T07 Masaż leczniczy, fizjoterapia, anatomia

Masaż leczniczy

Masaż

To szereg ruchów wykonywanych ręką masażysty w pewnej kolejności
i w określonym tempie w celach leczniczych.

Masaż stosuje się w celu pobudzenia obiegu krwi i uzyskania lepszego ukrwienia tkanek.

Przypisuje się mu m.in. innymi zdolność do przyspieszania usuwania produktów zmęczenia.

Rys historyczny

pierwsze wzmianki o wykorzystaniu masażu pojawiają się w księgach Hipokratesa, a następnie Celsusa i kolejno Galena,

starożytna Grecja - masowano sportowców biorących udział w igrzyskach olimpijskich w celu natłuszczenia ciała oliwką przed zawodami sportowymi,

XVI w. - Ambroże Pare ( franc. lekarz) w swojej pracy naukowej ogłasza masaż za oficjalna metodę leczenia,

XVI w. - Fridrich Hoffman ( lekarz ) opracowuje program stosowania masażu w licznych przypadkach chorobowych,

XIX w. - Per Henrik Ling, współautor tzw. szwedzkiej gimnastyki, w zakres której wchodził masaż leczniczy,

XIX w. - Johan Mezger, holenderski lekarz, powołał do życia szkołę masażu klasycznego . Uważany jest on za autora „ masażu naukowego”.

XIX w. - Izydor Zabłudowski, polski lekarz, kierownik Zakładu Masażu Leczniczego w Berlinie. Dzięki jego publikacją naukowym masaż był traktowany na równi z innymi działaniami wiedzy medycznej

W Polsce największe zasługi w rozwoju i propagowaniu masażu mają:

Jan Zaorski „ Mieszanie lecznicze” (1927),
Mieczysław Kosiński - krakowski lekarz - „Technika mięśnia leczniczego” (1927),
Józef Jankowiak „ Masaż leczniczy” (1974),
Zygmunt Prochowicz „Podstawy masażu leczniczego” (1987),
Tomasz Podgórski „ Masaż klasyczny” (1989),
Adam Zborowski „ Masaż leczniczy” (1991), „Masaż klasyczny” (1994), „Masaż limfatyczny” (1995), „Masaż wybranych jednostek chorobowych” (1997),
Leszek Magiera i Tadeusz Kasperczyk „ Segmentarny masaż leczniczy” (1995) , „Automasaż leczniczy” (1998).

Systematyka Metod Kinezyterapeutycznych

Zasady i warunki obowiązujące przy wykonywaniu masażu

nie masujemy węzłów chłonnych,
masaż zawsze wykonujemy na obnażonej części ciała,
pacjenta należy ułożyć wygodnie, tak aby mięśnie miał rozluźnione,
masaż nie powinien sprawiać pacjentowi bólu, winien być wykonywany na granicy bólu z przyjemnością,
pierwsze masaże wykonujemy delikatnie, aby przygotować mięśnie do późniejszych masaży zasadniczych,
czas trwania masażu jednej części ciała wynosi 5-10 min., masaż całkowity u zdrowego - 45 min. ,a u chorego 60min.
podstawową serią masaży jest 10 zabiegów wykonywanych codziennie; w przypadkach przewlekłych schorzeń można przedłużyć serię do 20 zabiegów stosowanych również codziennie, po których należy zrobić przerwę 10-14 dniową.

masażysta powinien być ubrany wygodnie, aby nic nie ograniczało jego ruchów,
paznokcie winien mieć krótko obcięte, a podczas pracy nie powinien mieć na palcach biżuterii,
masażysta zobowiązany jest myć ręce przed masażem i po nim,
zmiany dermatologiczne na skórze rąk masażysty są przeciwwskazaniem do wykonywania pracy,
w trakcie masażu rękoczyny wykonywane przez masażystę powinny być spokojne, pewne, skoordynowane oraz płynne,
skóra masowanej części ciała pacjenta powinna być czysta,
podczas masażu można używać różnego rodzaju środków poślizgowych, takich jak: talk, olej parafinowy, oliwka kosmetyczna, żel do masażu, mydło,
do masażu używa się również maści i preparatów, które służą jako środki lecznicze w poszczególnych jednostkach chorobowych oraz środki rozgrzewające poszczególne odcinki ciała.

Mechanizm działania masażu:

Działanie lokalne masażu polega na mechanicznym przepływie krwi
w naczyniach krwionośnych oraz chłonki w naczyniach chłonnych.

Operowanie przez masażystę poszczególnymi technikami, miejscowo zwiększa przemieszczanie się płynów przez układ naczyniowy. Masażysta w czasie masażu wywołuje tarcie, podczas którego wytwarza ciepło.

Wpływa ono na rozszerzenie naczyń krwionośnych, a co za tym idzie - zwiększa przepływ krwi przez mięśnie przyspieszając dostarczanie substancji odżywczych i równocześnie wydalanie produktów przemiany materii.

Działanie centralne polega na pobudzeniu układu nerwowego, który za pomocą odruchów i czynności koordynacyjnych kory mózgowej jest w stanie wpłynąć na wszystkie narządy i układy naszego organizmu.

Masaż przeprowadzany na mięśniach szkieletowych powoduje pobudzanie receptorów, które jest przenoszone jako bodziec poprzez włókna nerwowe dośrodkowe do mózgu.

W czasie masażu docierają do mózgu miliony takich bodźców. Są one korzystne dla kory mózgowej, która jest naczelnym narządem sterującym czynnościami wszystkich narządów, a zatem i mięśni. Pobudzenie kory mózgowej powoduje szybsze i bardziej sprawne wykonywanie czynności przez narządy wykonawcze.

Reakcje organizmu na masaż;

podwyższenie temperatury skóry (1,5-1,8 st. C),

zwiększenie szybkości przepływu krwi ( na drodze mechanicznej
oraz poprzez otwarcie dodatkowych naczyń włosowatych),

ułatwienie wymiany tkankowej,

uaktywnienie pracy układu limfatycznego,

zmiana ciśnienia krwi tętniczej (obniżenie),

wzmożenie działania histaminy,

zmniejszenie się obwodów mięśniowych,

obniżenie tonusu mięśniowego,

zmiana pobudliwości układu nerwowego,

przyspieszenie wypoczynku po wysiłku fizycznym,

usprawnienie przewodzenia bodźców nerwowych na synapsach.

Techniki masażu i ich działanie

Głaskanie jest techniką, która rozpoczyna i kończy masaż a także może być wykonywana jako technika przeplatająca.

mechaniczne usunięcie zrogowaciałych warstw naskórka,
uaktywnienie wydzielniczej funkcji gruczołów potowych i łojowych,
zwiększa oddychanie skórne,
działa jako bodziec mechaniczny na zakończenia nerwów czuciowych i ruchowych w skórze,
działa uspokajająco na cały system nerwowy, podnosi temp. Ciała, polepsza jej ukrwienie, wpływa kojąco na ból