POSTAWA CIAŁA

ma istotny wpływ na pracę głosem. Ten wpływ ma z jednej strony podłoże fizyczne, z drugiej psychologiczne.

Zacznijmy od fizycznego wymiaru postawy.
Zachowanie prawidłowej postawy podczas mówienia czy śpiewania ma znaczenie kluczowe, ponieważ istnieje wyraźny związek między prawidłową czynnością krtani a pozycją -głównie- kręgosłupa i głowy.
Kiedy nasza postawa zamiast swobody i naturalności wyraża napięcia fizyczne i psychiczne (ciało jest odbiciem naszych myśli, przekonań itp.) nie może być mowy o poprawnym i zdrowym tworzeniu głosu. Być może nie zdajesz sobie sprawy, że napięcia w częściach ciała nie związanych bezpośrednio z tworzeniem głosu wpływają na fonację. Napięcia nawet z odległych od narządu głosu okolic ciała, mają niesamowitą zdolność przenoszenia się na mięśnie aparatu głosotwórczego. To właśnie dlatego w czasie rozgrzewki proponowałam Ci rozluźnienie poszczególnych części ciała.
Wróćmy jeszcze do kręgosłupa. Wszelkie nieprawidłowości kręgosłupa, zwłaszcza odcinka szyjnego, powodują napięcia mięśni karku i szyi, czyli tych grup mięśniowych, które zaangażowane są również w proces tworzenia głosu. Jeżeli Twoja nawykowa postawa przypomina postawę człowieka wołającego o pomoc- czyli unosisz głowę ku górze, napinasz mięśnie szyi, zginasz kręgosłup w kierunku grzebietowym- to możesz być pewny(a), że w Twojej krtani na stale goszczą napięcia upośledzające czynność fałdów głosowych. Wszelkie inne nieprawidłowości Twojej postawy, takie jak garbienie się, zaokrąglanie ramion, wypychanie brzucha, usztywniane kolan i mięśni, wysuwanie miednicy do przodu itp. zaburzają naturalny, fizjologiczny tor tworzonego przez Ciebie głosu.

Podkreślę raz jeszcze, że całe Twoje ciało jest instrumentem tworzącym dźwięk.

Aby powstał i ukazał się w pełni, aby powstał w sposób oczywisty i swobodny, musisz zadbać o własną postawę ciała.
Zachowanie prawidłowej postawy ciała podczas emisji głosu:

· umożliwia prawidłowe oddychanie

· pozwala na naturalne tworzenie dźwięków

· zapewnia odpowiednie napięcie mięśni ciała i umożliwia ich harmonijne współdziałanie

· minimalizuje wystąpienie niekorzystnych napięć mięśni aparatu głosowego lub mięśni nie biorących bezpośredniego udziału w tworzeniu głosu

· wpływa na Twoje samopoczucie i pewność siebie

· wywołuje pozytywne wrażenie u odbiorców- wyglądasz korzystniej i pewniej w oczach innych ludzi.

Większość z nas niestety musi nauczyć się tej prawidłowej postawy, ze względu na to, że w ciągu życia przyswoiliśmy sobie szereg nawyków, burzących to, co zgodne z naturą.
W osiągnięciu poprawnej postawy pomoże Ci, zwłaszcza na początku, lustro i kontrola wzrokowa.

Poniżej zamieszczam mała listę, dzięki której możesz skontrolować poprawność własnej postawy. Przyjrzyj się sobie.
Zanim do tego przejdziesz, chcę zaznaczyć, że Twoja postawa niezależnie od tego czy stoisz, chodzisz, czy siedzisz zawsze powinna być swobodna, elastyczna, estetyczna, pozbawiona napięć i usztywnień. Powinna być wyprostowana, ale nie sztywna, ponieważ ma umożliwiać Ci wykonywanie ruchów.

Gdy stoisz zwróć uwagę na to, czy:

· nie garbisz się, nie zaokrąglasz ramion, nie wypychasz brzucha, nie wysuwasz miednicy zbytnio do przodu

· stoisz w lekkim rozkroku (nogi na szerokość barków)

· ciężar ciała rozkładasz równomiernie na obu stopach i na wszystkich ich częściach

· Twoje kolana są elastyczne, nie czujesz w nich napięć i usztywnienia

· utrzymujesz głowę w linii prostej z kręgosłupem- nie cofasz jej do tyłu lub nie wysuwasz do przodu, nie zadzierasz do góry

· Twoja żuchwa jest opuszczona, nie wysuwasz jej przed siebie

· Twoje mięśnie szyi, karku i tułowia są luźne, ale przygotowane do aktywności

· Twoje łopatki są oddalone od siebie

· Twoje ramiona są luźne, opuszczone wzdłuż ciała (możesz oczywiście gestykulować, ale unikaj zakładania rąk na brzuchu lub z tyłu- w ten sposób zaburzasz prawidłowy oddech)

· Twoje pośladki są tylko nieznacznie napięte

Gdy siedzisz sprawdź, czy?

· nie przerzucasz ciężaru ciała na krzyżowy odcinek kręgosłupa i nie miażdżysz nim kości ogonowej

· siedzisz na skraju lub w połowie krzesła (by m.in zapobiec zjawisku, o którym była mowa przed chwilą); czy raczej głęboko i opierać się na nim leniwie;

· zachowujesz wyprostowany kręgosłup, ale nie usztywniasz go
utrzymujesz głowę w linii prostej z kręgosłupem

· opierasz stopy równomiernie o podłoże, zachowując ich lekkie rozstawienie

Udało się wyłapać błędy? Myślę, że tak. Teraz musisz się zabrać za ich korygowanie.
A jeśli Twoja postawa jest taka, jaka powinna być- gratulacje.

Przejdźmy do dalszej części lekcji.
Inny wymiar naszej postawy łączy się z naszymi doświadczeniami, przeżyciami, przekonaniami na własny temat, stosunkiem do siebie, wiarą we własne siły i możliwości oraz poczuciem pewności siebie.
Być może zwróciłeś uwagę, że podobnie jak Twój głos zmienia barwę, brzmienie, Twoje ciało w różnych sytuacjach zmienia się i przybiera różną postawę. Np. w sytuacjach lękowych, stresowych Twoje ciało na ogół kurczy się, zmniejsza się – jest to naturalna reakcja obronna. Kiedy czujesz się dobrze i wierzysz w siebie, Twoja postawa to wyraża; przez nią manifestujesz swoją siłę. Również, gdy chcesz poczuć się lepiej, pewniej, wykazać swoją wyższość- zmieniasz sposób stania czy poruszania się.

Nasze ciało ma zdolność do gromadzenia i przechowywania w pamięci mięśni: bloków, wewnętrznych zahamowań i niewyrażonych emocji. Stąd też może ogarnąć Cię zdziwienie, gdy odkryjesz, że pewne obszary Twojego ciała funkcjonują gorzej, są miejscem chronicznych napięć, są niedostatecznie ukrwione.
Różne obszary Twojego ciała są połączone z przeżywaniem różnych emocji i życiowych doświadczeń (więcej na ten temat szukaj w naszym serwisie). Wchodząc w dorosłe życie nasze ciało posiada już pewien balast. W ciągu życia może się on powiększać i stanowić coraz bardziej poważny problem, zwłaszcza wtedy, gdy nie jesteśmy tego obciążenia świadomi. Nic dziwnego, że wówczas wiele wewnętrznych konfliktów odbija się w naszej postawie, która mocno odbiega od ideału, a nam ciężko ją zmienić.
Aby prawidłowo tworzyć głos i rozwijać jego warunki konieczne jest odkrycie napięć - także tych, które mają podłoże psychologiczne oraz stopniowe uwalnianie się od nich.

Kolejna kwestia to poczucie ugruntowania, czyli odczucie oparcia, jakie daje Ci podłoże. W wymiarze fizycznym istotne jest odpowiednie rozłożenie ciężaru na obu stopach, przez co otrzymujesz dobry kontakt z ziemią oraz wsparcie dla całego ciała.
W wymiarze fizycznym i psychicznym dobry kontakt z podłożem jest podstawą naszego głosowego funkcjonowania, bowiem zapewnia nam poczucie stabilizacji i zachowanie poprawnej postawy.
Zauważ, że niektórzy ludzie mają słaby kontakt z ziemią. Rezygnując z ugruntowania pozbawiają się bazy do wszelkich działań. W związku z tym muszą część swojej energii przeznaczać na rekompensatę tego braku.
W pracy głosem musisz tak przygotować swoją postawę, by była podstawą Twojej głosowej aktywności. Z jednej strony musisz odnaleźć wsparcie podłoża, dzięki któremu Twój kręgosłup i głowa znajdą się w prawidłowej pozycji; z drugiej strony potrzebujesz wsparcia, którego udzielasz sobie sam przez własne myśli. Oznacza to, że konieczne jest Twoje odpowiednie nastawienie do siebie, swojego głosu i innych ludzi, bo jak już wiesz odbija się ono w Twojej postawie, a postawa, którą przybierasz wpływa na jakość pracy strun głosowych.

Zastanów się jak wygląda Twoje ugruntowanie w wymiarze fizycznym i psychologiczny oraz jak odbija się ono na Twojej postawie. Postaraj się też dostrzec w niej nieprawidłowości i w miarę możliwości- popraw je.

POSTAWA – c.d.

Zaczniemy od pomocnych wyobrażeń, które możesz wykorzystać zawsze, aby poprawić swoją postawę. Pamiętaj, pracuj w wyobraźni, nie wykonuj na siłę żadnych ruchów, pozwól swojemu ciału przystosować się do wyobrażenia.

· Wyobraź sobie, że stojąc lub siedząc czubek Twojej głowy dotyka sufitu.

· Wyobraź sobie, że jesteś drzewem, którego korzenie są mocno osadzone w ziemi, konary zaś sięgają nieba.

· Wyobraź sobie prostą linię biegnącą od podłogi, poprzez Twój kręgosłup, tylną część głowy aż do sufitu.

· Wyobraź sobie, że jesteś królem/ królową - dumnie przechadzasz się po swoim królestwie z piękną koroną na głowie.

· Wyobraź sobie, że jesteś królem/ królową – dumnie siedzisz na tronie, z piękną koroną na głowie.

· Wyobraź sobie balonik unoszący się nad Twoją głową, który przywiązany jest do czubka Twojej głowy. Towarzyszy Ci zawsze kiedy stoisz, chodzisz i siedzisz.

Teraz przejdźmy do konkretnych ćwiczenia postawy ( w wymiarze fizycznym i psychologicznym ).

· Zdejmij obuwie, ustań swobodnie i przez kilka chwil oddychaj spokojnie odczuwając oparcie, jakie daje Ci podłoże.

· Przechadzaj się z książką na głowie, utrzymując wyprostowaną postawę i nie dopuszczając do upadku książki.

· Chodź przez chwilę na palcach, następnie odczucie, które temu towarzyszy, przenieś na normalny sposób chodzenia.

· Wyprostuj się, wyciągnij ręce w bok na wysokości barków. Krocz jak bocian, uginając i wysoko unosząc naprzemiennie nogi. Staraj się zachować równowagę.

· Teraz jesteś drzewem. Poczuj, że twoje nogi to korzenie, które wrastają głęboko w ziemię. Ręce unieś- to konary drzewa. Poczuj jak ziemia przyjmuje Cię do siebie. Czujesz się dobrze i pewnie.

· Wyobraź sobie bardzo dokładnie, że jesteś piękną, soczystą, pomarańczową marchewką. Poczuj swój silny korzeń wrastający głęboko w ziemię. Poczuj jak twoje liście poruszają się delikatnie na wietrze. Poczuj siłę, z jaką twój korzeń wpycha się w ziemię i trzyma cię w miejscu.

Staraj się każde ćwiczenie wykonać dokładnie, nie śpiesz się. Nam chodzi o jakość. Poprzez te ćwiczenia uczysz się również świadomości własnego ciała, uwrażliwiasz się na sygnały z niego płynące, co pomoże Ci lepiej kontrolować Twoją postawę.

Ćwicząc możesz zapisywać swoje obserwacje i uwagi, które warto wykorzystać w pracy. Im więcej wiesz o sobie i swoim ciele, tym łatwiej możesz na nie wpływać.