5B Rozwój miast HSE

ęłęó

Historia miasta sięga kilkunastu wieków przed naszą erą, kiedy to rozwijały się one na Krecie, później zagarniętej przez Achajów, a potem w starożytnej Grecji, gdzie funkcjonowały jako odrębne i niezależne jednostki tzw. polis. Tradycję greckich miast przejmą później Rzymianie, którzy od IV w. p.n.e. staną się dominującą siłą w Europie. Z czasem podbiją całą zachodnia, a później i „lwią część” wschodnich krańców kontynentu, co doprowadzi do szybkiego rozwoju imperium, a razem z tym kształtowania się ogromnych miast. Do tych zaliczał się Rzym, który w okresie rozkwitu liczył nawet milion mieszkańców.

Razem z rzymskim imperium upadną jego miasta i to na długo, gdyż następne większe skupiska ludności będziemy mogli zaobserwować dopiero w XIII w. we Włoszech i Anglii.

Tak naprawdę jednak miasta zaczną odzyskiwać swoje znaczenie w XVIII w. kiedy to miał miesce początek rewolucji przemysłowej w Anglii.


Rewolucja przemysłowa


Intensywny rozwój przemysłu wiazał się z intensywnym rozwojem miast, czyli urbanizacją. Napływała do nich ludnośc ze wsi i upadajacych miasteczek. Obok Londynu,

Paryża, Berlina czy Petersburga powstawały nowe miasta giganty, takie jak Manchester w Wielkiej Brytanii, Chicago w USA, Saint-Etienne we Francji czy Chorzów na Górnym Śląsku. Zwiększała się liczbwa mieszkańców miast, malała natomiast liczebność ludności wsi. Pod koniec XIX w. w miastach

Wielkiej Brytanii mieszkało 80% ludności, w Belgii i Niemczech ok. 70%, we Francji, USA i Holandii

ok. 50%, a na ziemiach polskich ok.25%.Wmiastach wzrastał popyt

na tkaniny rozwijał sie wiec (jako pierwszy) przemysł włókienniczy. Zbudowano pierwszą przędzarke przemysłową(James Hargreaves) .W 1804 roku Francuz Joseph Jacquard zbudował krosno, które umozliwiało wytwarzanie tkanin wzorzystych. Narodził sie przemysł metalurgiczny i maszynowy.Skons-

truowano pierwszą prase hydrauliczną, frezarkę, tokarke umozliwiajacą toczenie bardzo dużych

przedmiotów o skomplikowanych kształtach. Duży wpływ na rozwój miast miał rozwój górnictwa i hutnictwa. W XVII w. poznano koks a w 1735 roku udało się Anglikowi Abrahamowi Darby II uzyskać

wysokiej jakości koks przydatny do wytopu wielkopiecowego.Zaczeto go stosowac w metalurgii.W XIX wieku zaczęły powstawać róznego rodzaju elektrownie(cieplne,wodne).Zaczęły powstawać lokalne elektrownie cieplne obsługujace pojedynze obiekty, np. paryski dworzec Gare du Nord(1875r.),stacje kolejową w Glasgow (1879r.) czy British Museum(1880r.) W 1882 roku uruchomiono w Nowym Jorku pierwszą na świecie elektrownie miejską, z której prąd docierał do domów mieszkalnych.Rownolegle z elektrowniami cieplnymi zaczęto budować wodne. Pierwsza na świecie elek. wodna prądu stałego urochomiona została w Appleton w USA w !882 roku.

Ruch w mieście, Mechanizację małych zakładów oraz wielu prac ułatwiły silniki spalinowe.Silniki spalinowe umozliwiły nie tylko pracę róznych urzadzeń,szczególnie ruchomych. Legły u podstaw narodzin przemysłu samochodowego, przyspieszyły rozwój transportu rzecznego,morskiego i innych. Postęp techniczny umożliwił wzrost produkcji najwazniejszych, najpotrzebniejszych surowców i produktów gotowych.Miernikami rozwoju stały sie wegiel,żelazo i stal.W drugiej poł. XIX w. zaczęłasię także kariera nowego surowca ropy naftowej.Potrzebna była dla celów oświetleniowych, następnie do poruszania silników spalinowych.


Komunikacja, transport, łączność


Transport ciężkich ładunków(głównie węgla) spowodował koniecznosć stosowania dróg o ulepszonej nawierzchni i rezygnacje z koni jucznych. W miarę rozbudowy i poprawy stanu nawierzchni rozwijała się komunikacja pasażerska. Na przełomie XVIII i XIX w. dyliżanse w Europie zach. osiągały juz szybkosc podróżną wynoszącą ok.16 km/h. Zwiększała sie liczba połączeń międzymiastowych. W dużych miastach zaczęto wprowadzać komunikację miejska, np. w 1828 roku pojawiły się pierwsze omnibusy w Paryżu. Dużym ułatwieniem w przemieszcaniu sie z jednego miasta do drugiego było pojawienie się lini kolejowych. Np. linia kolejowa Manchester-liverpool odda na do użytku w 1830 r.Wynalezienie telegrafu elektrycznego usprawniło znacznie komunikacje na sklae swiatową.W miastach telegrafy znajdowały sie głównie na pocztach. Poczta zajmowała sie głównie przewozem i doręczaniem przesyłek, a także transportem osób sczególnie w tych kolicach, do których jeszcze nie dotarły szlaki kolejowe.


Handel


W większych miastach europejskich powstawały pierwsze domy towarowe wprowadzajace duże ułatwienia w kupnie towarow(np. dostawa towarów do domu,sprzedaż na raty, wyprzedaże posezonowe). W walce o klienta niebywałe znaczenie zaćzeła odgrywac reklama i wystawy organizowane od końca XVIII w.(np. w Paryżu).W drugiej połowie XIXw. silnie przebiegał rozwój banków i kredytu.Banki utzrymywały kontakt z całym światem i gwarantowały najlepszą i najdogodniejszą forme rozliczeń. Z biegiem czasu ważną rolę zaczeły odgrywać, powstajace w osrodkach swiatowego handlu, banki francuskie i holenderskie.


Urbanizacja


Zakładanie nowych miast przemysłowych wymagało stworzenia typowego domu mieszkalnego dla osiedlajacych się przypyszów ze wsi. Poczatkowobudowano skromne domki parterowe zarówno z cegły jak i z drewna.Budownictwo drewniane zdecydowanie przeważało w miastach Europy Wschodniej i Południowej. W europie Zachodniej szybko zaczęto odchodzic od budownictwa parterowego do budownictwa piętrowego, a następnie wielokondygnacyjnego. Wzrost popytu na mieszkania spowodował koniecznosc budowy wiekszych i wyzszych domow, o kilku osobnych mieszkaniach. Wynajem mieszkań stał się dobrym interesem przynoszacym poważne zyski ich włascicielom i stanowił nieraz podstawe utzrymania rodziny.

Celem poprawy bezpieczeństwa zaczęto coraz szerzej wprowadzać oswietlenie ulic za pomocą latarń olejowych. Radykalniejszą poprawę oswietlenia miejskiego przyniosło dopiero zastosowanie latarń gazowych.Dość szybko wieksze miasta europejskie,idąc za przykładem Londynu, zaczęły wznosić gazownie i oswietlać gazem ulice,budynki publiczne i przemysłowe, a także mieszkania prywatne.Mimo wielu usprawnień, jakie wprowadzono w miastach w pirwszej poł. XIXw. nadal warunki życia były trudne, Ze względów materialnych nie dokonywano wiekszych prac modernizacyjnych. Jedynie nieliczne wieksze miasta(np. Londyn) zdecydowały się naprzebudowę śródmiejskich dzielnic poprawiając w ten sposób fukcjonalność centrum. Dominowały więc miasta o ciasnej zabudowie, rozwijające sie bez głebszej myśli urbanistycznej i planistycznej, ale za to z całymi dzielnicami biedy i nędzy, stwarzajacymi wiele problemów natury społecznej i moralnej.


W połowie XIX wieku ludnośc wilekich miast angielskich stanowiła piątą część ogólnej liczby mieszkańców kraju(22,6%), we Francji w połowie XIXw. w miastach zyło 25% ludności. w państwach niemieckich natomiast w 1800 roku na wsi i w małych miasteczkach (od 5 tys. mieszkańców) zyło 90 % ogólu ludności. Z pozostałych 10% prawie połowa przypadała na miasta liczace do 20 tys. mieszkańców. Poza paroma wyjątkami miasta niemieckie nie rozrastały się. Tymi wyjatkami były: Wiedeń (240 tys. mieszkańców), Hamburg(130 tys.) i Berlin (400 tys. mieszkańców w 1850 roku).w niemczech w miastach żyła najwyżej 1/5 ogólu ludności.Dopiero od połowy XIX w., kiedy rozwój gospodarczy stał sie silniejszy i związany był z procesem zjednoczenia, urbanizacja w Niemczech przybrała na sile. W 1790 roku ludność żyjaca w miastach Stanów Zjednoczonych stanowiła 3,3 % zaludnienia kraju, w 1800 roku juz 6 % a pod koniec XIX wieku blisko 40 %. Jedno z czołowych miejsc na swiecie w zakresie urbanizacji kraju zajmowała Japonia. Spośród największych skupisk miejskich wymienić należy trzy najważniejsze: Yedo(liczące ponad 1 mln. mieszkańcow), Kioto i Osakę. W państwach Europu Środkowej i Wschodniej odsetek ludności miejskiej wzrastał powoli i w ciągu pierwszej poł. XIX w. pozostawał nadal niewielki.Ten stan rzeczy zwiazany był z rolniczym charakterem państw tego regionu i z wolniej rozwijającymi się stosunkami kapitalistycznymi w gospodarce.







Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bariery rozwoju miast, Transport pollub, Logistyka
Specjalne strefy ekonomiczne jako innowacyjny czynnik rozwoju miast i regionów w Polsc
rozwoj miast i mieszkalnictwo, Ekonomia, Studia, I rok, Geografia
Wyklad 5 Transport a przestrzenne uwarunkowania rozwoju miast-1, UCZELNIA, Transport w gospodarce pr
STEROWANIE ROZWOJEM MIAST
Zrownowazony rozwoj miast Polityka i finanse
Wspolczesne dylematy zarzadzania rozwojem miast e 0jgu
SCHARAKTERYZUJ PROCES POWSTAWANIA I ROZWOJU MIAST W ŚREDNIOWIECZNEJ POLSCE
MR Charakterystyka powstawania i rozwoju miast w średniowiecznej Polsce
Charakterystyka procesu powstawania i rozwoju miast w średniowiecznej Polsce
Planowanie i rozwój miast w XIXw
ROZWÓJ MIAST XIX WIEKU I NOWE IDEE URBANISTYCZNE
3 Aktualne i potencjalne bariery rozwojowe miast
Karty pracy, wid6 k pracy r ii t2 rozwoj przemyslu i miast
Karty pracy, wid6 k pracy r ii t2 rozwoj przemyslu i miast
doktorat2852 (Współczesne koncepcje rozwoju metropolii w kontekście paradygmatu miast globalnych)