OSOBA W PODESZŁYM WIEKU- WYKŁAD z 29.05.2010
ZESPÓŁ POUPADKOWY
Obawa przed kolejnym upadkiem: ogranicza aktywność ruchową i przestaje opuszczać dom
Zmniejsza ogólną sprawność
A tym samym rośnie ryzyko kolejnych upadków
Zespół poupadkowy jest jednym z czynników zwiększających ryzyko instytucjonalizacji osoby starszej.
Każdy upadek osoby starszej powinien być sygnałem alarmowym i powinien zainicjować analizę czynników, które do niego doprowadziły. Ustalenie przyczyny umożliwia bowiem wdrożenie ukierunkowanych działań interwencyjnych.
POSTĘPOWANIE DIAGNOSTYCZNE
Oceń zaburzenia równowagi i chodu wykorzystując krótkie testy jak: test Tinetti, skala Berg, test „wstań i idź”.
TEST WSTAŃ I IDŹ polega na zmianie pozycji siedzącej na stojącą, przejściu 3 metrów, obrocie o 180 stopni, zmianie pozycji ze stojącej na siedzącą.
Osoba, która wykona powyższe zadania w czasie poniżej 20 sekund jest w dużej mierze samodzielna, mimo że osoba całkowicie sprawna wykonuje test krócej niż 12 sekund i ten czas zaleca się jako wartość graniczną oceny.
Na podstawie wyników systematycznych przeglądów literatury prowadzonych w kontekście EUNESE 22. - Zapobieganie:
Ukierunkowana ćwiczenia i programy treningu chodu, tj.
chodzenie, różnorodna ćwiczenia fizyczne,
trening odśrodkowy, zapewnienie pielęgniarki, i odstąpienie od leków trening tai chi ze skomputeryzowanym programem treningu
równowagi,
terapie fizyczne, bieżnia, trening na niskim obciążeniu.
CO MOŻESZ ZROBIĆ, ABY ZAPOBIEGAĆ UPADKOM?
Dbanie o formę fizyczną oraz unikanie urazów.
Codzienna aktywność ruchowa - celem wzmocnienia, poprawy równowagi i koordynacji ruchów.
Udział w zajęciach społecznych: w organizacjach, centrach zdrowotnych, zrzeszeniach społecznych dla podniesienia jakości i życia i zapobiegania samotności.
Profilaktyka i leczenie osteoporozy
Wapń i witamina D,
wapń i ruch, wapń i hormonalna terapia zastępcza,
Alfakalcydol.
Zasady odżywiania:
Dieta powinna zawierać dużo wapnia oraz witaminę D,
Mleko, ser i j ogurt są źródłem wapnia (wybierz wersję niskotłuszczową)
Witamina D występuje w tłustych rybach: sardynki, tuńczyk, oraz w mięsie
Witamina D jest produkowana przez światło słoneczne (spacery w słońcu).
Pij od 6 do 8 szklanek wody dziennnie.
ŻYWNOŚĆ Z WITAMINĄ D:
Zwierzęca:
Olej z rybich wątrób
Żółtko jaj
Masło
Mleko powszechnie wzbogacane w witaminę D
Wątroba
Żywność roślinna:
Warzywa liściaste
Młode ziemniaki
Mąka owsiana
Oleje roślinne
Kiełki alfalfa
Pietruszka
LEKI A ZABURZENIE RÓWNOWAGI
Skutki uboczne, niektórych z zażywanych leków mogą powodować senność bądź zawroty głowy.
Pytanie: czy przyjmowane leki nie działają na siebie wzmagając reakcje uboczne
ZAPOBIEGANIE UPADKOM OSÓB W WIEKU PODESZŁYM
Zalecenia dla swoich pacjentów
W sypialni:
Wstawaj powoli po siedzeniu lub leżeniu. Usiądź na brzegu łóżka/krzesła do czasu, gdy poczujesz, że nie kręci ci się w głowie
Noś stabilne obuwie z cienkimi, przeciwpoślizgowymi podeszwami
Polepsz oświetlenie w swojej sypialni (jaśniejsze żarówki, zmniejszenie ostrości światła- abażury)
Zalecenia dla w twoich pacjentów- w sypialni
Zorganizuj swoją odzież w dostępnym miejscu
Ułóż odzież w szufladach nie niżej niż twoje kolana ani wyżej niż twoja pierś
Nie noś odzieży, która jest zbyt długa lub zbyt luźna
Miej telefon w miejscu łatwo dostępnym
Unikaj śliskich materiałów (satynowe pościele lub kołdry)
Zamontuj lampki nocne
SCHODY
Upewnij się, że stopnie na każdych piętrach są równe
Sprawdź, czy stopnie nie są śliskie
Pomaluj brzegi wszystkich stopni jaskrawą farbą
Usuń rzeczy, o które możesz się przewrócić (takie jak gazety, książki, ubrania, buty) z pobliża schodów oraz miejsc, którymi chodzisz
Usuń małe dywaniki, albo użyj obustronnej taśmy klejącej, aby zapobiec ich ślizganiu się
Zamontuj zakotwiczone w ścianie poręcze po obu stronach schodów
Idąc po schodach trzymaj się przynajmniej jedną ręką poręczy
Koncentruj się na tym co robisz i nie zwracaj uwagi na dźwięki
Nigdy nie noś paczek, które mogą zasłonić ci widok następnego stopnia.
OŚWIETLENIE
Zapewnij jednolite oświetlenie w całym pokoju. Dodaj oświetlenie do miejsc zaciemnionych. Zawieś lekkie firanki lub zasłony, aby zmniejszyć ostrość światła z jasnych okien i drzwi
DOMOSTWO
Usuń przeszkody
Trzymaj przedmioty, których często używasz w miejscach łatwo dostępnych, do których możesz sięgać bez wchodzenia na krzesło
Zawsze zamykaj szuflady, aby się o nie nie przewrócić
Dywan nie może mieć fałd
Trzymaj numery alarmowe, napisane dużą czcionką, przy każdym telefonie
Używaj przenośnego telefonu i miej telefony alarmowe przy sobie
Miej jeden telefon na podłodze, potrzebny gdy się przewrócisz i nie będziesz mógł wstać
BEZPIECZNE OBUWIE
Z rowkami dla dobrej przyczepności
Wystarczająco luźne dla wygody
Cienkie i elastyczne
Na Niskiem obcasie i stabilne
Podeszwa rozszerzająca się ku dołowi
MOTYWACJA LUDZI STARSZYCH DO PRZEJECIA ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA WŁASNE ZDROWIE
Rozbudzenie zainteresowania tematyką własnego zdrowia
Informowanie na temat zdrowia, jednostek chorobowych i schorzeń charakterystycznych dla starszego wieku
Zwiększenie zainteresowania aktywnością fizyczną i regularnym uprawianiem sportu.
USPRAWNIANIE
Kompleksowe
Dostosowane do indywidualnych potrzeb
Wdrażane stopniowo
Realizowane długoterminowo
Monitorowane
ZASADY USPRAWNIANIA OSÓB STARSZYCH
Przejście od stanu ostrego do przejściowego bardzo dyskretnie
Organizm może gwałtownie zareagować nawet na delikatne bodźce
Każda zmiana warunków środowiska źle wpływa na układ nerwowy, krążenia i oddechowy
Możliwa zła tolerancja lub brak tolerancji zabiegów
Ostrożnie dobierać dawki i kontrolować je wielokrotnie w trakcie zabiegu, możliwe dłuższe przyzwyczajenie pacjenta do zabiegów
Stosować bodźce podprogowe dobierane indywidualnie
KINEZYTERAPIA OSÓB W WIKU PODESZŁYM
Utrzymać i zwiększyć samodzielność pacjenta
W ćwiczeniach równoważnych zwiększyć płaszczyznę podparcia i obniżyć środek ciężkości
Czynności automatyczne prowadzić fazami
Ćwiczenia prowadzić 10-30 minut