Prawna ochrona konkurencji i konsumentów

Spis treści

Wstęp

1. Pojęcie konsumenta

2. Zakres ochrony konsumenta w prawie polskim

3. Zadania prezesa UOKIK w sprawie ochrony konsumentów

4. Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów

5. Zakres zadań i kompetencje rzecznika konsumentów

Zakończenie

Literatura

Wstęp

Być Europejczykiem oznacza przede wszystkim przestrzegać prawa jednostki w zakresie jego praw obywatelskich i ludzkich. Z takiego głębokiego przeświadczenia, zrodzonego jeszcze w okresie oświecenia wyrasta współczesny nurt praw konsumenckich. Każdy z nas jest, z woli lub z przymusu jest konsumentem i to często wielokrotnie w ciągu dnia. Każdy zakup to transakcja w której konsument znajduje się w mniej uprzywilejowanej sytuacji. W Polsce przełom w zakresie podejścia do konsumenta i narodziny ruchu konsumenckiego to okres lat 80 - tych. Wydarzenia określane jako „Sierpień'80” stały się trwałą podstawą dla utworzenia organizacji konsumenckiej - Federacji Konsumentów, która ma ogromne zasługi na polu rozpropagowania i ustanowienia praw konsumenta w kraju. Ponieważ prawa konsumenckie i ich przestrzeganie mają tak istotne i wieloaspektowe znaczenie we współczesnym społeczeństwie postanowiłem, że staną się one przedmiotem mojej pracy.

1. Pojęcie konsumenta

Pojęcie konsumenta funkcjonuje w potocznym rozumieniu w niejako podwójnym znaczeniu. Z jednej strony przez konsumenta rozumie się osobę konsumującą czyli spożywająca posiłek np. w lokalu restauracyjnym, z drugiej zaś przez konsumenta rozumie się osobę która dokonała zakupu jakiegoś produktu. Główny człon słowa konsument pochodzi od przestarzałego „konsum” czyli spółdzielnia spożywcza, kantyna fabryczna a „konsument” to spożywca, nabywca towarów na własny rachunek. W przypadku mojej pracy najbliższe jest rozumienie konsumenta jako osoby nabywającej towary czyli klienta. Sprzedający określać będzie osobę kupującą - klientem (zwłaszcza w podejściu marketingowym, handlowym) a ta sama osoba z punktu widzenia interesów kupującego określi siebie jako konsumenta. Bardzo często w wielu dokumentach używa się zamiennie słów klient, konsument czy kontrahent, chociaż każde z tych znaczeń ma swoje pewne zabarwienie znaczeniowe. Kontrahent to inaczej: „każda ze stron zawierających umowę (łacińskie contrahens). W tym sensie kontrahent jest pojęcie szerszym niż konsument ponieważ dotyczy także strony sprzedającej.

Pojęcie „konsument” funkcjonuje przede wszystkim jako pojęcie prawne, ale wymienione jest także w Konstytucji RP. Definicje prawne konsumenta znajdują się przede wszystkim w:

• Kodeksie Cywilnym,

• ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny ,

• ustawie o kredycie konsumenckim,

• ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego.

W ustawie o kredycie konsumenckim, w art. 2 ust. 4 - Konsumentem jest osoba fizyczna, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą. Z kolei w ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie definiuje się pojęcia konsumenta bezpośrednio, lecz wprowadza określenie sprzedaży konsumenckiej, jako dokonywaną w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą (art. 1 ust. 1 ustawy). Wreszcie w ustawie o kredycie konsumenckim - konsumentem jest osoba fizyczna, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą (art. 2 ust. 4 ustawy). Zasadnicze znaczenie dla rozumienia definicji konsumenta ma jednak powszechnie stosowany w sprawach sądowych Kodeks Cywilny. Zgodnie z art. 221 K.c. konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Koncepcja ochrony praw konsumentów ma swoje korzenie w szerzej ujmowanej koncepcji praw obywatelskich. Konsument traktowany jest jako osoba słabszej pozycji wobec sprzedawcy, reprezentowanego przez siłę i kapitał producenta i w związku z powyższym zachodzi wielkie prawdopodobieństwo i obawa o jego dyskryminowanie w trakcie transakcji. „Już w latach 60-tych ubiegłego wieku w różnych regionach Europy ustanowiono pierwsze akty prawne, których głównym celem była ochrona słabszej strony, tj. konsumenta. Jednak znaczący rozwój polityki konsumenckiej Wspólnot Europejskich nastąpił dopiero po podpisaniu w 1992 r. w Maastricht przez państwa członkowskie Traktatu o Unii Europejskiej. Traktat ten wprowadza zgodnie z Art. 3 do zadań UE wzmocnienie ochrony konsumentów, samej zaś ochronie konsumentów poświęca odrębny artykuł (Artykuł 129a Traktatu). Zaowocowało to przyjęciem wielu dyrektyw konsumenckich w kolejnych latach.

2. Zakres ochrony konsumenta w prawie polskim

W Polsce zagadnienie praw konsumenckich znajduje swoje umocowanie w akcie najwyższej rangi - Konstytucji RP. Według art.76 ustawy zasadniczej: „władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony określa ustawa”. Zapis w akcie zasadniczym umieszcza prawa konsumenckie w centrum zadań wyznaczonych dla władz publicznych, czyli rządowych, samorządowych i ich organy, a ponadto zadania te mają być realizowane poprzez zapewnienie ochrony przed zagrożeniami. Szczegółowe regulacje dotyczące regulacji prawnych w zakresie ochrony praw konsumentów znajdują się w zapisach poszczególnych ustaw szczegółowych, w tym zwłaszcza w:

1. ustawie - kodeks cywilny wraz z nową definicją konsumenta jako wyłącznie osoby fizycznej,

2. ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego

3. ustawie o kredycie konsumenckim,

4. ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny,

5. ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

6. ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów

7. ustawach i rozporządzeniach powołujących organy kontroli rynku i nadzoru nad nim

8. inne ustawy i rozporządzenia w zakresie reklamy, ograniczeń sprzedaży, specjalnych warunków, jakie powinny spełniać produkty (np. dotyczące właściwości reklamy, prawa do ochrony danych osobowych, warunki dopuszczeni do obrotu produktów lekarskich, zabawek dla dzieci, itp.)., w tym ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r., o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Według A. Pawałowskiego i S. Koroluka, do podstawowych dokumentów zapewniających prawna ochronę konsumenta zaliczyć trzeba przede wszystkim: ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów oraz kodeks cywilny. Regulacje prawne, jakie funkcjonują ukierunkowane są na zapewnieniu konsumentom praw podstawowych w tym zwłaszcza:

a) prawa do zdrowego i bezpiecznego produktu,

b) prawa zapewnionego przez klauzule abuzywne,

c) prawa do pełnej informacji o produkcie,

d) prawa do odszkodowania i rękojmi,

e) prawa do reprezentowania swoich interesów.

Klauzule abuzywne są to zapisy, których z mocy prawa nie wolno umieszczać w ogólnych warunkach umów stosowanych w obrocie z konsumentami. Jeżeli jednak w ogólnych warunkach się znajdą to uważa się je za bezskuteczne. Ideą przewodnią wprowadzenia takich klauzul jest ochrona konsumenta przed różnymi, nie do końca uczciwymi, praktykami profesjonalnych podmiotów gospodarczych. Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny miała za zadanie stworzyć mechanizmy gwarantujące konsumentom wyższy poziom ochrony i dostosować polskie prawo w zakresie objętym jej regulacją do standardów europejskich. W ustawie tej została zawarta polityka konsumencka określona jako prawa konsumentów oraz związane z nimi obowiązki władz publicznych oraz obowiązki władz samorządowych.

Zgodnie z przepisami ustawy na przedsiębiorcy, który proponuje konsumentowi zawarcie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, spoczywają określone obowiązki, a mianowicie obowiązek potwierdzenia konsumentowi na piśmie prowadzenie działalności gospodarczej, przedstawienia dokumentu tożsamości, poinformowania konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od jej zawarcia. Z punktu widzenia konsumenta istotne znaczenie ma zapis dający mu możliwość odstąpienia od umowy - bez podania przyczyn - w terminie dziesięciu dni oraz akcesoryjność umowy kredytu i pożyczki wobec umowy głównej, wyrażające się w tym, iż odstąpienie od umowy głównej jest skuteczne wobec umowy akcesoryjnej.

Ustawa czyni prawo konsumenta do odstąpienia od umowy. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy powinno być złożone na piśmie. Za typową należy więc uznać sytuację, w której konsument korzystający ze swego uprawnienia wysyła oświadczenie za pośrednictwem poczty. Niebagatelne znaczenie ma wobec tego jednoznaczne rozstrzygnięcie zagadnienia, czy na gruncie Ustawy do zachowania terminu zakreślonego do wykonania odstąpienia wystarcza już samo wysłanie pisma zawierającego oświadczenie woli.

W ustawie o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego zostały określone obowiązki sprzedawcy w zakresie obowiązku informowania o produkcie: „Sprzedawca dokonujący sprzedaży w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany udzielić kupującemu jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji w języku polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego. W szczególności należy podać: nazwę towaru, określenie producenta lub importera i kraj pochodzenia towaru, znak bezpieczeństwa i znak zgodności wymagane przez odrębne przepisy, informacje o dopuszczeniu do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej oraz, stosownie do rodzaju towaru, określenie jego energochłonności, a także inne dane wskazane w odrębnych przepisach”. Ponadto „Jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów”.

3. Zadania prezesa UOKIK w sprawie ochrony konsumentów

Osobnym elementem polityki państwa w zakresie prawa konsumenckiego jest funkcjonowanie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów -UOKiK. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów realizuje rządową politykę ochrony konsumentów. Podstawowym zadaniem UOKiK w tym obszarze jest występowanie w interesie publicznym - to znaczy wszczynanie postępowań administracyjnych o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. UOKiK współpracuje z miejskimi i powiatowymi rzecznikami konsumentów oraz finansowanymi z budżetu Państwa organizacjami pozarządowymi (Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich), które udzielają bezpłatnej pomocy prawnej w sprawach indywidualnych. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony konsumentów, ale nie tylko, bo także w sprawach ochrony konkurencji. Wraz z nowelizacją ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 16.2.2007 r. zasady powoływania Prezesa UOKiK zostały w pełni poddane regulacji wynikającej z ustawy z 24.8.2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych. Prezes wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). W skład Urzędu wchodzi centrala w Warszawie oraz delegatury Urzędu w Bydgoszczy, w Gdańsku, w Katowicach, w Krakowie, w Lublinie, w Łodzi, w Poznaniu, w Warszawie i we Wrocławiu. Organem, który jest wykorzystywany przez Prezesa UOKiK, jest podległa mu Inspekcja Handlowa, wraz z Głównym Inspektorem Inspekcji Handlowej, co bezpośrednio wynika z art. 6 ust.1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej oraz art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 roku.

Poszczególne zadania, jakie przypisane są Prezesowi UOKiK określa art. 31 ustawy z dnia z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, a do najbardziej istotnych należą:

1. sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy,

2. wydawanie decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, w sprawach koncentracji przedsiębiorców oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, a także innych decyzji przewidzianych w ustawie,

3. przygotowywanie projektów programów rozwoju konkurencji i polityki konsumenckiej,

4. współpraca z krajowymi i międzynarodowymi organami i organizacjami, do których zakresu działania należy ochrona konkurencji i konsumentów,

5. opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów,

6. przedkładanie Radzie Ministrów okresowych sprawozdań z realizacji rządowych programów rozwoju konkurencji i polityki konsumenckiej,

7. współpraca z organami samorządu terytorialnego, w zakresie wynikającym z rządowej polityki konsumenckiej,

8. występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów.

Pozycja Prezesa UOKiK ustalona przez ustawy wskazuje, że jest to osoba odpowiedzialna za całość polityki konsumenckiej i prawidłową konkurencję w kraju. Do jego kompetencji należy kontrola prawidłowości przestrzegania przepisów, edukacja konsumencka, koordynacja prac różnych organizacji w zakresie obrony praw konsumentów oraz przeciwdziałanie działaniom monopolistycznym czy zmierzającym do nadmiernej koncentracji kapitału. Zakłada się, że wolny, konkurencyjny rynek stanowi najlepsze zapewnienie praw konsumenckich.

4. Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów

Wyjaśnienie, czym są zbiorowe interesy konsumentów oraz na czym polega ich naruszanie znajduje się w nowej ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów. Nowelizacja ustawy została wprowadzona w celu dostosowania przepisów krajowych do prawodawstwa Wspólnoty, w tym:

• rozporządzenia Rady nr 1/2003/WE z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu WE,

• rozporządzenia Rady nr 139/2004/WE z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorców,

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2006/2004/WE z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów („Rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów”) (Dz. Urz. UE L 364 z 9.12.2004).

Zbiorowe interesy oznaczają interesy, które nie stanowią skumulowanych interesów poszczególnych osób poszkodowanych z racji naruszenia. Ze zbiorowym interesem konsumentów mamy do czynienia wówczas, gdy bezprawne działanie przedsiębiorców dotyczy, lub może dotyczyć nieograniczonej liczby konsumentów. Według ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów czynami naruszającymi zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy, w szczególności:

1. stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479(45) ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego,

2. naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji,

3. nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę i inne czyny nieuczciwej konkurencji godzące w zbiorowe interesy konsumentów.

Do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów można zwrócić się, gdy zostały naruszone zbiorowe interesy konsumentów. Z taką sytuacją mamy do czynienia wówczas, gdy bezprawna praktyka dotyka lub może dotyczyć nieograniczonej liczby osób - np. zły system obsługi klienta, wprowadzająca w błąd reklama, nieprawdziwa informacja na opakowaniu produktu, ukryte wady przedmiotu itd. Skargi i wnioski mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, faksem, pocztą elektroniczną. Po otrzymaniu skargi Urząd może wszcząć postępowanie administracyjne i w jego wyniku podejmuje decyzję. Postępowanie przed Prezesem Urzędu jest prowadzone jako postępowanie wyjaśniające, postępowanie antymonopolowe lub postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Z naruszeniem zbiorowych interesów konsumentów mamy do czynienia wówczas, gdy bezprawna praktyka przedsiębiorcy dotyka nieograniczonej liczby osób - to znaczy potencjalnie każdy może zostać przez nią poszkodowany. Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów wymaga spełnienia dwóch przesłanek: bezprawności działania i naruszenia zbiorowego interesu konsumentów. Zachowanie mające postać praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów może przejawiać się zarówno jako działanie lub zaniechanie. W przypadku spraw sądowych, dla uznania takiego zachowania za wymienioną wyżej praktykę, konieczne jest, aby miało ono charakter bezprawny. Praktyki te mogą okazać się bezprawne w razie ustalenia, że doszło do naruszenia przepisów innych ustaw ale także zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów.

5. Zakres zadań i kompetencje rzecznika konsumentów

Możliwość powoływania powiatowych rzeczników praw konsumentów została stworzona poprzez ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, znowelizowaną ustawą z dnia 16 lutego 2007. Ustanowienie tej funkcji jest realizacją jednego z założeń rządowego programu polityki konsumenckiej, który zakłada m.in. zaktywizowanie organów samorządu terytorialnego w zakresie działalności prokonsumenckiej. Według art. 39 ust1. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 roku - zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumentów wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów, zwany dalej „rzecznikiem konsumentów”. Ponadto powiaty mogą, w drodze porozumienia, utworzyć jedno wspólne stanowisko rzecznika konsumentów. Poszczególne zadania, jakie ma realizować powiatowy (miejski) rzecznik praw konsumentów zostały wymieniony w artykule 42 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 roku, według którego, do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy:

• zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,

• składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów,

• występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,

• współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi,

• wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w przepisach odrębnych

Ogólnie zatem ujmując można stwierdzić, że rzecznik powiatowy konsumentów ma uprawnienia doradcze i procesowe; do jego zadań należy między innymi zapewnienie konsumentom bezpłatnego poradnictwa prawnego, występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów, wytaczanie powództw na rzecz konsumentów, współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi i innymi.

Podsumowanie

Polityka ochrony konkurencji i konsumentów pojawiła się w połowie ubiegłego stulecia, gdy dostrzeżono rosnącą siłę wielkich koncernów, sieci handlowych, które wykorzystywały swoją dominująca pozycję w relacjach za klientami. Jej podstawowym celem jest wzmocnienie pozycji klientów, zapewnienie im praw, które zrównałyby ich w negocjacjach ze sprzedawcami. W Polsce ruch konsumencki zaczął się jeszcze przed przemianami ustrojowymi roku 1989. Obecnie zapis o prawach konsumenta znajduje się w ustawie zasadniczej, a w kraju funkcjonuje cały rozbudowany system zapewnienia przestrzegania praw konsumenckich oparty przede wszystkim o ustawy oraz instytucje rządowe, samorządowe, jak i pozarządowe organizacje społeczne. Znaczenie praw konsumenckich wynika jednak nie tylko z zapewnienia równości wszystkich wobec prawa, ale ma także swoje uzasadnienie ekonomiczne. Odpowiednia jakość produktów, usług jako efekt działań konsumentów zapewnia producentowi, sprzedawcy wyższy poziom konkurencyjności oraz powoduje mniejsze straty w skali gospodarki. Wreszcie produkt bezpieczny dla konsumenta to często sprawa bardzo istotna z jego osobistego, zdrowotnego punktu widzenia.

Literatura

W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 1999.

A. Powałowski, S. Koroluk, Prawo ochrony konsumentów, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2002.

E. Łętowska, Praw umów konsumenckich, C.H. Beck, Warszawa 2002.

M. Szydło, Nowa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, „Edukacja Prawnicza” nr 06(90) z czerwca 2007 roku.

M. Warczak - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Delegatura w Bydgoszczy „Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów”. Referat wygłoszony podczas seminarium dla powiatowych rzeczników konsumentów, w Olsztynie, dnia 1 lipca 2003 roku.

Funkcjonowanie powiatowych ( miejskich) rzeczników konsumentów w 2005 roku, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Departament Polityki Konsumenckiej, Warszawa 2006.

A. Pierzchała, Zakres obowiązków i działań rzecznika, w: http://e-konsument.pl/rzecznik.htm.11.11.2010

Dokument roboczy w sprawie europejskiego prawa umów i weryfikacji dorobku prawnego: aktualny stan i pojęcie konsumenta. Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, PE 374.155v01-00, DT\615453PLdoc, 17.05.2006.

W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 1999, s. 275.

Tamże, s.275.

Artykuł 76 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.

ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r. z późniejszymi zmianami).

Dz. U. z 2000 r., nr 22, poz.271).

ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1081).

ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141 poz. 1176).

Tamże.

Treaty on European Union, Maastricht 7 February 1992.

Dz. U. 1993 r. Nr 47, poz. 211.

Dz. U. 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.

A. Powałowski, S. Koroluk, Prawo ochrony konsumentów, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2002.

E. Łętowska, Praw umów konsumenckich, C.H. Beck, Warszawa 2002, s. 20-43.

Art 3 ust 1. ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

Art 8 ust. 1.

ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1217).

Dz. U. z dnia 23 stycznia 2001 r. (Dz. U. z 2001 r Nr 4 Poz. 25).

M. Szydło, Nowa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów, „Edukacja Prawnicza” nr 06(90) z czerwca 2007 roku.

Dz. Urz. UE L 1 z 04.01.2003, s. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 08, t. 02, str. 205).

Dz. Urz. UE L 024 z 29.01.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 08, t. 03, s. 40).

Rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów - Dz. Urz. UE L. 364 z 9.12.2004.

art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.5.

art. 47 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

M. Warczak - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Delegatura w Bydgoszczy „Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów”. Referat wygłoszony podczas seminarium dla powiatowych rzeczników konsumentów, w Olsztynie, dnia 1 lipca 2003 roku.

wyrok Sądu Antymonopolowego z dnia 15 maja 1996 roku sygn. akt XVII Ama 21/96.

Funkcjonowanie powiatowych ( miejskich) rzeczników konsumentów w 2005 roku, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Departament Polityki Konsumenckiej, Warszawa 2006, s. 4-5.

10

---