Historia:
Teodor Kocher, Charles Mayo, Wiliam Halsted, Ludwik Hirschfeld –
prace wyjaśniające unaczynienie tarczycy (1883)
Pierwsze
dane na temat chirurgii tarczycy w Polsce
Szkoła Główna Warszawska
(1865-1866)
Aleksander Le Brun
(wyłuszczenie gruczołu tarczowego)
kilka lat później podobny
zabieg wykonał Polikarp Girsztowt
zasługą
Mikulicza-Radeckiego jest pierwsze na świecie jednoczasowe
obustronne wycięcie wola – 1885
znaczne zasługi w
chirugicznym leczeniu tarczycy zawdzięczamy profesorom: B.
Kaderowi, M.Rutkowskiemu, Z. Radlińskiemu
ostatnie dwadzieścia lat -
postęp metod diagnostycznych: oznaczanie stężenia hormonów,
powszechny dostęp do diagnostyki ultrasonograficznej, badania
genetyczne.
Anatomia
gruczołu tarczowego
położenie –
przednio-dolna część szyi
płaty prawy i lewy połączone
węziną
w około 60% przypadków od
płata lewego lub prawego odchodzi - ciągnący się ku górze płat
piramidowy
przeciętna masa tarczycy u
osób dorosłych 15-20 g
od otaczającej tarczycę
torebki włóknistej wnikają w głąb gruczołu przegrody dzielące
ją na zraziki
w chirurgicznym leczeniu
chorób tarczycy istotną rolę odgrywa powięź tarczowa
tętnice tarczowe dolne
odchodzące od pni tarczowo-szyjnych (które bezpośrednio odchodzą
od tętnic podobojczykowych)
dochodząca do węziny,
występująca w 10% przypadków t. tarczowa najniższa (art.
thyroidea ima) odchodząca od pnia ramienno-głowowego lub od łuku
aorty
żyły tarczowe górne i
środkowe uchodzą do żył szyjnych wewnętrznych
żyły tarczowe dolne do żył
ramienno-głowowych
miąższ narządu składa się
z dwóch rodzajów komórek o różnej funkcji i budowie
komórki pęcherzykowe albo
główne stanowią około 80% masy gruczołu; biorą udział w
przemianie jodowej i biosyntezie hormonów. Układają się w
struktury zwane pęcherzykami, które mają średnicę 0.05-0.12 mm
i są wypełnione koloidem - wydzieliną komórek głównych
pozostałe 20% gruczołu to
komórki C zwane także okołopęcherzykowymi.
w miąższu prawidłowego
gruczołu leżą one między pęcherzykami. Nie biorą udziału w
przemianach jodowych ustroju.
Czynność tarczycy
tarczyca wytwarza hormony,
tyroksynę (T4) i trijodotyroninę (T3), pobudzające metabolizm
ustroju, utlenianie i wytwarzanie ciepła w organizmie oraz
metabolizm cholesterolu
hormony tarczycy pobudzają
kurczliwość i pobudliwość włókien mięśniowych, rozwój
ośrodkowego układu nerwowego oraz czynność mięśnia sercowego
trzeci z hormonów tarczycy -
kalcytonina, wspomaga wbudowywanie wapnia w tkankę kostną
czynność tarczycy
regulowana jest w wyniku pobudzania i ujemnego sprzężenia
zwrotnego w układzie podwzgórze-przysadka-tarczyca
Etapy
syntezy hormonów tarczycy
transport jodków
utlenianie jodu
jodowanie tyrozyny
łączenie tyrozyn
proteoliza tyreoglobuliny
łączenie hormonów tarczycy
z białkami osocza
dejodacja T4 do T3
BADANIE
CHOREGO Z WOLEM
Podział wola –najczęściej
spotykany podział chorób tarczycy wymagający leczenia
chirurgicznego
wole obojętne
wole nadczynne
wole nawrotowe
wole zapalne
Postacie
NADCZYNNOŚCI TARCZYCY
Choroba Gravesa i Basedowa
wole guzkowe nadczynne
faza nadczynności tarczycy w
zapaleniach ostrym i przewlekłym