Metoda redukcji Gaussa - Jordana.
Redukcja Gaussa - Jordana jest innym sposobem eliminacji niewiadomych, niż w opisanej wyżej metodzie Gaussa. Różnica polega na tym, że redukcję robimy w całej k-tej kolumnie, a nie tylko poniżej elementu głównego. Układ równań postaci
(1.36)
przekształcamy w następujący sposób: Pierwsze równanie dzielimy obustronnie przez
, a następnie od i-tego wiersza, i=2, 3, ..., n, odejmujemy wiersz pierwszy pomnożony przez
. Otrzymujemy układ równań postaci
(1.37)
Następnie drugie równanie dzielimy obustronnie przez
i od i-tego wiersza,
i = 1, 3, 4, ..., n, odejmujemy wiersz drugi, pomnożony przez
, otrzymując w ten sposób układ równań
(1.38)
Po wykonaniu (n-1) eliminacji otrzymujemy układ równań postaci
(1.39)
zatem układ (1.39) jest rozwiązaniem układu równań (1.36).
Metoda ta umożliwia rozwiązywanie układu równań przy oszczędniejszym wykorzystaniu pamięci operacyjnej, niż w metodzie Gaussa - mniejsza jest liczba współczynników układu, które w czasie obliczeń muszą jednocześnie znajdować się w pamięci komputera. Można zatem metodą redukcji Gaussa - Jordana rozwiązać większe układy równań [4].
Przykład 3. Rozwiązywanie układów równań metodą redukcji Gaussa - Jordana
Rozwiązać układ równań:
(2.8)
Pierwsze równanie układu (2.8) dzielimy obustronnie przez współczynnik przy x1 w pierwszym równaniu ( a11=1).
W wyniku dzielenia otrzymujemy równanie
(2.9)
Następnie mnożymy równanie (2.9) przez współczynnik przy x1 w drugim równaniu (a21=4). W wyniku tego mnożenia otrzymujemy równanie
(2.10)
Od drugiego równania układu (2.8) odejmujemy stronami otrzymane w wyniku mnożenia równanie (2.10). Otrzymujemy równanie z wyeliminowaną zmienną x1.
(2.11)
Następnie przystępujemy do eliminacji zmiennej x1 z trzeciego równania układu (2.8). Podobnie jak poprzednio, mnożymy równanie (2.9), ale tym razem przez współczynnik przy x1 w trzecim równaniu układu (2.8) ( przez a31=1). Otrzymujemy równanie
(2.12)
Od trzeciego równania układu (2.8) odejmujemy stronami otrzymane w wyniku mnożenia równanie (2.12). Otrzymujemy równanie
(2.13)
Równania (2.9), (2.11) i (2.13) tworzą pierwszy układ zredukowany z wyeliminowaną zmienną x1 z drugiego i trzeciego równania.
(2.14)
Przystępujemy teraz do eliminacji zmiennej x2 z pierwszego i trzeciego równania. Dzielimy w tym celu stronami drugie równanie układu równań (2.14) przez współczynnik przy x2 czyli a22= -5 . Otrzymujemy w wyniku tego działania równanie
(2.15)
Następnie mnożymy równanie (2.15) przez współczynnik przy x2 w pierwszym równaniu układu (2.14) czyli a12=2. Otrzymujemy w wyniku mnożenia równanie
(2.16)
Odejmujemy równanie (2.16) od pierwszego równania układu równań (2.14). Otrzymujemy równanie
(2.17)
Eliminujemy teraz x2 z trzeciego równania. Mnożymy w tym celu stronami równanie (2.15) przez współczynnik przy x2 w trzecim równaniu, czyli a32=-3. W wyniku otrzymujemy równanie
(2.18)
odejmujemy teraz stronami równanie (2. 18) od trzeciego równania układu (2.14). Otrzymujemy równanie
(2.19)
Równania (2.17), (2.15) oraz (2.19) tworzą drugi układ zredukowany z wyeliminowaną zmienną x2 z pierwszego i trzeciego równania układu równań.
(2.20)
Należy teraz wyeliminować zmienną x3 z pierwszego i drugiego równania układu równań (2.20). Trzecie równanie układu (2.20) dzielimy obustronnie przez współczynnik przy x3, czyli a33=
. Otrzymujemy równanie
(2.21)
Równanie (2.21) mnożymy przez współczynnik przy x3 w pierwszym równaniu układu równań (2.20) czyli
. Następnie otrzymane w ten sposób równanie odejmujemy od równania pierwszego układu (2.20). W wyniku odejmowania otrzymujemy równanie
(2.22)
Mnożymy następnie równanie (2.21) przez współczynnik przy x3 w drugim równaniu układu równań (2.20), czyli
. Otrzymane równanie odejmujemy stronami od równania drugiego układu (2.20). Otrzymujemy w wyniku równanie
(2.23)
Równania (2.21), (2.22) oraz (2.23) tworzą trzeci układ zredukowany z wyeliminowaną zmienną x3 z pierwszego i drugiego równania
(2.24)
Jak widać układ równań (2.24) jest rozwiązaniem układu równań (2.8) czyli rozwiązaniem naszego zadania.