Maria Konopnicka - Poezja

Pójdę ja, pójdę ( z cyklu Wieczorowe pieśni)

Pieśń składa się z sześciu zwrotek, każda po cztery wersy.

Wiersz opowiada o człowieku, który przeżył powstanie. W pierwszej zwrotce podmiot liryczny opowiada jak chce chodzić po górach, nizinach, polach, po prostu chce być wolny. W drugiej chce iść lasem i łąką, w dzień i w nocy. W trzeciej pójdzie do miasta, pomóc tym, którzy jeszcze żyją. W czwartej zagości w sercach wszystkich ludzi, obejdzie całą ziemię wzdłuż i wszerz. W piątej zwrotce rozpacza, ale wie, że musi się pozbierać, nie płakać, a w szóstej stoi nad mogiłami, tych co pomarli i ma nadzieję, że wyjdzie jeszcze słońce (czyli, że powstanie się skończy).

A czemuż wy chłodne rosy ( z cyklu Na fujarce)

Wiersz zbudowany z trzech zwrotek każda po osiem wersów. Podmiot liryczny ma pretensje do Boga, że pozwala, aby tylu ludzi zginęło. Wystarczy iść na pole i zobaczyć ilu ludzi zginęło, ilu ludzi opłakuje swoich bliskich, którzy pomarli w powstaniu. Podobnie jak w poprzednim wierszu mówi, że słońce jeszcze zaświeci, ale dopiero wtedy, kiedy Bóg podpali cały świat.

A kto ciebie, ty wierzbino wychował? ( z cyklu Na fujarce)

Pięć zwrotek, każda po sześć wersów.

Wiersz opowiada o wierzbie wychowanej przez las. Matką jest ziemia, to ona daje pokarm. Ptak, który latał między drzewami, przysłuchiwał się szumiącym drzewom.

„Tęsknośc, smutek, łzy sieroce, jak biały

Tuman z łąki, za nim w ślady leciały,

Wiatr gałązki moje gibkie

Całował,

Na fujarki je urzekał,

Czarował!...”

Albo mi ptaszkowie (z cyklu Na Fujarce)

6 zwrotek, po 4 wersy.

Podmiot liryczny prosi ptaki, aby więcej już nie śpiewały. Nie może sobie znaleźć miejsca, nie może lecieć z ptakami, jego serce umiera z tęsknoty. Był kiedyś rolnikiem, miał pług, wszędzie był smutny, czy to na polu, czy to w domu. Chciałby znaleźć takie miejsce na ziemi, gdzie nie ma tęsknoty, ani smutku. Poszedłby tam pasać konie i śpiewać pieśni

Wisiałem ci ja w czarna role (z cyklu Na Fujarce.)

3 zwrotki, każda po 8 wersów.

Podmiot liryczny (rolnik), narzeka, ze nie ma co jeść. Po mimo tego, ze zasiał na polu pszenice, to nie ma chleba, marne plony. Na ziemi SA zabici ludzie, ziemia jest pełną krwi, pełną zabitych ludzi.

Poszłabym ja na kraj świata

Podmiot liryczny opowiada, ze poszłaby nawet na koniec świata, żeby tylko być wolnym jak wiatr, który „w polu lata […], co chmury pędzi.” Każda zwrotka kończy się zdaniem:

„Tylko mi cie żal!”

W drugiej zwrotce chce być rzeka, która płynie do wolności.

Krotko opisuje zbrodnie, które miały miejsce pod lipa (błysk jasnej kosy).

Chciałaby iść na Ukrainę, za morze, iść w niepowrotna dal.

A jak poszedł król na wojnę (z cyklu Obrazki)

Sześć zwrotek , każda po cztery wersy. Wiersz opowiada dwóch królu i Stachu, prostym chłopię. Król, kiedy idzie na wojnę to bija mu dzwony, nie naraża swojego życia. Kiedy wróci z wojny, wszyscy będą mu się kłaniać, będą bić mu dzwony, Stach wyrusza na wojnę „ na tęsknotę, na niedole”. Nie grają mu pieśni, jedynie szumią pola. Ryzykuje swoje zycie na każdym kroku, ginie i zostaje pochowany zwykłej mogile.

Widzimy w tym wierszu podział na klasy społeczne. Pokazana zostala niesprawiedliwość społeczna.

W Castel Fiorentino (z cyklu Itaka)

Sonet 4,4,3,3. Jak sama nazwa wskazuje, jest to utwór włoski. Mówi o Toskanii, a dokładniej, o toksanskiej nocy. Na końcu pierwszej, drugiej i czwartej zwrotki SA słowa „Fra Anielica słyszę Zwiastowanie”.

Wszystko to co ziemskie, to stanie się cieniem, z daleka słychać glos dzwonow. Nagle rozkwita róża, która przyniesie spokój, zwiastowanie. Róża jest symbolem zwiastowania.

Bognasco (z cyklu Morze)

Sonet 4,4,3,3

Panuje cisza, w wierszu dominuje kolor błękitny, błękitne jest niebo, lazurowe morze. Na stromej gorze stoi kościół, na ławce siedzi ksiądz, ubrany w sutannę, twarz ma wyschniętą, ma długie, siwe włosy. Plecie ul, wśród kwiatow swojego ogrodu:

„Uśmiech ma w ustach jako złota krople miodu”.

W starym absydzie (z cyklu Po drodze)

Wiersz zbudowany z czterech zwrotek, po osiem wersów każda, Jest opisany kościół, ołtarz, na którym znajduje się Chrystus, w ciemnych szatach. Figura przedstawiająca Chrystusa, ubranego w ciemne szaty. Dokoła figury jest postać baranka i białe lilie Każdy kto przychodzi do kościoła, oddaje Mu pokłon, nie ważne czy to nędzarz, czy król, wszyscy oddają Mu cześć. Klęczą niewolnicy, ubrani w łachmany, zniewoleni łańcuchami, ale klęczą również bogaci, ubrani w drogie jedwabne płaszcze. Chrystus ma spuszczona głowę w dol, płacze, widać łzy na Jego oczach, jest świadomy tego, ze i biedaka i nędzarza czeka ten sam los:

„Ze rab i mocarz - jednako syn bólu”.

Zachód w Fiesole (z cyklu Po drodze)

Cztery zwrotki, każda po dziesięć wersów.

Utwór opisuje zachód słońca, występują animizacje, porównania. Porównuje słońce do rubinu, dzwony bija na Ave Maryja, słońce zachodzi za doliny, gaśnie w różach. W wierszu jest ukazanych wiele barw, dominuje czerwień (rubinowe słońce, ogniste serce, zar ognisty); fiolet (irysy, fiolki, lilie, gor mgliste fiolety); jest również kolor zloty (złota harfa); żółty (cyprysow chor, cyprysow las); czerń (czarne wiąże struny), srebrny (srebrnieje duch).

Wiersz kończy się słowami:

„Srebrnieje duch, srebnieje świat,

Florenckiej lilii pachnie kwiat,

W liliach tona doliny…”.

Giotto (z cyklu Madonna)

9 zwrotek, kazda po 4 wersy

Giotto to najprawdopodobniej malarz. Wiersz przedstawia obraz, na którym jest Madonna. Opisuje Madonnę, która musiała chodzić miedzy ludźmi, była smutna, tęskniła za czymś, bądź za kimś. Nie jest ani królowa ani świętą, jeszcze jest nieznana. Widzi mogily ludzi (może bliskich). Nie interesuja ja bogactwa, spogląda na chłopskie domy, na zniszczone lasy, zarośnięte pola. Mogłaby iść miedzy pola, odwiedzić tych biednych ludzi, ale nie wiadomo dokąd zmierza;

„Tak ja tutaj zostawił Giotto”.

W szerokiem, pustem polu

6 zwrotek, każda po 4 wersy. Cały wiersz mówi o duszy człowieka. Jego dusza klęczy na polu i modli się. Człowiek przechodzi obok pola i dostrzega tam swoja dusze.

---