Metoda Eulera
Rozwiązujemy tą metodą równania różniczkowe zwyczajne I - rzędu oraz wyższych rzędów sprowadzalne do rzędu I . Metoda ta ma prostą interpretację geometryczną i stosunkowo duży błąd . Błąd tej metody jest proporcjonalny do h2 ( h - wielkość kroku ) . Metoda ta jest więc rzędu I .
Mamy równanie różniczkowe
(4.1.1)
z warunkiem początkowym
y(x0) = y0 (4.1.2)
Wyznaczamy rozwiązania przybliżone w przedziale <x0,b> . Przedział <x0,b> dzielimy na n części wyznaczając wielkość kroku h .
(4.1.3)
Długość kroku h powinna być taka aby wielkość przyrostu funkcji ( y(x+h) - y(x) ) była niewielka . Rozwiązanie numeryczne równania sprowadza się do obliczenia w punktach xk = x0 + k*h przybliżenia yk rozwiązania dokładnego y(xk) .
Bierzemy dwa pierwsze wyrazy rozwinięcia funkcji y(x) w szereg Taylora w punkcie xk
(4.1.4)
Przyjmując we wzorze (4.1.4)
x = xk+1 i
otrzymujemy
yk+1 = yk + (xk+1 - xk)f(xk,yk) gdzie xk+1 - xk = h
yk+1 = yk + hf(xk,yk) (4.1.5)
Znając warunki początkowe można więc łatwo obliczać kolejne przybliżenia yk na podstawie wzoru (4.1.5) .
Podstawiając we wzorze (4.1.5)
- przyrost wartości przybliżenia w punkcie xk+1
f(xk,yk) - współczynnik kierunkowy prostej stycznej do funkcji w
punkcie xk
otrzymamy inną postać wzoru (4.1.5)
(4.1.6)
Interpretacja geometryczna .
Rysunek 4.1.1 przedstawia wykres funkcji y(x) na podstawie której można obliczyć dokładną wartość funkcji w dowolnym punkcie , oraz łamanej utworzonej przez połączenie kolejnych punktów (przybliżeń) obliczanych metodą Eulera .
|
|
|
|
Rys.4.1.1 Metoda Eulera interpretacja geometryczna .
Przykład.
Zadanie
Rozwiązać metodą Eulera równanie różniczkowe
z warunkiem początkowym y(0) = 1 ,w przedziale < 0 , 1 > . Liczba kroków n = 5 .
Rozwiązanie
W celu porównania otrzymanych wyników przedstawiamy najpierw rozwiązanie dokładne a potem rozwiązanie metodą Eulera .
1. Rozwiązanie analityczne (dokładne) .
;
Z warunków początkowych obliczamy stałą C1
y2 = x2 +C1
1 = 0 + C1
y2 = x2 + 1 (5.1.1)
Z otrzymanego równania (5.1.1) możemy obliczyć wartości funkcji y = y(x) w całym przedziale .
2. Rozwiązanie przybliżone .
Wyniki otrzymane za pomocą metody Eulera umieszczamy w tabelce . Uzyskujemy w ten sposób przybliżone wartości funkcji y(x) tylko w niektórych punktach yi zadanego przedziału .
I |
xi |
f(xi,yi) |
|
yi |
y* |
0 |
0,0 |
0,0000 |
0,0000 |
1,0000 |
1,0000 |
1 |
0,2 |
0,2000 |
0,0400 |
1,0000 |
1,0198 |
2 |
0,4 |
0,3846 |
0,0769 |
1,0400 |
1,0770 |
3 |
0,6 |
0,5372 |
0,1074 |
1,1169 |
1,1662 |
4 |
0,8 |
0,6534 |
0,1307 |
1,2243 |
1,2806 |
5 |
1,0 |
0,7380 |
- |
1,3550 |
1,4142 |
Tab. (5.1.1)
Kolejne kroki obliczeń umieszczonych w tabeli (5.1.1) .
i = 0
x0 = 0 ; y0 = 1 ;
;
i = 1
x1 = 0 + 0,2 = 0,2 ; y1 = 1 + 0 = 1 ;
i = 2
x2 = 0,2 + 0,2 = 0,4 ; y2 = 1 + 0,04 = 1,04 ;
i = 3
x3 = 0,4 + 0,2 = 0,6 ; y3 = 1,04 + 0,0769 = 1,1169 ;
i = 4
x4 = 0,6 + 0,2 = 0,8 ; y4 = 1,1169 + 0,1074 = 1,2243
i = 5
x5 = 0,8 + 0,2 = 1 ; y5 = 1,2243 + 0,1307 = 1,3550
y* - dokładna wartość funkcji y = y(x)