BANKOWOŚĆ INWESTYCYJNA

¹POJĘCIE BANKU INWESTYCYJNEGO

• Przedsiębiorstwo działające jako subemitent lub agent świadczący usługi polegające na pośredniczeniu pomiędzy emitentem, a inwestorami

• Pośrednictwo w usługach finansowych obejmujących działalność związaną z emisją papierów wartościowych oraz transakcjami na rynku fuzji i przejęć

• Poza nazwą, bank inwestycyjny nie jest bankiem sensu stricto ( w ścisłym znaczeniu)

• Bank inwestycyjny jest świadczeniem szeroko pojętych funkcji pośrednictwa na rynku finansowym przez podmioty, stanowiących z punktu widzenia usługobiorców alternatywę dla tradycyjnych usług depozytowo-kredytowych

• Banki inwestycyjne wykonują każdą czynność finansową, która nie spowoduje transformacji oszczędności w inwestycje rzeczowe i kapitałowe

• Jest świadczeniem usług na rzecz podmiotów trzecich związanych z obrotem papierami wartościowymi - szeroko pojęte pośrednictwo finansowe, prowadzone zwłaszcza na ryzyku papierów wartościowych

• Bank inwestycyjny przejmuje funkcję inicjatora, realizatora i doradcy między bezpośrednimi partnerami transakcji, natomiast jest rzadko jednym z nich - to różni banki inwestycyjne od np. funduszu inwestycyjnego

• Bank inwestycyjny może prowadzić działalność na własny rachunek

• Obszary działalności:

o Obrót papierami wartościowymi

o Doradztwo finansowe i zarządzanie aktywami

o Operacje łączenia, przejmowania oraz wykupu przedsiębiorstw

o Operacje na rynku pieniężnym i zarządzanie ryzykiem

²OBSZARY AKTYWNOŚCI BANKOWOŚCI INWESTYCYJNEJ

• Obrót papierami wartościowymi

• Broking - działalność brokerska

• Dealer - działalność dealerska

• Private placement - sprzedaż bezpośrednia w wąskiej, określonej grupie inwestorów

• Selling agent - pośrednictwo w sprzedaży papierów wartościowych

• Financial derivatives - projektowanie i handel finansowymi instrumentami pochodnymi

• Issue broking & dealing - organizacja własnych i obcych emisji

• Underwritting - gwarantowanie emisji

• Organizacja obrotu papierami wartościowymi

• Doradztwo wraz z zarządzaniem portfelem papierów wartościowych i innymi aktywami

• Asset management - zarządzanie aktywami klientów

• Usługi funduszy inwestycyjnych

• Działalność konsultacyjno-doradcza dla podmiotów instytucjonalnych i klientów

• Doradztwo dla rządów przy procesach prywatyzacji

• Feasibility study - Analizy wykonalności inwestycji

• Restrukturyzacje finansowe przedsiębiorstw

• Procesy fuzji i przejęć. Operacje doradcze, obrona przed wrogim przejęciem (raid defense)

• Organizacja wspomaganego wykupu przedsiębiorstw (LBO, MBO)

• Tworzenie serwisu informacji gospodarczej i doradztwo inwestycyjne (koniunktura, rentowność inwestycji, analiza techniczna i fundamentalna)

• Projektowanie sekurytyzacji

^1,2„Bankowość inwestycyjna” dr. Kamil Liberadzki

Lata osiemdziesiąte i dziewiędziesiąte XX wieku były trudnym okresem dla największych na świecie banków komercyjnych. Zwiększenie konkurencji, praktyczne zniesienie monopolu i rzeczywistego licencjonowania pośrednictwa w procesie transformacji oszczędności w inwestycje doprowadziły do tego, że licencjonowane banki komercyjne stanęły przed problemem sfinansowania kosztów utrzymywania licencji na działalność bankową. Dzięki rozwojowi technologii teleinformatycznych, a w rezultacie - obniżaniu się kosztów transakcyjnych oraz zmniejszaniu się asymetrii informacyjnej, rynek kapitałowy otworzył się nawet dla średnich i małych przedsiębiorstw, a dla przedsiębiorstw dużych oraz ponadnarodowych koncernów stał się niemal koniecznością. W wyniku tego, że przedsiębiorstwa mogły szybko znaleźć finansowanie na rynku papierów komercyjnych czy pozyskać inwestorów kapitałowych, banki przestały być jedyną alternatywą jako pośrednicy w finansowaniu przedsięwzięćinwestycyjnych. Niestety, utrata niepowtarzalnego charakteru przez usługi

bankowe nie wiązała się z utratą większości kosztów, będących do niedawna swego rodzaju rentą za unikatowość produktu bankowego. Banki nadal muszą ponosićkoszty, takie jak:

- utrzymywanie rezerw,

- utrzymywanie kontakt—w kredytowych z innymi

instytucjami finansowymi,

- koszty poddania się nadzorowi zewnętrznemu.

Ponad stuletnia historia bankowości inwestycyjnej doprowadziła do sytuacji, w której ten rodzaj bankowości zdominował korporacyjne usługi finansowe na świecie, prowadząc dodatkowo do powstania jednej z najbardziej konkurencyjnych branż na świecie. W rezultacie usługi bankowości inwestycyjnej świadczą, lub próbują świadczyć, banki komercyjne, inwestycyjne, domy maklerskie i inne instytucje finansowe i parafinansowe. W efekcie klienci, w szczególności przedsiębiorstwa, mogły korzystać z niezwykle bogatej, racjonalnie wycenianej gamy usług finansowych o wysokiej jakości, które zastępują i wypierają tradycyjne usługi bankowe. W odpowiedzi na malejącą rentowność podstawowej działalności depozytowo-kredytowej banki rozpoczęy ekspansję na rynek usług wynagradzanych prowizją, co spowodowało zmianę struktury zysku operacyjnego banków komercyjnych.

Do banków specjalnych należa także banki inwestycyjne, które stanowią dziś konieczny

segment bankowości. Zajmują się one bezpośrednim transferem oszczędności na rynek

Pieniężny i kapitałowy. Dzięki pomocy banków inwestycyjnych inwestorzy — zamiast

lokować środki w bankach komercyjnych - lokują je bezpośrednio na rynku papierów

wartościowych.

Działalność banków inwestycyjnych to przede wszystkim gwarantowanie emisji,

organizowanie emisji papierów wartościowych na rynku pierwotnym, a także działalność

brokerska i dealerska na wtórnym rynku papierów wartościowych.

Do banków inwestycyjnych zaliczane są także instytucje zarządzające funduszami

inwestycyjnymi, towarzystwa podwyższonego ryzyka inwestycyjnego (venture capital),

instytucje obrotu papierami wartościowymi na rynku wtórnym, instytucje obrotu produktami

ubezpieczeniowymi.

Do podstawowych usług świadczonych przez banki inwestycyjne można zaliczyć:

— emisje papierów wartościowych na rynku kapitałowym i pieniężnym ;

— tworzenie i zarzadzanie funduszami inwestycyjnymi;

— doradztwo i zarzadzanie finansami;

— obrót papierami wartościowymi na rynku wtórnym na rachunkach klientów

(działalność brokerska);

— obrót papierami wartościowymi na rynku wtórnym na rachunek własny (działalność

dealerska);

— działalność badawcza i analityczna;

— obrót produktami ubezpieczeniowymi;

— ¹leasing i ²faktoring;

— obrót nieruchomościami.

Rozwój wymienionych usług może następować w ramach banku inwestycyjnego badź w

ramach specjalnych filii banku komercyjnego. Obecnie w rozwiniętych krajach zachodnich

powstają także silne kapitałowo struktury ³holdingowe.

Władysław L. Jaworski Zbigniew Krzyżakiewicz Bohdan Kosiński

„BANKI rynek operacje polityka”

Warszawa 1996, Wydanie piąte rozszerzone i zaktualizowane.

RYNEK KREDYTOWY W POLSCE

1.Rynek kredytowy:

1.1. Rynek kredytowy to rynek, którego instrumentem finansowym jest kredyt bankowy. Jest to miejsce gdzie pożyczkobiorca może pozyskać fundusze potrzebne na cele inwestycyjne i obrotowe.

1.2. Rynek kredytowy jest miejscem dokonywania transakcji finansowych. Każda taka transakcja jest indywidualna, gdyż możliwe są negocjacje pomiędzy kredytobiorcą a kredytodawcą

2.Funkcje rynku kredytowego:

2.1. Głównym celem funkcjonowania rynku kredytowego jest pomoc finansowa dla podmiotów ubiegających się o nią. Pomoc nie jest bezinteresowna

3.Instrumenty rynku kredytowego:

3.1. Podstawowe instrumenty finansowe na rynku kredytowym to kredyty bankowe oraz pożyczki.

3.2. Instrumenty te mogą być krótkoterminowe albo długoterminowe. Krótkoterminowe instrumenty finansowe to takie których czas realizacji wynosi do 12 miesięcy, natomiast długoterminowe mają okres realizacji powyżej 12 miesięcy.

4. Uczestnicy rynku kredytowego:

4.1. Kredytobiorcami są głównie osoby prawne, podmioty gospodarcze nie mające osobowości prawnej, osoby fizyczne

4.2. Głównym kredytodawcą na rynku polskim są banki, zwłaszcza banki komercyjne

4.3. Na rynku kredytowym można jeszcze spotkać pośredników kredytowych

5. Doradztwo kredytowe:

5.1. Głównymi instytucjami w Polsce, które zajmują się doradztwem kredytowym są:

1. Open Finance

2. Expander

3. Gulden Egg

4. Notus

5. Xelion

Zadaniem wyżej wymienionych instytucji jest doradzanie jaki rodzaj kredytu wybrać, wyliczenie naszej zdolności kredytowej itp.

5.2. Doradcy kredytowi działają w imieniu klienta, często, więc nie pobierają od niego prowizji i innych opłat. Wynagradzani są przez banki po zawarciu umowy kredytowej. Doradcy finansowi nie zajmują się udzielaniem kredytu we własnym imieniu.

5.3. Korzyści wynikające ze skorzystania z usługi doradztwa kredytowego:

1. Zapoznanie się z ofertami wielu banków, bez konieczności odwiedzania każdego z nich.

2. Poznanie naszej zdolności kredytowej

3. Dobranie najlepszej możliwej opcji kredytowej biorąc pod uwagę nasze możliwości materialne.

4.Pomoc przy zebraniu niezbędnych dokumentów do zawarcia umowy kredytowej.

5. Stała pomoc podczas zawierania umowy kredytowej.

6. Stan obecny rynku kredytowego:

W ostatnich sześciu kwartałach na rynku można było zauważyć obniżkę marż na kredytach dla przedsiębiorstw. Na dzień dzisiejszy banki mocno zaostrzyły politykę kredytową w tym zakresie. W znaczy sposób zaostrzone zostały warunki do uzyskania kredytu mieszkaniowego. Banki wymagają co raz większego własnego wkładu finansowego na mieszkanie. Nie zmieniły się natomiast warunki do otrzymania kredytu konsumpcyjnego.

6.1. Kredyty dla przedsiębiorstw

- Polityka kredytowa: zaostrzenie kryteriów

- Popyt na kredyt: bez zmian

6.2. Kredyty mieszkaniowe
- Polityka kredytowa: zaostrzenie kryteriów; zaostrzenie warunków

- Popyt na kredyt: zmniejszenie się popytu

6.3. Kredyty konsumpcyjne
- Polityka kredytowa: niewielkie złagodzenie kryteriów kredytowych;

- Popyt na kredyt: nieznaczny spadek popytu na kredyty.

¹ Leasing - jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym.

² Faktoring - rodzaj transakcji handlowych, wykształconych w praktyce anglosaskich instytucji finansowych i w rozwiniętej już postaci przeniesionych na grunt europejski w latach pięćdziesiątych XX wieku.

³ Holding (od angielskiego holding company - od słowa hold oznaczającego trzymać) - organizacja grupująca za pomocą mniej lub bardziej wyraźnych powiązań różne samodzielne pod względem prawnym podmioty gospodarcze, przy czym jeden z podmiotów ma w tym powiązaniu pozycję dominującą i podporządkowuje sobie pozostałe.

1. Derejczyk M., Kudłaszyk A. (2000), Poradnik kredytobiorcy, Oficyna Wydawnicza, Bydgoszcz.

2. Fedorowicz Z., (2002), Rynki finansowe, Bankowość. Podręcznik akademicki, red. Jaworski W.L., Zawadzka Z., Poltext, Warszawa.

3. Pietrzak E. (1992), Rozwój rynku kapitałowego w procesie transformacji polskiej gospodarki do systemu rynkowego. Okres 1989-1991, Transformacja Gospodarki nr 20, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk.

Pietrzak E., Markiewicz M., (2010), Finanse, bankowość i rynki finansowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

---