Metoda Eulera

           

            Rozwiązujemy tą metodą równania różniczkowe zwyczajne I - rzędu oraz wyższych rzędów sprowadzalne do rzędu I . Metoda ta ma prostą interpretację geometryczną i stosunkowo duży błąd . Błąd tej metody jest proporcjonalny do h2 ( h - wielkość kroku ) . Metoda ta jest więc rzędu I .

            Mamy równanie różniczkowe

                    0x01 graphic
                                                                                          (4.1.1)

z warunkiem początkowym

                    y(x0) = y0                                                                                               (4.1.2)

Wyznaczamy rozwiązania przybliżone w przedziale <x0,b> . Przedział  <x0,b> dzielimy na n części wyznaczając wielkość kroku h .

                    0x01 graphic
                                                                                              (4.1.3)

Długość kroku h powinna być taka aby wielkość przyrostu funkcji ( y(x+h) - y(x) ) była niewielka . Rozwiązanie numeryczne równania sprowadza się do obliczenia w punktach xk = x0 + k*h przybliżenia yk rozwiązania dokładnego y(xk) .

Bierzemy dwa pierwsze wyrazy rozwinięcia funkcji y(x) w szereg Taylora w punkcie xk

                 

                   0x01 graphic
                                                                  (4.1.4)

Przyjmując we wzorze (4.1.4)

                   x = xk+1    i     0x01 graphic
   

otrzymujemy

                   yk+1 = yk + (xk+1 - xk)f(xk,yk)      gdzie  xk+1 - xk = h

                   yk+1 = yk + hf(xk,yk)                                                                                (4.1.5)

Znając warunki początkowe można więc łatwo obliczać kolejne przybliżenia yna podstawie wzoru (4.1.5) .

Podstawiając we wzorze (4.1.5)

                          0x01 graphic
 

0x01 graphic
           - przyrost wartości przybliżenia w punkcie xk+1

f(xk,yk)   -  współczynnik kierunkowy prostej stycznej do funkcji w  

                  punkcie xk            

otrzymamy inną postać wzoru (4.1.5)

                          0x01 graphic
                                                                               (4.1.6)  

    

Interpretacja geometryczna .

            Rysunek 4.1.1 przedstawia wykres funkcji y(x) na podstawie której można obliczyć dokładną wartość funkcji w dowolnym punkcie , oraz łamanej utworzonej przez połączenie kolejnych punktów (przybliżeń) obliczanych metodą Eulera . 

0x01 graphic


                                         

Rys.4.1.1 Metoda Eulera interpretacja geometryczna .

Przykład.

Zadanie

Rozwiązać metodą Eulera równanie różniczkowe 0x01 graphic
  z warunkiem początkowym y(0) = 1 ,w przedziale < 0 , 1 > . Liczba kroków n = 5 .

Rozwiązanie

            W celu porównania otrzymanych wyników przedstawiamy najpierw rozwiązanie dokładne a potem rozwiązanie metodą Eulera .

1. Rozwiązanie analityczne (dokładne) .

                          0x01 graphic

                          0x01 graphic
          

                          0x01 graphic
    ;    0x01 graphic
0x01 graphic

Z warunków początkowych obliczamy stałą C1

                                       y2 = x2 +C1

                           1 = 0 + C1

                           y2 = x2 + 1                                                                                     (5.1.1)                         

Z otrzymanego równania (5.1.1) możemy obliczyć wartości funkcji y = y(x) w całym  przedziale .

2. Rozwiązanie przybliżone .

            Wyniki otrzymane za pomocą metody Eulera umieszczamy w tabelce . Uzyskujemy w   ten sposób przybliżone wartości funkcji y(x) tylko w niektórych punktach yi zadanego przedziału .

       I

      xi

    f(xi,yi)

    0x01 graphic

       yi

      y*

      0

     0,0

   0,0000

   0,0000  

   1,0000

   1,0000

      1

     0,2

   0,2000

   0,0400 

   1,0000

   1,0198

      2

     0,4

   0,3846

   0,0769

   1,0400

   1,0770

      3

     0,6

   0,5372

   0,1074

   1,1169

   1,1662

      4

     0,8

   0,6534

   0,1307

   1,2243

   1,2806

      5

     1,0

   0,7380

       -

   1,3550

   1,4142

Tab. (5.1.1)

            Kolejne kroki obliczeń umieszczonych w tabeli (5.1.1) .

i = 0

x0 = 0  ;  y0 = 1  ;  0x01 graphic
  ;  0x01 graphic

i = 1

x1 = 0 + 0,2 = 0,2 ;  y1 = 1 + 0 = 1   ;  0x01 graphic
  

i = 2

x2 = 0,2 + 0,2 = 0,4  ;  y2 = 1 + 0,04 = 1,04  ;  0x01 graphic
      

i = 3

x3 = 0,4 + 0,2 = 0,6  ;  y3 = 1,04 + 0,0769 = 1,1169  ;  0x01 graphic

i = 4

x4 = 0,6 + 0,2 = 0,8  ;  y4 = 1,1169 + 0,1074 = 1,2243

0x01 graphic

i = 5

x5 = 0,8 + 0,2 = 1  ;   y5 = 1,2243 + 0,1307 = 1,3550

y* - dokładna wartość funkcji y = y(x)