TEMAT: Geneza rachunkowości. Rachunkowość zarządcza a rachunkowość finansowa.
Rachunkowość - jest to system ewidencyjno-informacyjny, dostarczający informacji o stanie zasobów majątkowych (aktywa), źródeł ich finansowania (pasywa) oraz wynikach finansowych firmy.
Przedmiotem rachunkowości są określone zjawiska i procesy gospodarcze, występujące w jednostkach gospodarczych.
Podmiotami rachunkowości są jednostki prowadzące rachunkowość:
spółki prawa handlowego,
przedsiębiorstwa państwowe,
spółdzielnie,
jednostki i zakłady budżetowe,
osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych,
Pierwotnie rachunkowość polegała na prowadzeniu zwykłych zapisków, wpływów i rozchodów, należności i zobowiązań. Kiedy rozwój handlu wymagał, aby zestawienie wszystkich pisemnych dowodów było dostatecznie przejrzyste, powstała we włoskich miastach handlowych, opracowana przez franciszkanina dokładna metoda księgowa (nazwana włoską).
Geneza rachunkowości (etapy rozwoju):
rachunkowość prymitywna - ok. 2000 l. p.n.e.,
rachunkowość kameralistyczna (biurowa),
rachunkowość skarbowa (podatki itd.) - pierwsze księgi skarbowe odkryto w Gdańsku w XIII w.,
rachunkowość tradycyjna (związana z rozwojem) - istnieje od momentu wydania pierwszej książki rachunkowości przez Luca Pacioli (1494),
rachunkowość finansowa - uregulowana ustawowo,
rachunkowość przemysłowa (XVIII w.) - pojawia się sformułowanie „rachunek kosztów”,
rachunkowość współczesna (informatyczna - XXI w.)
Rachunkowość finansowa (transakcyjna) tworzy informacje o działalności gospodarczej w okresie przeszłym przede wszystkim dla potrzeb odbiorców zewnętrznych. Podstawowymi formami przepływu informacji, pochodzących z rachunkowości finansowej są sprawozdania finansowe, które są na ogół określone przepisami prawnymi. Rachunkowość finansowa obejmuje:
księgowość, czyli system ewidencji operacji gospodarczych oparty na odpowiednich metodach, zasadach, regułach i formach;
sprawozdawczość finansową, czyli emitowanie informacji, w zakresie i normie określonej przez prawo, dla potrzeb użytkowników zewnętrznych
analizę sprawozdań finansowych. Elementy te są ze sobą powiązane w taki sposób, by mogły przedstawić całościowy obraz gospodarki danej jednostki, a szczególnie jej strony finansowe.
Rachunkowość zarządcza (menedżerska) jest nastawiona na tworzenie informacji dla potrzeb wewnętrznych i daje podstawy do podejmowania decyzji w zakresie przyszłej działalności. Użytkownicy rachunkowości zarządczej:
akcjonariusze - faktyczni, którzy zainteresowani są wysokością zysków, dywidendy, czyli dochodów pochodzących z ich udziałów,
kierownictwo - oczekuje informacji pomocnych w podejmowaniu decyzji i kontroli działalności firmy:
poziomu kosztów, sprzedaży, cen,
szacowania popytu,
szacowania konkurencji, itd.