TEMAT: POJĘCIE UMOWY, RODZAJE I FORMY UMÓW

Umowa- to dwustronna czynność prawna (zgodne oświadczenie woli zmierzające do wywołania skutków prawnych), będąca powszechnie przyjętym sposobem nawiązywania więzi gospodarczych przez podmioty prawa (jest instrumentem wymiany dóbr i usług w formie towarowo-pieniężnej); stanowi podstawowe źródło powstania stosunku cywilnoprawnego (zobowiązaniowego) pomiędzy stronami, które ją zawarły.

Sposoby zawierania umów

Do swoistych sposobów zawierania umów należą:

0. oferta i jej przyjęcie

1. negocjacje

2. aukcja i przetarg

Zasada swobody umów

Osobny artykuł: swoboda umów.

W prawie polskim od 1990 ponownie obowiązuje wywodząca się jeszcze z prawa rzymskiego zasada swobody umów, wyrażona w art. 353¹ Kodeksu cywilnego:

"strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego"

Oznacza to, że co do zasady strony mogą w ramach swobody umów, nie przekraczając pewnych granic, umówić się o wszystko, co prawo uznaje za podlegające jego uregulowaniom.

Doktrynalny podział umów:

a) ze względu na strony:
- dwustronnie gospodarcze - obie strony to podmioty gospodarcze,
- jednostronnie gospodarcze - jedna strona to podmiot gospodarczy;

b) ze względu obowiązek zawierania:
- dobrowolne - nie ma prawnego obowiązku ich zawierania,
- obligatoryjne - istnieje prawny obowiązek (np. przepis prawa, akt

c) ze względu na długość okresu świadczeń: umowy wieloletnie, roczne, krótkoterminowe (krótsze niż rok), świadczenia jednorazowe,

d) ze względu na przedmiot działalności gospodarczej:
- obrotu towarowego, inwestycyjne, transportowe, ubezpieczeniowe, bankowe,
- założycielskie, dotyczące przedsiębiorstwa, przedstawicielstwa, pośrednictwa, o współdziałanie.

Forma umowy

Prawo może uzależniać skutki prawne umowy od zawarcia jej z zachowaniem określonej formy. Ze względu na formę wyróżnia się umowy zawarte:

0. w drodze czynności konkludentnych – takich, które nie mogą być uznane za formę ustną, a są zrozumiałe dla stron umowy. Przykładem może być zamówienie dwóch piw przez podniesienie dwóch palców,

1. ustnie,

2. w formie pisemnej,

3. w formie pisemnej z urzędowym potwierdzeniem podpisu

4. w formie pisemnej z urzedowym potwierdzeniem daty

5. w formie aktu notarialnego,

6. w formie przewidzianej ustawą szczególną,

7. inne, nie występujące w prawie polskim.

Co do zasady przy zawieraniu umów nie jest wymagane zachowanie szczególnej formy, jednakże istnieją liczne wyjątki od tej zasady (np. w prawie polskim umowa przenosząca własność nieruchomości wymaga dla swej ważności formy aktu notarialnego).

Rodzaje umów:

0. umowa adhezyjna

1. umowa kauzalna

2. umowa konsensualna

3. umowa losowa

4. umowa mieszana

5. umowa nazwana

6. umowa nienazwana

7. umowa nieodpłatna

8. umowa odpłatna

9. umowa realna

10. umowa rozporządzająca

11. umowa wzajemna

12. umowa zobowiązująca

Umowy regulowane przez Kodeks cywilny

0. umowa sprzedaży

1. umowa zamiany

2. umowa dostawy

3. umowa kontraktacji

4. umowa o dzieło

5. umowa o roboty budowlane

6. umowa najmu

7. umowa leasingu

8. umowa użyczenia

9. umowa pożyczki

10. umowa rachunku bankowego

11. umowa zlecenia

12. umowa agencyjna

13. umowa komisu

14. umowa przewozu

15. umowa spedycji

16. umowa ubezpieczenia

17. umowa przechowania

18. umowa składu

19. umowa spółki

20. umowa poręczenia

21. umowa darowizny

22. umowa renty

23. umowa adhezyjna

24. umowa o dożywocie

25. umowy w zakresie czynności bankowych

26. umowa o pracę

Jeden ze sposobów nawiązywania stosunku pracy. Czynność prawna polegająca na złożeniu zgodnych oświadczeń woli przez pracownika i pracodawcę, w których pracownik zobowiązuje się do osobistego świadczenia pracy na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego określonym, a pracodawca do zapłaty umówionego wynagrodzenia

Umowy bezterminowe:

0. na czas nieokreślony

Umowy terminowe:

0. na czas określony

1. na okres próbny

2. na czas wykonania określonej pracy

3. na zastępstwo

Tryb rozwiązywania umowy o pracę

0. za porozumieniem stron

1. za wypowiedzeniem

2. bez wypowiedzenia (tzw. "dyscyplinarne", działa w obie strony)

3. po upływie terminu, na który została podpisana umowa

4. w momencie wykonania przez pracownika określonego zadania (umowa na czas wykonania określonej pracy)

5. w momencie powrotu pracownika do pracy (umowa na zastępstwo pracownika)

Oprócz tego stosunek pracy powstały na podstawie umowy może wygasnąć:

0. w wyniku śmierci pracodawcy lub pracownika.

1. z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy, np. z powodu tymczasowego aresztowania , chyba że pracodawca rozwiązał wcześniej umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika