Polski system polityczny, konstytucyjne podstawy ustroju nawiązują do dorobku demokratycznych państw zachodnich. Konstytucyjne zasady ustroju odzwierciedlają wartości i tradycje typowe dla państw naszego kręgu kultury prawnej: suwerenności narodu, suwerenności i niepodległości państwa, demokratycznego państwa prawnego, pluralizmu politycznego i wolności działania partii politycznych, podziału władz, przyrodzonej godności człowieka.
System praw i wolności człowieka wywodzi się ze szczegółowych rozwiązań demokracji zachodnich oraz nawiązuje do międzynarodowych konwencji (Deklaracja Praw Człowieka ONZ, Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności).
Organem państwa w zakresie władzy ustawodawczej jest dwuizbowy parlament składający się z sejmu i senatu. Sejm dodatkowo sprawuje również funkcję kreacyjną i kontrolną - powołuje, odwołuje i nadzoruje politykę rządu.
Władzę wykonawczą sprawują: prezydent RP i Rada Ministrów.
Władzę sądowniczą wykonują sądy (powszechne, rejonowe, wojewódzkie, apelacyjne i szczególne) oraz trybunały (Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu).
Organami kontroli przestrzegania prawa są: prokuratura, rzecznik praw obywatelskich, Najwyższa Izba Kontroli i Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Lokalne życie publiczne jest zorganizowane w ramach samorządu terytorialnego.
Administrację rządową na obszarze województw sprawują: wojewoda i działający pod jego zwierzchnictwem kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży oraz działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży.
Podstawową jednostka samorządu terytorialnego jest gmina, tzw. ustawy samorządowe z 1999 wykreowały dodatkowe szczeble samorządu: powiat i samorządowe województwo.
System partyjny ulegał ciągłym fluktuacjom, co spowodowane jest młodością demokracji, kwestie rozłamów, zakładania nowych partii i szerokich koalicji dotyczą zwłaszcza obozu postsolidarnościowego.