PROGRAM PRACY KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNEJ, WSPOMAGAJĄCEJ ROZWÓJ DZIECKA ,,DOBRY START W SZKOLE”

I Wstęp

Celem wychowania przedszkolnego jest pomoc dziecku w realizacji jego indywidualnej drogi rozwoju, bowiem każde dziecko jest inne i rozwija się w swoim określonym tempie. Niektóre dzieci z różnych przyczyn (społecznych, kulturalnych, biopsychicznych) radzą sobie gorzej od innych, słabiej opanowują objęte programem nauczania wiadomości i umiejętności, mają obniżoną motywację do nauki, wykazują trudności w zakresie określonych funkcji rozwoju: percepcji słuchowej, wzrokowej, lateralizacji, sprawności manualnej, artykulacji czy orientacji przestrzennej. Dysharmonie i zaburzenia mają tendencję do pogłębiania się i wraz z pójściem do szkoły pojawiają się pierwsze problemy, dlatego wczesne, bo już na etapie przedszkola, podjęcie szeroko rozumianych czynności wspomagających, wspierających rozwój dziecka, stanowi jeden z istotnych czynników decydujących o przygotowaniu dzieci do nauki w szkole. Choć w ramowym rozkładzie dnia przewidziany jest czas na pracę kompensacyjną, to jednak jest go za mało, a przy tym inne dzieci również potrzebują obecności nauczyciela. Nie może również dochodzić do takiej sytuacji, gdy dziecko pracuje przy stoliku, przy czym jego rówieśnicy bawią się w kącikach zainteresowań. Takie działanie mija się z celem, dlatego doskonałym rozwiązaniem stają się odrębne zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, które mają być z jednej strony ukierunkowane na usprawnianie nieharmonijnie rozwijających się funkcji, pomoc w trudnościach, z drugiej zaś - na wspomaganiu funkcji dobrze rozwijających się, tak by mogły być wsparciem dla funkcji zaburzonych lub mogły je zastąpić (kompensacja).

II Założenia

Zajęcia będą obejmować swoim zakresem dzieci 5-cio i 6-cioletnie wykazujące podobny poziom rozwoju umysłowego i percepcyjno-motorycznego. Grupa będzie liczyła maksymalnie 5 osób. Zajęcia będą prowadzone przez nauczyciela terapeutę posiadającego odpowiednie kwalifikacje raz w tygodniu po pół godziny. Czas trwania zajęć jest umowny - do końca edukacji przedszkolnej lub do zminimalizowania, wyeliminowania trudności. Zajęcia będą dokumentowane zapisem w dzienniku, karcie obserwacji, notatkami w zeszytach dzieci. Rodzice na bieżąco będą informowani o postępach dzieci. Będą również mogli aktywnie brać udział w edukacji dziecka poprzez wspólne wykonywanie ćwiczeń proponowanych przez nauczyciela. Punktem wyjścia do podjęcia działań korekcyjno-kompensacyjnych będzie diagnoza gotowości szkolnej opracowana na początku października przez wychowawców grup. Diagnoza przedszkolna wskaże nauczycielowi mocne i słabe strony dziecka. Podczas proponowanych ćwiczeń będą brane pod uwagę niniejsze założenia:

• zajęcia będą odbywały się po godzinach pracy nauczyciela w warunkach sprzyjających koncentracji uwagi dziecka (odrębna sala),

• program będzie zawierał pakiet zabaw i ćwiczeń sprzyjających rozwijaniu tego, z czym dziecko ma kłopoty i jednocześnie potrzebnych do radzenia sobie w szkole,

• podstawą działań będą mocne strony dziecka, które będą wykorzystywane przy wspieraniu innych obszarów,

• program wspomagania będzie dostosowany do możliwości i potrzeb dziecka i w razie konieczności będzie modyfikowany w trakcie jego trwania

• w programie umieszczone będą ćwiczenia, których celem jest kształtowanie odporności emocjonalnej, a także rozwijanie zdolności radzenia sobie w sytuacjach trudnych.

III Cele ogólne programu:

• stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka,

• wspomaganie rozwoju umysłowego w ramach edukacji matematycznej,

• usprawnianie komunikacji, rozwijanie mowy, wzbogacanie słownictwa,

• przygotowanie do nauki czytania i pisania poprzez:

• usprawnianie i rozwijanie percepcji wzrokowej, słuchowej i motoryki,

• usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej i sprawności manualnej,

• ćwiczenia koncentracji uwagi i spostrzegawczości,

• pomoc w opanowaniu tych wiadomości i umiejętności, które objęte są programem nauczania,

• rozbudzenie zainteresowań i właściwej motywacji do nauki, wzmacnianie poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości.

IV Główne obszary działań i propozycje ćwiczeń:

1. Usprawnianie motoryki małej, rozwijanie sprawności manualnej:

• zamalowywanie dużych powierzchni farbami i grubym pędzlem,

• rysowanie oburącz na dużych płaszczyznach pionowej i poziomej rożnych wzorów,

• obrysowywanie szablonów, kalkowanie,

• wycinanie, wydzieranie, rysowanie, stemplowanie, lepienie z różnych materiałów,

• przewlekanie sznurowadeł, nakładanie koralików itp.

• gniecenie chusteczek, papieru, gazety,

• ćwiczenia grafomotoryczne,

• ,,zabawy paluszkowe”, zabawy z wodą i woreczkami.

2. Rozwijanie percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej:

• układanie obrazków według instrukcji słownej (po prawej, po lewej, na dole, na górze),

• układanie obrazka z części, puzzle,

• układanie obrazków według wzoru i z pamięci,

• układanie historyjek obrazkowych w szeregu według kolejności zdarzeń,

• wyszukiwanie szczegółów, którymi różnią się dwa obrazki,

• uzupełnianie w obrazkach brakujących szczegółów,

• dobieranie par jednakowych obrazków,

• układanie według wzoru kompozycji z klocków, figur geometrycznych, cyfr, liter.

3. Usprawnianie percepcji słuchowej

• opowiadanie historyjek obrazkowych, słuchanie bajek, opowiadań,

• opowiadanie treści usłyszanych bajek i opowiadań,

• nauka na pamięć wierszyków, piosenek, rymowanek i ich interpretacja ruchowa,

• odtwarzanie rytmu (klaskaniem, pukaniem, na instrumentach muzycznych),

• graficzne przedstawianie układu dźwięków, rytmu (rysowanie kropek, kresek),

• rozpoznawanie odgłosów otoczenia (szelestów, szmerów, stuknięć), ich naśladowanie i lokalizacja,

• rozpoznawanie odgłosów przyrody (szumu deszczu, śpiewu ptakow itp.).

4. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania:

• analiza i synteza wyrazowa zdań (dzielenie zdań na wyrazy, rozwijanie zdań, układanie zdań do obrazków itp.),

• analiza i synteza sylabowa wyrazów (dzielenie wyrazów na sylaby, liczenie sylab, układanie wyrazów z sylab, rozwiązywanie rebusów obrazkowych itp.)

• analiza i synteza głoskowa wyrazów (wyodrębnianie głosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie, kolejne wydzielanie głosek w wyrazach, tworzenie nowych wyrazów poprzez dodanie lub odjęcie głoski itp.)

• ćwiczenia czytania sylab i wyrazów,

• ćwiczenia na materiale literowym (rozpoznawanie i nazywanie liter, lepienie liter z plasteliny, wyodrębnianie liter w wyrazach - podkreślanie ołówkiem itp.)

• wyrabianie umiejętności prawidłowego trzymania narzędzia kreślarskiego, kształtowanie właściwego kierunki pisania.

5. Wspomaganie rozwoju intelektualnego w ramach edukacji matematycznej:

• kształtowanie orientacji w przestrzeni i schemacie własnego ciała (określanie położenia przedmiotów w przestrzeni, rozróżnianie pojęć typu: „do przodu, z przodu, do tyłu, z tyłu, w lewo, w prawo, do góry, w dół, w górze, na dole, przed, za, pod, między, na, nad, w, z”, rozróżnianie lewej i prawej strony ciała, ustalenie dominującej ręki itp.)

• rozwijanie umiejętności prawidłowego liczenia (posługiwanie się liczebnikami głównymi i porządkowymi, porównywanie liczebności zbiorów, układanie zbiorów w ciągu rosnącym i malejącym, dodawanie, odejmowanie i porównywanie liczb na konkretach itp.)

• rozpoznawanie i nazywanie kształtów geometrycznych,

• dokonywanie czynności pomiarowych,

• dostrzeganie powtarzalności układów i następstw czasu (kontynuowanie sekwencji w danym układzie, nazywanie pór dnia, dni tygodnia, pór roku, używanie określeń czasu ,,dzisiaj, jutro, wczoraj”)

V Metody pracy:

• słowna (pogadanka, opowiadanie, opis, praca z książką),

• oglądowa (pokaz, zajęcia z wykorzystaniem tablicy interaktywnej, film),

• praktyczna (gry i zabawy, doświadczenia, zadania i ćwiczenia utrwalające).

VI Ewaluacja:

• ocena wyników comiesięcznej pracy dziecka,

• zestawienie wyników diagnozy początkowej i końcowej,

• ocena wartości podjętych działań dokonywania przez dzieci.

VII Bibliografia:

• Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu, Warszawa 1999

• Iwaszkiewicz E., Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w przedszkolu, Warszawa 1994

• Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka, Warszawa 2000

• Kaja B., Zarys terapii dziecka, Bydgoszcz 2001

• Skorek M. (red.), Terapia pedagogiczna, t. I, II, Kraków 2012