Sztompka-Nowoczesność i późna nowocesność, SOCJOLOGIA


Piotr Sztompka- Nowoczesność i późna nowoczesność

Pojęcie nowoczesności:

-historyczne-odwołuje się do miejsca i daty pojawienia się nowej formacji społecznej.

-analityczne-zawiera katalog istotnych, konstytutywnych cech tej odmiany porządku społecznego

WIELOŚĆ NOWOCZESNOŚCI: koncepcja różnorodnych scenariuszy historycznych, według których społeczeństwo nowoczesne wytwarzało się w różnych częściach świata i w różnych epokach.

PÓŹNA NOWOCZESNOŚĆ: faza rozwoju formacji nowoczesnej, w której wszystkie jej cechy konstytutywne uzyskują najbardziej ostrą, skrajną postać.

Pierwszy zestaw cech nowoczesności (Augusta Comte):

  1. Koncentracja siły roboczej w centrach miejskich

  2. Organizacja pracy zorientowana na efektywność i zysk

  3. Zastosowanie nauki i technologii w procesach produkcyjnych

  4. Pojawienie się jawnego lub utajonego antagonizmu między pracodawcami i pracownikami

  5. Rosnące kontrasty i nierówności społeczne

  6. System ekonomiczny oparty na indywidualnej przedsiębiorczości i wolnej konkurencji.

- widać akcent na aspekty ekonomiczne i nowy, oparty na nauce sposób myślenia

Jean Baudrillard

Wg niego w społeczeństwie konsumpcyjnym obok wartości użytkowej i wymiennej przedmioty uzyskują wartość znaczącą. Całe życie społeczne jest zorganizowane wokół konsumpcji i demonstrowania towarów. Ludzie nie odróżniają rzeczywistych potrzeb od potrzeb kreowanych. Tożsamość tworzy się przez naśladowanie wzorców, kody i modele determinują, jak ludzie postrzegają siebie i odnoszą się do innych.

Było wiele różnych koncepcji nowoczesności, zostały one podsumowane i uproszczone przez Krishana Kumara->

Fundamentalne zasady swoistości nowoczesności:

  1. Zasada indywidualizmu - jednostka zostaje uwolniona od narzuconych więzi grupowych i uzależnień, sama decyduje o kształcie swojej biografii, mając do dyspozycji wiele wzorów życia, sama ponosi odpowiedzialność za swoje sukcesy czy porażki.

  2. Zasada dyferencjacji- zróżnicowanie i wielość opcji we wszystkich dziedzinach życia, wiele dróg kariery życiowej, możliwości wyboru towarów czy usług, , różnorodna oferta edukacyjna, wiele programów ideologicznych, politycznych i religijnych, różne wzory życia, style i gusta,

  3. Zasada racjonalności- apoteoza(pochwała) rozumu, rozwagi, kalkulacji, obiektywności, efektywności. Dotyczy przede wszystkim funkcjonowania organizacji i instytucji, nauka jako najdoskonalsza forma poznania, przejawia się też w sekularyzacji.

  4. Zasada ekonomizmu- wskazuje na rodzaj aktywności, która przenika całe życie społeczne. Większość życia człowieka upływa w kręgu ekonomii- na produkcji i konsumpcji, wartość jednostki często mierzy się tym jaką ilość dóbr i pieniędzy zdoła zgromadzić.

  5. Zasada ekspansywności - nowoczesna formuła życia społecznego ma tendencję do rozszerzania się w przestrzeni. Ogarnęła już większość świata, określa się to jako proces globalizacji. Ekspansja nowoczesności biegnie też w głąb. Penetruje wszelkie dziedziny życia: przekształca gusty, obyczaje, wzory moralne, kulturę masową.

CZŁOWIEK NOWOCZESNY: syndrom osobowościowy uważany za wytwór warunków społecznych, jakie stwarza społeczeństwo nowoczesne, a równocześnie za niezbędny czynnik dobrego funkcjonowania takiego społeczeństwa.

OSOBOWOŚĆ BIUROKRATYCZNA: syndrom osobowościowy wytwarzający się pod wpływem zdepersonalizowanej, sformalizowanej, zrytualizowanej, nadmiernie spoistej wewnętrznie organizacji biurokratycznej.

Alex Inkeles->

Na osobowość ludzi żyjących w społeczeństwie nowoczesnym wpływają:

-urbanizacja

-industrializacja

-ruchliwość społeczna

-masowa komunikacja i kultura

Syndrom „osobowości nowoczesnej”->

-potrzeba nowych doświadczeń, otwartość na innowację i zmianę,

-świadomość wielości opinii i poglądów, gotowość wypowiedzenia i uzasadnienia własnych opinii, równocześnie tolerancja dla innych znajdywanie satysfakcji w różnorodności

-prospektywna orientacja wobec czasu, zogniskowana na przyszłość a nie przeszłość

-poczucie mocy podmiotowej- przekonanie, że wyzwania i problemy osobiste i społeczne pozwolą się rozwiązać pod warunkiem podjęcia w pojedynkę lub wspólnie odpowiednich działań.

-planowanie przyszłych działań

-zaufanie do porządku społecznego

-poczucie „sprawiedliwości rozdzielczej”- uznanie nierównego rozdziału dóbr, wartości i przywilejów, o ile nie jest to arbitralne (narzucone), a regulowane wyraźnymi zasadami , w szczególności zasadą merytokratyczną domagającą się nierównego wynagradzania nierównych zasług.

-samodoskonalenie się

-szacunek do godności innych, nawet do tych o niższej pozycji społecznej, czy podległych włądzy

Krytyka społeczeństwa nowoczesnego


-alienacja jednostki- wyobcowanie od innych ludzi spowodowane byciem pozbawionym kontroli nad własną pracą, handlowaniem własną siłą roboczą, zależnością od innych w machinie ekonomicznej

Społeczeństwo ponowoczesne: wiele różnych koncepcji :
Społeczeństwo postindustrialne Daniel Bell, Alain Touraine
Społeczeństwo klasy usługowej; Ralf Dahrendorf
Społeczeństwo wiedzy; Peter Drucker
Społeczeństwo postmodernistyczne (w spolszczeniu wprowadzonym przez Zygmunta Baumana - ponowoczesne). Radykalne zerwanie ciągłości historycznej. Wg Sztompki, nie jest to teoria socjologiczna, ponieważ zaprzecza możliwości wykrywania prawidłowości i formułowania praw o społeczeństwie.

Nie wkraczamy w jakiś okres ponowoczesności, lecz raczej w epokę, w której konsekwencje nowoczesności stają się bardziej radykalne i uniwersalne niż wcześniej


Późna nowoczesność: m. in. Anthony Giddens, Ulrich Beck.

Cechy:
-nowa forma zaufania-nie rozumiemy do końca zasad pewnych `abstrakcyjnych systemów', na których funkcjonowanie jesteśmy zdani.
-nowe formy ryzyka- uwydatniają się wyraźnie i stają się przedmiotem powszechnej troski wielorakie nowe formy ryzyka wytworzonego przez cywilizację, technologię, przemysł, życie miejskie, eksploatację przyrody -SPOŁECZEŃSTWO RYZYKA

-płynność i niepewność sytuacji społecznych- błędy nowych technologii, nieprzewidywane i niepożądane efekty podejmowanych działań, wiedza społeczna, która wywołuje zjawisko refleksyjności albo samorealizujących się prognoz
-skrajny relatywizm- zatrata prostych drogowskazów i schematów do oceny działań i sytuacji społecznych

Postawy ludzi wobec późnej nowoczesności wg A. Giddensa
pragmatyczna akceptacja życia takiego jakim jest, wypieranie zagrożeń i niepewności ze świadomości
konsekwentny optymizm i wiara w to, ze zagrożenia i niepewność dadzą się uniknąć i pokonać dzięki opatrzności, nauce i technice
cyniczny pesymizm, godzący się z nieuchronnością zagrożeń, życie chwilą i korzystanie z hedonistycznych przyjemności
radykalna walka ze źródłami zagrożeń przez mobilizację opinii, organizowanie kampanii propagandowych, tworzenie ruchów społecznych

INDUSTRIALIZACJA WOJNY: masowa skala liczebna obejmująca ludność cywilną, zastosowanie najnowocześniejszych technik destrukcji, czysto instrumentalna, efektywnościowa racjonalność działań, zawieszenie wszelkich racji moralnych ‐ w prowadzeniu konfliktów zbrojnych.

POCZUCIE MOCY PODMIOTOWEJ: przekonanie, że wyzwania i problemy zarówno osobiste, jak i społeczne pozwolą się rozwiązać pod warunkiem podjęcia w pojedynkę lub wspólnie odpowiednich działań.

PROGNOZY OSTRZEGAWCZE: czarne scenariusze możliwych przyszłych wydarzeń, mobilizujące przeciwdziałania i przyczyniające się tym samym do zdezaktualizowania zawartych w nich pesymistycznych wizji.

REFLEKSYJNOŚĆ: zdolność społeczeństwa do krytycznego myślenia o samym sobie, dostrzegania zjawisk negatywnych, patologicznych, definiowania przyszłych zagrożeń i podejmowania na podstawie takiej diagnozy prewencyjnych środków zaradczych powstrzymujących lub odwracających niekorzystne trendy.

SPOŁECZEŃSTWO RYZYKA: sytuacja typowa dla najbardziej rozwiniętych społeczeństw nowoczesnych, w których uwydatniają się wyraźnie i stają się przedmiotem powszechnej troski wielorakie nowe formy ryzyka wytworzonego przez cywilizację, technologię, przemysł, życiemiejskie, eksploatację przyrody.

WARTOŚCI POSTMATERIALISTYCZNE: związane z samorealizacją i jakością życia, zdrowiem, sprawnością fizyczną, bogactwem doświadczeń i doznań duchowych, kontaktów społecznych, życia towarzyskiego itp.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sztompka- Nierówności społeczne (fragm), SOCJOLOGIA
Tradycyjne i nowoczesne struktury organizacyjne, socjologia 3 rok, Socjologia organizacji
nowoczesne teorie konsumpcji 2, socjologia, skrypty i notatki, ekonomia
Sztompka - 9 Odmiany grup społecznych, socjologia
nowoczesne str org, socjologia 3 rok, Socjologia organizacji
Opisy, które Piotr Sztompka autor książki pt Socjologia zawarł pomiędzy stronami 96, a 97
Sztompka Piotr Dziesięć tez o socjologii
Sztompka Socjologia - ROZDZIAŁ 7 Od działań masowych do ruchów społecznych, Socjologia, Socjologia.
Sztompka- od działań społecznych do interakcji i od interakcji do stosunków, SOCJOLOGIA
socjologia zadanie Co mnie – człowieka nowoczesnego
Nowoczesność i Tożsamość, socjologia - free
socjologia sztompka
P.Sztompka, Socjologia
Aktywność człowieka Sztompka tekst II na ćwiczenia, Socjologia UJ, teksty na cwiczenia
Sztompka - aspekty stawania się społeczeństwa, Teoria i socjologia polityki
Sztompka - r. 26. Globalizacja - Socjologia - GLOBALIZACJA - referat, socjologia
Socjologia zmiany Sztompki-streszczenie, Geografia, Socjologia
sztompka, słownik socjologiczny

więcej podobnych podstron