi do alternacji władz – zmiana rządzących. Działały jeszcze wtedy Rady Narodowej ale nie miały kompetencji władczych. Zainicjonowano powołanie KO (Komitetów Obywatelskich) było to zaplecze polityczne solidarności.

OKP – naczelna partia solidarności

KO były instytucjami działającymi w całej Polsce. Administracja publiczna, która była przyzwyczajona ze jakiś organ „przyklepywał” jej decyzji newralgicznych, dalej chodziła pytać się, co robić ludzi z solidarność (ku ich zdziwieni, ponieważ oni nie byli do tego przyzwyczajeni). Mimo ze PZPR przestało już działać, to administracja publiczna nie potrafiła działać samodzielnie s sugerowała się decyzjami KO, bo nie wiedziała, co robić.

Z drugiej strony wszystkie rozwiązania normatywne dotyczące ujednolicenia działalności Rad Narodowych z funkcjonowaniem jednostek samorządu terytorialnego (JST) miały charakter fikcyjny. Mowa w tym przypadku przede wszystkim o:

 ustawie z 1983 roku, która wskazywała, że Rady Narodowe posiadają charakter w instytucji samorządowej.

 Podobnie należy ocenić ustawę z 1988, która wskazywała, że Rady Narodowe mają komunalne;

 Zmiana zasadnicza najpierw o charakterze politycznym, a następnie formalno – prawnym przypada dopiero na lata 89-90. W tym przypadku mamy do czynienia z utworzeniem podstolika ds. funkcjonowania JST w ramach rozmów okrągłego stołu, który nadał pewien kierunek zmianom politycznym w tym okresie.

Natomiast w 2 przypadku mamy do czynienia z uchwaleniem ustawy z 05.03.1990 roku o samorządzie gminnym. To ze w Polsce istniało wtedy 49 województw i 49 sejmików wojewódzkich nie znaczyło ze mieliśmy samorząd na szczeblu wojewódzkim. Ustawa dotyczyła tylko samorządów gminnych.

Natomiast sejmiki wojewódzkie miały charakter bardziej opiniodawczo-doradczy niż samorządny. Natomiast wybory muszą być:

1. Tajne

2. Równe

3. Powszechne

4. Bezpośrednie lub pośrednie (wybory pośrednie są na Starostę z Zarządem powiatowym oraz na marszałka województwa)

5. Proporcjonalne lub większościowe (większościowe na wójta, burmistrza, prezydenta, wybory proporcjonalne na Rade gminy)

(Gmina – Rada gminy – burmistrz

Powiat – Rada powiatu – starosta

Województwo – sejmik – Marszałek województwa)

Wtedy w Polsce wprowadzono typologię zadań samorządu terytorialnego, czyli najbardziej rozpowszechniony.

Zadania własne dzielimy na:

 Obligatoryjne – przedstawione w ustawie o samorządzie gminnym, Jeżeli się ich nie wykona są sankcje prawne

 Fakultatywne – mogą być wykonywane, ale nie muszą, za ich nie wykonane nie ma sankcji

Zadania zlecone:

 na podstawie porozumienia poprzez normy prawa cywilnego – umowy cywilno-prawne są zawierane po przez gminy w różnych konfiguracjach, są zawierane porozumienia pomiędzy gminami na wykonanie jakiejś czynności.

 na podstawie delegacji ustawowej

13.11.2012

Delegacja ustawowa – (występuje najczęściej w brytyjskim systemie prawnym), inicjatywa jest po stronie administracji rządowej) Administracja rządowa ma inicjatywę ustawodawczą i twierdzi ze należy dać komuś zlecenie, zadanie do wykonania.

Inicjatywa ustawodawcza posiada Prezydent, Rada ministrów, Sejm (15 posłów lub komisja sejmowa) Senat (10 senatorów lub komisja senatowa), ludzie (podpisy 100tys osób). Projekt ustawy trafia do Sejmu gdzie odbywa się pierwsze czytanie następnie trafia do komisji sejmowskiej później jeszcze dwa czytania i idzie do Senatu ( Senat przyjmuje, odrzuca, nanosi do poprawki, nic nie robi- może nie zając się sprawa – Jeżeli nie zajmie się w ciągu 30 dni, jeśli nie to oznacza że przyjmuje ją taka jaka jest). Jeżeli ustawa wraca do Sejmu to posłowie mogą przełamać veto, (jeżeli nie przełamie projekt ustawy idzie do kosza), nie zgodzić się na poprawki. Jeżeli jest wszystko ok Sejm ustala ustawę, następnie idzie ona do Prezydenta (może ją zawetować lub odesłać do Trybunału Konstytucyjnego), Jeżeli Prezydent zawetuje to ustawa wraca do Sejmu, jeżeli Sejm odrzuci veto w 3/5 głosów Prezydent musi podpisać, jeżeli tego nie zrobi to idzie ustawa do kosza. Jeżeli ustawa trafi Do TK to TK (może orzec, że jest zgodna z konstytucja (prezydent musi podpisać), może orzec jest niezgodna z konstytucją (ustawa idzie do kosza), wskazuje, że ust jest w części nie zgodna z konstytucja, ale część, która jest niezgodna nie wpływa na jej myśl prawniczą w konsekwencji Prezydent podpisuje ust z wyjątkiem tych artykułów, które są nie zgodne). Następnie ustawa musi być opublikowana (dziennik ustaw).

Europejska Karta Samorządu Terytorialnego – Strasburg 1985 rok, Polska ratyfikowała w 1993 a obowiązuje od 1994, oznacza ze zapisy w niej obowiązujące maja charakter obligatoryjny lub fakultatywny, inkluzywny (zachęca, aby do niej przystąpić). Aby stać się członkiem WKST: wybory demokratyczne, jednostki samorządu terytorialnego muszą mieć swoje granice, muszą mieć osobowość prawną, muszą mieć swoje organy i wykonawcze (może być zarząd) i stanowiące prawo (uchwałodawcze), organy te muszą mieć uprawnienia władcze musza podejmować samodzielnie decyzje administracyjne, samorząd musi mieć swoje mienie zwane komunalnym, regulujące rozwiązania dotyczące JST musza mieć charakter ustawowy a najlepiej konstytucyjny. EKST przewiduje klauzule czasową ( nie każde państwo spełnia warunków wstępnych, ale dostaje czas na ich spełnienie jednocześnie stając się członkiem EKST) i klauzule terytorialna ( dane państwo z przyczyn zewnętrznych nie pozwalają funkcjonować poprawnie na obszarze całego kraju, Więc część terytorium, które nie jest stabilne jest wykluczona z EKST)

Ustawa zasadnicza z 2.04.1997 Zawiera cały rozdział o pracy Administracji Publicznej

1. Podstawowa jednostka samorządu terytorialnego jest gmina

2. Z Konstytucji wynika domniemanie na rzecz gminy, czyli co nie jest jasne przypisane do określonych jednostek administracji rządowej lub samorządowej obojętnie, jakiego szczebla należy to do gminy

Oświadczenie woli – kompetencja do wywarcia określonych skutków prawnych, szczególnie w sferze ekonomicznej funkcjonowania JST, ma charakter władczy, Na szczeblu gmin jest to wójt, burmistrz, prezydent lub osoba wyznaczona.... Jednak w samorządzie specjalne oświadczenie woli posiada Skarbnik, ponieważ on czuwa nad finansami JST. W niektórych przypadkach wójt potrzebuje kontrasygnaty Skarbnika.

27.11.2012

SKO – Samorządowe Kolegium Odwoławcze - działa na podstawie ustawy z 1994 roku o SKO jest to organ o charakterze qazisądowniczej. Jest to organizacja niezależna, organ drugiej instancji względem JST. Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne w ramach decyzji wydawanych przez JST, które są pierwsza instancja, to drugą instancja odwoławczą będzie zawsze SKO. Zajmuje się od wołaniami od decyzji i zażaleniami na postanowienia.
Decyzja administracyjna ma charakter ma ostateczny i kończą sprawę, co do istoty (rozstrzygają). Natomiast postanowienie nie kończy sprawy, co do istoty jest jakby wpadkowe, umożliwia rozstrzygniecie sprawy poprzez decyzje. SKO ma swoje organy, czyli jest to prezes SKO oraz zgromadzenie ogólne SKO. Powołanie prezesa następuje przez nominacje prezesa rady ministrów na sześcio letnią kadencje i jest niepolityczny (nie odwołalny chyba, że dokona przestępstwa umyślnego). Zgromadzenie ogólne składa się z członków etatowych i pozaetatowych, członkowska nie można oczywiście z pracą w JST, z mandatem posła, senatora, radnego żeby uzyskać członkostwo etatowa trzeba mieć dwuletnie doświadczenie pracy w administracji publicznej i legitymować się wyższym wyksztalceniem prawniczym lub administracyjnym (te wymogi nie dotyczą pozaetatowych członków SKO). SKO orzeka w składach orzeczniczych(min 3 osoby).

Nadzór nad samorządem terytorialnym:

Nadzór merytoryczny – prawny nad samorządem terytorialnym sprawuje wojewoda, (co do rozstrzygnięć decyzji) Nadzór ekonomiczny i do spraw finansowych sprawuje regionalna izba obrachunkowa. Ponad to przy zawieraniu umów między narodowych przez JST nadzór wstępny realizuje MSW a końcowy MSZ. Nadzór ogólny ma sejm RP. Specjalne kompetencje nadzorcze wypełnia Prezes Rady ministrów, który w sytuacjach paraliżu decyzyjnego przez organy stanowiące bądź organy wykonawcze JST może wprowadzać rozwiązania komisaryczne tzw. zarząd komisaryczny. Istnieje jeszcze nadzór ukryty, – jeżeli gmina ma więcej niż 300 tys. Decyzje podejmuj

KPA

Ust regulująca działalność administracji publicznej jest z 1960 roku

Zasady ogólne:

 Reguluje postepowanie przed organami administracji publicznej w zakresie ich właściwości do rozpatrywania spraw indywidualnych, które są rozstrzygane w drodze decyzji administracyjnych.

 Reguluje postepowanie administracyjne, które jest prowadzone przez inne organy państwowe lub tez przez inne podmioty o ile z mocy prawa są one powołane oraz upoważnione do załatwiania spraw indywidulanych i rozstrzygania ich w drodze decyzji administracyjnych np. są to uczelnie wyższe, samorządu lekarski, adwokackie itp.

Zasady naczelne KPA mają znaczenie fundamentalne są określne w art 6 – 16 KPA i świadczą o roli, jaką ustawodawca im przypisał. Nie są to, zatem postulat, wskazówki, ale stanowią one normy prawne mające charakter powszechnie obowiązujące w postępowaniu przed pierwsza i druga instancja ( w całym post postepowaniu) są to rozwiązania, które należy stosować a ich naruszenie stanowi naruszenie prawa i naruszenia praworządności:

Naczelne zasady KPA

1. Art.6 – decyzje muszą być wydane na podstawie dokumentów normatywnych, wyroków sądów, ale nie mogą być wydane na podstawie zarządzenia. Dozwolone jest to, na co prawo wyraźnie wskazuje, nie obowiązuje to, co nie jest prawnie zabronione jest dozwolone.

2. Art. 7 – mówi o zasadzie prawdy obiektywnej, czyli wszelkie kroki podejmowane dla wyjaśnienia sprawy muszą być realizowane przez urząd administracji publicznej przy określaniu tych faktów i okoliczności obowiązuje zasada pisemności. Zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego oraz słusznego interesu obywatela (są równorzędne, ale jak występuje konflikt miedzy indywidualnym a społecznym górę bierze interes społeczny)

(4.12.2012)

3. Art. 8-9 – zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli. Zgodnie z tą zasadą organ administracji publicznej ma pogłębiać tę świadomość prawną i to polegać ma na należytym publikowaniu aktów prawnych np. na gminie spoczywa obowiązek należytego zbierania wszystkich wydanych aktów prawnych, które są i musza być nieodpłatnie udostępniane obywatelom. Wszystkie akty prawne, które są wydawane przez JST muszą być składowane w urzędzie gminy, powiecie i u wojewody (wojewódzki dziennik urzędowy). (Struktura odwołania się do decyzji JST jest dwuinstancyjna (patrz wyżej)). Odwołać się można również do WSA (wojewódzki sąd administracyjny), – jako pierwszej instancji, a następnie do NSA, – jako drugiej instancji. Urząd administracji musi powiadomić zainteresowanego, co należy zrobić, gdzie udać się dalej, (w jakim terminie i gdzie), oraz wyjaśnić, o co dokładnie chodzi.

Bycie strona w sprawie znaczy mieć interes prawny. Nie działa tu zasada nie znajomość prawa szkodzi.

4. Art. 10 – §1 mówi, że w każdej sprawie są dwie strony i stronna może mieć możliwość brania czynnego udziału. Strona może skorzystać z prawa lub z niego zrezygnować. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja grożąca życiu lub zdrowiu ludzkiego lub niepowetowaną szkodą materialną, może odstąpić od zasady czynnego udziału (musi zrobić to urząd administracji publicznej)

5. Art. 11 – zasada przekonywania, która mówi, że organ administracji publicznej musi wyjaśnić zasadność przesłanek, którymi się kierował przy wydawaniu decyzji zwłaszcza stronie niezadowolonej z decyzji. Zasada wynika z faktu, że występuje vs.

6. Art. 12 – zasada bezzwłocznego działania (decyzja powinna nastąpić natychmiast)

7. Art. 13 – zasada nakłaniania do ugody stron, które mają sporne interesy. Ugoda administracyjna ma moc decyzji administracyjnej. Urząd powinien nakłaniać strony do ugody, bo to napełnia wiarygodność, ale urzędnik nie może wymuszać zawarcia umowy (przekroczyć granicy), może tylko pokazać korzyści, jakie wypłyną z zawarcia ugody.

8. Art. 14 – zasada pisemności a ustności tylko, jeśli jest decyzją pozytywna i strona się zgodzi.

9. Art. 15 – zasada dwuinstancyjności postępowania,

11.12.2012 – zaliczenie 15.01.2013 (8:00 – 9:30 lub od 14:30 – )

Zagadnienia:

 Historia administracji publicznej ze szczególnym uwzględnieniem samorządu terytorialnego

 Europejska karta samorządu terytorialnego

 Zadania własne i zadania zlecone

 Nadzór nad JST

 Organy terenowej administracji publicznej

 Oświadczenie woli

 SKO

 Zasady determinujące działanie administracji publicznej

 Podjęcie decyzji administracyjnej

 Właściwość administracyjna

 Dowody w postępowaniu administracyjnym

 Skargi i wnioski administracji publicznej

 Poręczenia w administracji publicznej

 Wszczęcie postępowania administracyjnego

 Strona postępowania administracyjnego

 Podmioty działające na prawach strony

 Zdolność administracyjno – prawna i zdolność procesowa

 Terminy w postępowaniu administracyjnym

 Udostępnienia akt administracyjnych

 Nadzwyczajne tryby wzruszania decyzji administracyjnych

Podjęcie decyzji administracyjnej:

I. Urząd podejmuje decyzje jeżeli sprawa jest prosta i nie musi zbierać dowodów. Jeżeli może wydać decyzje na podstawie danych których posiada podejmuje decyzje bezzwłocznie. Jednak gdy sprawa jest bardziej skomplikowana to w czasie 30 dni. (Te 30 dni jest przekraczalne jeżeli dojedzie do wpadkowości. W tym momencie urząd zawiesza podjęcie decyzji, a później odwiesza i termin leci dalej.)(wpadkowość-skierowanie podjęcia decyzji do eksperta)

II. Rozprawa administracyjna – dwa modele:

a. Tryb Konferencyjny – jest konferencja w której moderatorem jest urzędnik administracyjny i on podejmuje decyzję po wysłuchaniu wszystkich stron biorących udział w konferencji

b. Tryb Sądowy - decyzje podejmuje się na podstawie zebranych dowodów

Rozprawa Administracyjna jest rzadkim trybem w wydawaniu decyzji, natomiast powinno się ją stosować kiedy ułatwi to wydanie decyzji administracyjnej, kiedy pogłębi to świadomość prawną obywateli, kiedy wynika to z mocy ustawy.

III. Ugoda administracyjna – zawarcie ugody ma moc decyzji administracyjnej, żeby była ugoda musza być sporne interesy stron. Urząd administracji publicznej powinien przedstawić dogodności wynikające z zawarcia umowy, powinien przedstawić pozytywy wynikające z tej sytuacji, powinien skłaniać do zawarcia ugody, ale nie może zmuszać i nakłaniać do zawarcia umowy. Urzędnik nie może przekroczyć bariery.

IV. Wszczęcie postępowania administracyjnego

a. Postępowanie wszczyna się na rządanie stron, lub na wniosek urzędu. – jeżeli strona nie chce wszcząć postępowania na swoją korzyść, urząd może sam, ale za zgodą tej osoby jeżeli nie to musi umorzyć postępowanie

b. Może wychodzić od jednej strony lub od wszystkich stron jednocześnie

c. Data wszczęcia postępowania administracyjnego jest dzień w którym strona rząda wszczęcia tzn data wpłyniecia rządania do organów administracji publicznej z tym, ze: przy wniesieniu rządania drogą elektroniczną jest to dzień wprowadzenia rządania do systemu informatycznego organu, z kolei data wszczęcia postępowania wynikającą z inicjatywy urzędu jest – podjęcie pierwszej czynność w sprawie przez urząd. Po wszczęciu postępowania z urzędu lub na rządanie jednej ze stron, należy natychmiast poinformować wszystkie zaangażowane w sprawie strony, oraz należy zawiadomić prokuratora jeżeli jego udział w sprawie jest konieczny. A także organizację społeczną jeżeli może być zainteresowana wynikiem sprawy co wynika j z jej statutu lub interesu społecznego.

d. Wszczęcie postepowania z urzędu może nastąpić w kilku sytuacjach:

1. Organ działa tylko z własnej inicjatywy

2. Z rządaniem wszczęcia postepowania dotyczącego określonej sprawy bądź określonych osób występuje podmiot który działa na prawach strony (podmioty: organizacja społeczna, RPO, prokurator)

3. Wniesieni skargi powszechnej przez osobę trzecia,(podanie musi zawierać:

a. Oznaczenie strony (imię, nazwisko, adres zamieszkania)

b. Oznaczenie organu lub osoby do której jest wnoszone

c. Krótki opis sprawy czego strona rząda

d. Podpis osoby uprawnionej (os wnosząca) imię i nazwisko

e. Jeżeli są załączniki to się je załącza i jakie one są na pierwszej stronie

18.12.2012

Właściwości administracyjna – organy administracji publicznej podejmują decyzje administracyjne w związku o właściwość administracyjną. Wyróżniamy właściwość o charakterze:

 Rzeczowym – kompetencja merytoryczna, czyli określony organ musi być przygotowany merytorycznie i posiadać kompetencje władcze o charakterze normatywnym do załatwienia jakieś sprawy. Z tym, że jeżeli strona wnioskuje o rozpatrzenie danej sprawy do organu który nie jest kompetentny do rozpatrzenia tej sprawy, to organ ten przekazuje te sprawę do organu właściwego informując o tym stronę

 Terytorialnym – oznacza iż organ administracji posiada kompetencje władcze na rozpatrzenia na określonym terytorium. Procedura (taka sama jak wyżej)

Spory o właściwość: jednostka A nie chce rozstrzygnąć sprawy i jednostka B też nie chce. Sprawę może rozpatrzyć SKO jak należą terytorialnie do tego samego SKO, jeżeli należą do innego sprawę rozstrzyga Wojewódzki Sąd Administracyjny. Spór o właściwość może również dotyczyć posiadłości strony, a posiadłość leży terytorialnie na dwóch JST (gminach) wtedy rozstrzyga te sprawę to JST na której leży większa część.

Zdolność administracyjno – prawna jest to zdolność do występowania jako strona w postępowaniu administracyjnym. Strona może być (zgodnie z KPA)

 osoba fizyczna – zdolność prawna posiada od chwili urodzenia do śmierci

 osoba prawna – zdolność uzyskują od chwili wpisu do właściwego rejestru, natomiast ja tracą z chwila ustania bytu prawnego (wypisania)

 jednostka organizacyjna państwowa, samorządowa lub społeczna

 organ administracji rządowej

 gmina, powiat województwo, kiedy ich interes wynika, prawa publicznego

Zdolność procesowa – możliwość samodzielnego i skutecznego działania w postepowaniu. Oczywiście zdolność ta rozpatrujemy na podstawie kodeksu cywilnego:

 pełna zdolność – osoba pełnoletnia i kobieta która uzyskała te zdolność za zgoda sadu rodzinnego, przez zawarcie związku małżeńskiego w wieku 16 lat ( nie traci jej w chwili rozwodu)

 ograniczona zdolność prawna – osoba która ukończyła lat 13 oraz osoba częściowo ubezwłasnowolniona

 brak zdolności prawnej – ma osoba całkowicie ubezwłasnowolniona i do lat 13

W przypadku osób nie mających zdolności do czynności prawnych (procesowych), czynności te są podejmowane za osobę przez ustawowych przedstawicieli, ale stroną w postępowaniu jest ten kto ma interes prawny.

W przypadku osób prawnych działają one przez swoich ustawowych lub statutowych przedstawicieli (np. członek zarządu, radca prawny itp.).

W przypadku gdy strona powinna brać udział w sprawie ale jest nie obecna w kraju i nie ustanowiła pełnomocnika to organ występuje do sadu aby ten wyznaczył kuratora, jeżeli sprawa jest nie cierpiąca zwłoki organ sam wyznacza przedstawiciela do momentu określenia kuratora przez sąd. Organ występuje do sądu gdy strona nie ma zdolności procesowych, zawsze o ustanowienie opiekuna, albo kuratora. Organ ma obowiązek prawny, aby strona była należycie reprezentowana. Jeżeli tego nie dopatrzy jest to przesłanka bezwzględna do wznowienia postępowania administracyjnego. (Stroną jest osoba która ma interes prawny, trzeba rozróżnić interes prawny od nie prawnego) Jak osoba ma pełnomocnika to organ bezpośrednio zwraca się do niego a nie do osoby.

W ramach postępowania administracyjnego

Podmioty działające na prawach strony -(podmiotów tych nie dotyczy wynik rozstrzygnięcia, ponieważ wynik dotyczy stron, ale przysługują im prawa strony z niektórymi wyłączeniami, przy czym mogę one działać na rzecz strony lub wbrew jej interesom, ale ich udział nie jest zależny od woli strony (strona nie ma nic do powiedzenia co do ich udziału)) :

 prokurator ( działa w trybie KPA) – może rządać:

 wszczęcia postępowania w celu usunięcia stanu które jest nie zgodne z prawem

 przyłączenia się do toczącego się już postepowania, przysługują mu prawa strony i ani strona ani organ nie mogą się sprzeciwić temu przystąpieniu prokuratora

 prokurator może wnieść odwołanie czyli sprzeciw jako nadzwyczajny środek zaskarżania, czyli może zaskarżyć każdą decyzje administracyjną ostateczną. Jeżeli jest prawna możliwość jej uchylenia, jej zmiany lub wznowienia postępowania, uznania jej nie ważności. Sprzeciw może być wniesiony w każdym czasie.

 Może zaskarżyć decyzje do Sądu Administracyjnego i nie obowiązuje go tok instancyjny (tok apelacyjny). Do sądu może zaskarżyć decyzje wydaną w sadzie pierwszej instancji. Jeżeli działa na prawach strony ma 30 dni, a jak nie to 6 miesięcy.

 Nie może rządać umorzenia postępowania, może rządać go tylko strona

 organizacja społeczna (art., 31) –

 rząda wszczęcia postępowania, ale tylko w zakresie jakim zajmuje się merytorycznie który wpisany jest w jej statut

 może rządać to włączenia jej do brania udziału w postępowania

 może złożyć swój pogląd lub zająć stanowisko w sprawie a za zgoda organu administracji publicznej

 Rzecznik Praw Obywatelskich:

 Ma te same uprawnienia co prokurator

 Postępuje wg własnego uznania, a zatem angażuje w sprawy indywidualne

 Przedmiotem jego działania są zbiory praw, jednak uprawnienia ma identyczne jak prokurator ale nie przysługuje mu prawo sprzeciwu

Skargi i wnioski w administracji publicznej:

Każdy urząd administracji publicznej jest zobligowany aby przyjmować przedstawicieli wspólnoty lokalnej w terminach powszechnie dostępnych ich przedstawicieli przez odpowiednio umocnionego urzędnika. Wtedy przyjmuje się skargi i wnioski.

Wnioski są po to aby coś lepiej działało, usprawnienie działania administracji publicznej

Skargi - na działanie administracji, na zachowanie urzędnika, jest możliwość ukarania urzędnika administracji publicznej

Terminy w administracji publicznej:

Termin odciek czasu który jest wyznaczony do dokanannia określonej lub załatwienia sprawy

Wyróżnia się terminy

 Ustawowe zawarte w przepisach prawa

 Urzędowa wyznaczone przez organ administracji publicznej

Przy czym jedne i drugie dzieli się na

 Prekluzyjne – to takie które są nie przekraczalne, a ich przekroczenie powoduje że czynność wykonana po tym terminie jest nieważna, bezskuteczna np. odwołanie po terminie nie jest rozpatrywane. Przekroczenie terminu prekluzyjnego powoduje ujemne skutki prawne ale można go przywrócić, czyli jego przywrócenie następuje w drodze podania do właściwego organu związanego z rozpoznaniem odwołania czyli do organu drugiej instancji (chyba ze takiego nie ma to do tego samego organu). W podaniu należy jednak uprawdopodobnić iż jego przekroczenie nastąpiło nie z naszej winy czyli winy strony. Jedna wraz z podaniem należy dokonać czynność do której strona była zobowiązana. Podanie takie wnosi się w terminie 7 dni od kiedy ustąpiła czynność uniemożliwiająca dotrzymanie terminu.

 Instrukcyjne – ich przekroczenie nie wywołuje negatywnych skutków prawnych.

O przywróceniu terminu decyduje organ w drodze postępowania na które służy zażalenie a w ostateczności skarga NSA ponieważ w taki przypadku postanowienie to kończy postępowanie.

Terminy załatwiania spraw są następujące:

Terminy niezwłoczne

Terminy oznaczone 7,10,14 dni – organ sam wyznacza ile dni – ma charakter instrukcyjny, ale są tez terminy prawne są to 7 – zażalenie na postanowienie 14- odwołanie od decyzji, 30 dni wniesienie skargi do WSA przekroczenie ma skutki prawne, 1 miesiąc - odwołanie od decyzji do SKO, 3 lata – czas który przysługuje stronie która została wywłaszczona i stara się o odszkodowanie, termin mija od umocnienia się decyzji o wywłaszczeniu.

Obliczanie terminu – termin liczy się od daty wpływu lub daty złożenia podania w danym terminie organ powinien załatwić sprawę, ale jeśli niezbędne jest zasięgnięcie przez organ opinii eksperta wtedy postępowanie jest zawieszone (blokuje termin) po podjęciu decyzji przez opiniodawcę termin leci dalej (postępowanie zostaje odwieszone). Jeżeli organ nie załatwi sprawy w terminie to powiadamia stronę o przyczynach i wyznacza nowy termin załatwienia sprawy.

Udostępnianie akt:

Akta są udostępniane stronie co wynika z zasady czynnego działania stron w postępowaniu. Strona w każdym czasie ma prawo rządać udostępnienia akt, wglądu do nich i organ nie może im tego odmówić. Akta przegląda się w organach administracyjnych można robić odpisy ale organ nie musi nam skopiować.

Dowody postępowania administracyjnego

Najważniejszym dowodem w postępowaniu jest

 decyzja, wyrok sadu itp.

 Dokument z podpisem prywatny

 Wykaz oględzin bądź przedmiot potwierdzający jakiś stan

 Opina, ekspertyza instytucji

 Przesłuchanie świadka które nie jest strona

 Przesłuchanie strony