emocje wywodzi się od
łacińskiego słowa emovere
które dosłownie
oznacza „poruszyć się”, „zamieszać”, oraz „wstrząsnąć”.
Ćwiczenie
– praca w grupach
Co to są emocje i jak
wpływają na człowieka? – omówienie ze szczególnym naciskiem
na wpływ emocji na procesy intelektualne (zapamiętywania, uczenia
się)
Definicje
emocji (Frijda, 1986)
Emocja jest zwykle wynikiem
świadomej lub nieświadomej oceny zdarzenia jako istotnie
wpływającego na cele lub interesy podmiotu.
Emocja jest odczuwana jako pozytywna, jeśli jest zgodna z celami i
interesami, a negatywna – jeśli jest niezgodna.
Istotą emocji jest gotowość
do realizacji programu działania. Jest motorem uruchamiania
działania, który jest priorytetowy. Może on być konkurencyjny w
stosunku do aktualnie realizowanego. Poszczególne emocje
uaktywniają odmienne programy działania.
Emocja jest zwykle
doświadczana jako szczególny rodzaj stanu psychicznego. Często
towarzyszą jej lub następują po niej zmiany somatyczne, ekspresje
mimiczne i pantomimiczne oraz reakcje o charakterze behawioralnym.
(za: Maruszewski, 2001)
Funkcjonalność
emocji
Emocje spełniają funkcje
adaptacyjne (Frijda,
Ocenę zdarzenia
istotne-nieistotne, przyjemne-nieprzyjemne (ocena postępów w
działaniu)
Wzbudzanie reakcji
fizjologicznych, zachowań i przeżyć
Działania
korygująco-kontrolujące oraz antycypacyjne emocji (np. unikanie
sytuacji nieprzyjemnych, selektywność uwagi, fantazje,
wspomnienie, koncentracja na rozwiązaniu problemu)
Funkcjonalność
emocji
Komunikacja zgodność na
poziomie werbalnym i emocjonalnym lub jej brak (np. podwójne
wiązanie)
Lepsze pamiętanie
niedokończonych zadań
Pobudzenie a wykonanie zdania
Emocje a zapamiętywanie i
uczenie się
Emocje a
uczucia
Od prostych emocji (strach,
gniew), poprzez emocje złożone (rolę odgrywa wcześniejsze
doświadczenie człowieka), aż po uczucia (przyjaźń, miłość).
Uczucia
Uczucia są wartościową i
istotną częścią natury ludzkiej.
Nie potrafimy zrozumieć co
czują inni, gdy nie
przejmujemy się własnymi
emocjami
Traktowane z szacunkiem i
troską mogą stać się podstawą dalszego rozwoju i osiągnięcia
dojrzałości.
- służą naszemu
rozwojowi
-
pozwalają nam zrozumieć innych ludzi i wchodzić z
nimi w prawidłowe
relacje
- uczucia
to narzędzie, których potrzebujemy zawsze,
gdy chcemy zbudować
prawdziwie silny związek z
innym człowiekiem
Wyrażanie
i odczytywanie emocji i uczuć
Każdy z nas ma takie
„trudne” uczucia, z którymi ma kłopot.
Często jest to związane z
tym co się mówiło w domu (być może nie można było okazywać
jakichś uczuć),
czasem jest to związane z
uwarunkowaniami kulturowymi (np. kobiety i okazywanie złości,
zamiast tego mówią „jest mi przykro”, czy „chłopaki nie
płaczą”).
Motywacja
Z łac.
movere – ruszać
się (dążenie do jednych bodźców a unikanie innych)
Mechanizmy odpowiedzialne za
uruchomienie, ukierunkowanie, podtrzymanie i zakończenie działania.
Wszystkie procesy
zaangażowane w rozpoczęcie, kierowanie i podtrzymanie aktywności
fizjologicznych i psychicznych.
Obejmuje wewn. mech.
zaangażowane w: preferencję określonej aktywności; wigor, czyli
siłę reakcji; wytrwałość w działaniu skierowaną na cele.
Sytuacja
choroby
zaspakajanie potrzeb
człowieka chorego w kontekście piramidy Masłowa
realizację jakich potrzeb
utrudnia choroba?
Czy choroba pozwala na
zaspokojenie jakichś potrzeb?