ZDROWIE I CHOROBA
ZDROWIE jest stanem pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego a nie tylko nieobecnością choroby, czy niedomagania (who 1974).
ZDROWIE jako zespół umownie przyjętych wartości (norm laboratoryjnych).
Zakres wartości „prawidłowych” obejmuje zazwyczaj 95% wyników stwierdzanych w populacji arbitralnie uważanej za zdrową.
PATOFIZJOLOGIA
- jest to nauka eksperymentalna badająca zjawiska związane z powstawaniem, przebiegiem i zejściem procesów patologicznych.
EGIOLOGIA- nauka o przyczynach rozwoju chorób
PATOGENEZA- nauka o mechanizmach rozwoju chorób
ETIOPATOGENEZA- nauka o przyczynach i mechanizmach rozwoju chorób
METODY BADAŃ CHORÓB:
Metody doświadczalne na zwierzętach: „In vitro” i „In vivo”
Metody kliniczne
Metody epidemiologiczne
Metody polegające na symulacji matematycznej procesów patologicznych.
HOMEOSTAZA- jest zdolnością organizmu do utrzymania w dynamicznej równowadze stałości środowiska wewnętrznego.
MECHANIZMY KOMPENSACYJNE- są to mechanizmy utrzymujące homeostazę.
ADAPTACJA- jest ogółem odczynów czynnościowych i strukturalnych zmierzających do zachowania homeostazy ustroju w warunkach długo trwającego działania na ustrój niekorzystnych warunków środowiskowych.
Choroba powstaje wtedy gdy zaburzenia przeważają nad mechanizmami wyrównawczymi:
Mechanizmy kompensacyjne słabną, podczas gdy nasilenie zaburzeń wzrasta.
Słabną przede wszystkim mechanizmy kompensacyjne, podczas gdy zaburzenia utrzymują się na tym samym poziomie.
Mechanizmy kompensacyjne utrzymują się na stałym poziomie, podczas gdy nasilenie zaburzeń narasta.
ETIOLOGIA
Jest nauką o przyczynach i uwarunkowaniach chorób.
Sprawcze czynniki chorobotwórcze dzielimy na:
Wewnątrzpochodne
Zewnątrzpochodne
Nieznane- choroba idiopatyczna (morbus idiopathicus) lub samoistna (morbus essentials)
CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZE ZEWNĘTRZNE
Biologiczne: wirusy, priony, ritetsje, bakterie, pasożyty, grzyby, antygeny i toksyny.
Fizyczne: promieniowanie, prąd elektryczny, zmiany temperatury i ciśnienia atmosferycznego, fale akustyczne, wibracje i inne.
Chemiczne: kwasy, ługi, gazy, zanieczyszczenia wody, gleby, powietrza, używki, leki.
Społeczne: stres, niedożywienie, hipowitaminozy itp.
Czynniki jatrogenne- następstwo działania lekarza (zespół Cushinga).
CZYNNIKI RYZYKA- czynniki zewnątrzpochodne sprzyjające powstawaniu chorób (np. palenie papierosów- nowotwory).
CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZE WEWNĘTRZNE
Uwarunkowania genetyczne
Uwarunkowania związane z przebytymi chorobami
SKŁONNOŚĆ- (dispositio) podatność na określony czynnik patogenny.
OPORNOŚĆ- (resistentia) na określony czynnik patogenny.
PRZEBIEG I ZEJŚCIE CHOROBY
Symptomatologia - nauka o objawach chorób.
Objawy dzielimy na subiektywne i obiektywne.
STADIA CHOROBY:
Stadium wylęgania (stadium incubationis)
Stadium zwiastunów- występowanie objawów prodromalnych: zwiastun (prodromos)
Stadium narastania (stadium increenti)
Stadium szczytu (stadium acmes)
Stadium zejściowe (ustępowania) (stadium decrementi):
-łagodne (lysis)
-nagły- przełom (crisis)
PRZEBIEG CHOROBY:
Ostry (morbus acutus)
Podostry (morbus subacutus)
Przewlekły (morbus chronicus)
OKRESY CHOROBY:
remisja (remissio)
zaostrzenie (exacerbatio)
przejściowe ustąpienie objawów- zimnica (intermissio)
nawrót -wznowa (recidiva)
okres rekonwalescencji
zejście śmiertelne (exitus letalis)
POWIKŁANIE (complicatio) jest nową, osobną chorobą powstałą na skutek zmian występujących we wcześniej rozwijającej się chorobie
WSPÓŁISTNIENIE CHORÓB- niezależne występowanie dwu i więcej chorób.
3