Badanie fizykalne
pacjenta urazowego
Schemat postępowania
ratownika medycznego

ETAPY POSTĘPOWANIA RATOWNICZEGO

• Szybka ocena sytuacji

• Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja

• Wtórna ocena kliniczna i leczenie

wstępne

• Leczenie specjalistyczne

Szybka ocena sytuacji

• Czy miejsce jest bezpieczne?
  
  
  

• Czy ambulans jest postawiony prawidłowo?

3.Czy potrzebne są dodatkowe zespoły?

Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja

ABCDE

Airways- DROGI ODDECHOWE

Breathing- ODDYCHANIE

Circulation- KRĄŻENIE

Dysfunction- OCENA CUN

Exposition- ROZCIĘCIE

ODZIEŻY

Airways- DROGI ODDECHOWE

• Ocena i przywrócenie drożności dróg

oddechowych (z unieruchomieniem

kręgosłupa szyjnego)

• Usunięcie ciał obcych z dróg oddechowych

• Rurka ustno-gardłowa

• Maska tlenowa 100% tlen

• Intubacja przez usta lub nos

• Konikotomia

• Ambu z rezerwuarem- 100% tlen

• Szybka ocena szyi ( obrzęk, zastój żylny,

przemieszczenie tchawicy, poszerzone

żyły)

Breathing- ODDYCHANIE

• Szybka ocena oddechu własnego

pacjenta (częstość, ruchomość i symetria

klatki piersiowej, jakość szmerów)

• Wspomaganie oddechu

• Oddech kontrolowany- respirator

• Punkcja, drenaż opłucnowy

• Opatrzenie otwartych ran klatki

piersiowej

• Monitorowanie (Sa0₂)

Circulation- KRĄŻENIE

• Szybka ocena stanu krążenia (zabarwienie powłok,

mikrokrążenie)

• Tętno: tętnice promieniowe, udowe, szyjne

• CPR

• Tamowanie krwawień ( najczęściej wystarczy ucisk!!!)

• Pomiar RR

• Resuscytacja płynowa (dwa duże wkłucia w czasie

do 2 min.)- ogrzane infuzje i.v. krystaloidów [do 2 l] i

koloidów [do 2l]

• Monitorowanie- EKG

• Pobranie krwi do badań (grupa krwi, próba krzyżowa,

morfologia, Hb, Ht, mocznik, elektrolity, gazometria)

Dysfunction- OCENA CUN

• Ocena wg skali Glasgow (GCS)

• Unieruchomienie na materacu

próżniowym

• Unieruchomienie złamań

GCS- Glasgow Coma Scale

Otwieranie oczu- „O”

4 - spontaniczne

3 - na polecenie

2 - na bodźce bólowe

1 - nie otwiera oczu

GCS- Glasgow Coma Scale cd.

Kontakt słowny- „M”

5 - odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany

co do miejsca, czasu i własnej osoby

4 - odpowiedź splątana, pacjent

zdezorientowany

3 - odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub

krzyk

2 - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie

1 - bez reakcji

GCS- Glasgow Coma Scale cd.

Reakcja ruchowa- „R”

6 - spełnianie ruchowych poleceń słownych,

migowych

5 - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy

4 - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia

bodźca bólowego

3 - patologiczna reakcja zgięciowa, ODKOROWANIE

(przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i

ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych)

2 - patologiczna reakcja wyprostna, ODMÓŻDŻENIE

(przywiedzenie ramion do wewnątrz, wyprost w

stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i

zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach

kończyn dolnych)

1 - bez reakcji

GCS- Glasgow Coma Scale cd.

Ocena zaburzeń świadomości:

GCS 15-13 - łagodne

GCS 12-9 - umiarkowane

GCS 8-3 - głębokie= śpiączka

Exposition- ROZCIĘCIE ODZIEŻY

• Pełna ekspozycja pacjenta

(delikatne rozcięcie i

zdjęcie odzieży)

• Ochrona przed hipotermią

(ciepłe pomieszczenie,

folia NRC)

AMPLE

Allergies- ALERGIE

Medications- ZAŻYWANE LEKI

Past illness- CHOROBY PRZEWLEKŁE

Last meal- OSTATNI POSIŁEK

Events preceding accident- CO SIĘ DZIAŁO

PRZED WYPADKIEM?

Wtórna ocena kliniczna i leczenie wstępne

Schemat badania szczegółowego
i postępowania ratowniczego

Głowa

Sklepienie czaszki: rany, krwiaki, wgłobienia,

obrzęki

Podstawa czaszki: krwiak okularowy, objaw

Battle’a

Oczy, oczodół: ruchomość, odruchy,

podbiegnięcia krwawe,

rozerwania, penetracje

Twarzoczaszka: symetria, uzębienie, kości

szczęki i żuchwy

Szyja: obrzęki, krwiaki, rany, napięcie

mięśni, bolesność

Rdzeń kręgowy

Ocena prawdopodobieństwa uszkodzenia rdzenia kręgowego: rodzaj i mechanika urazu

Objawy uszkodzenia: defekt czuciowy i

ruchowy,

hipotensja,

bradykardia, priapizm,

utrata napięcia zwieraczy

Unieruchomienie

Ocena neurologiczna i radiologiczna stopnia uszkodzenia

Ocena ogólna: rany, krwiaki, upośledzenie ruchomości,
asymetria, osłuchiwanie
Ściana klatki piersiowej: kości, rany drążące, rozedma podskórna
Wykluczenie: odmy, odmy prężnej, krwiaka opłucnej –
nakłucie, drenaż opłucnowy
Wykluczenie tamponady serca - nakłucie osierdzia
Wykluczenie tętniaka rozwarstwiającego aorty, pęknięcia
przełyku, pęknięcia przepony
Krwotok-wstrząs hipowolemiczny- płynoterapia
Monitorowanie: EKG, SaO2, temperatura

Klatka piersiowa

Jama brzuszna

Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki, ruchomość,

obrona mięśniowa

Złamania miednicy

Krwawienia

Sonda żołądkowa

Cewnikowanie pęcherza moczowego

Kończyny

Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki, deformacje,

ruchomość

Badanie radiologiczne

Unieruchomienie złamań

Opatrunki

PRIORYTETY POSTĘPOWANIA OKOŁOURAZOWEGO

SCOOP & RUN

STAY & PLAY

STAY & PLAY
cd.

Właściwe postępowanie ratownicze w określonych przypadkach

1. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ

• Pozycja na wznak

• 100% tlenu

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Można wstępnie zastosować

pneumatyczną odzież przeciwwstrząsową

• Zapewnienie dostępu do żyły po drodze

Bolus 20ml/kg ( średnio ok. 1,5 litra)

Ponowna ocena- powtórne podanie bolusu płynu, gdy potrzeba

• Dokładne monitorowanie- RR, monitor,

Sa0₂

2. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY NIE DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ

• Pozycja na wznak

• 100% tlenu- 15l/ min.

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Zapewnienie dostępu do żyły po drodze

• Podawaj płyny w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100

• Użyj opaskę uciskową w razie potrzeby

• Powiadomienie SOR

3. KRWOTOK WEWNĘTRZNY

• Pozycja na wznak

• 100% tlenu

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Zapewnienie dostępu do żyły po drodze

• Podawaj płyny w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100

• Powiadomienie SOR

POSTĘPOWANIE W ODMIE OPŁUCNOWEJ

• „Cisza nad płucem”

• Zapewnij drożność dróg oddechowych

• 100% tlenu

• Zamknij otwartą ranę

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Wkłucie dożylne w drodze

• Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W ODMIE WENTYLOWEJ

• Zapewnij drożność dróg oddechowych

• 100% tlenu

• Dekompresja igłą, jeśli jest wskazanie ( częściej stosowane jest założenie opatrunku trójstronnego)

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Zapewnij dostęp do żyły po drodze

• Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W KLATCE CEPOWATEJ

• Zapewnij drożność dróg oddechowych

• 100% tlenu

• Możliwa intubacja

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Ustabilizuj odcinek cepowaty

• Zapewnij i.v. po drodze

• Monitoruj EKG

• Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU WBITYCH PRZEDMIOTÓW

• Zapewnij drożność dróg oddechowych

• 100% tlenu

• Ustabilizuj przedmiot

Nic nie usuwaj!!!

• ‘Pakujemy i jedziemy’

• Zapewnij dostęp do żyły po drodze

• Sprawdzaj czy nie rozwija się odma

wentylowa lub krwiak opłucnej

AMPUTACJE

• Opanuj krwawienie uciskiem bezpośrednim

• Opaski uciskowe są rzadko potrzebne

• Zlokalizuj część amputowaną

• Nie umieszczaj części amputowanej

bezpośrednio w lodzie lub wodzie

• Umieść ją w plastykowej torebce

• Umieść torebkę w mieszaninie wody z lodem

KONIEC