Badanie ankietowe

Jeśli zdecydowaliście się na przeprowadzenie badania ankietowego, poniższy tekst pomoże wam prawidłowo skonstruować narzędzie badawcze - kwestionariusz ankiety.

W socjologii wyróżnia się kilka technik ankietowych, m.in. ankietę pocztowa, ankietę audytoryjną czy prasową. W waszym przypadku, najłatwiej przeprowadzić badanie ankietowe polegające na rozdawaniu respondentom kwestionariuszy ankiet z prośbą o ich wypełnienie.

Kwestionariusz ankiety to narzędzie badawcze, które pozwala na zbieranie informacji potrzebnych do realizacji celów badania (np. aby odpowiedzieć na ogólne pytanie badawcze lub zweryfikować hipotezę).

Od czego zacząć?

Przed przystąpieniem do układania pytań kwestionariusza, powinniście:

• określić przedmiot badania oraz jego cel i zakres, czyli odpowiedzieć na pytania co będziecie badać, dlaczego i jak szeroko?

• podjąć decyzję czy chcecie/możecie sformułować hipotezę badawczą

• sprawdzić czy ktoś wcześniej badał dane zagadnienie

• zdefiniować kluczowe pojęcia

• wybrać źródła informacji, z których będziecie korzystać

• zdecydować się na konkretną technikę lub metodę badawczą

Poszczególne etapy opracowywania koncepcji badawczej znajdziesz w BIM w dokumencie zatytułowanym „Badanie społeczne”.

Przygotowanie kwestionariusza ankiety

Kwestionariusz ankiety powinien zawierać: temat badania, informacje o instytucji/osobie prowadzącej badania, krótkie wyjaśnienie celu badania, instrukcje wypełnienia kwestionariusza oraz zachętę do udzielenia odpowiedzi na pytania.

Podstawą wszystkich kwestionariuszy ankiet są pytania. Pytania dotyczą faktów, opinii, wiedzy. Mogą przyjmować różną formę - być zamknięte lub otwarte.

W pytaniach zamkniętych respondent widzi listę odpowiedzi (tzw. kafeterię), a jego zadanie polega na wyborze jednej (pytanie jednokrotnego wyboru) lub kilku z nich (pytanie wielokrotnego wyboru).

Np. Co lubisz robić w wolnym czasie? Zaznacz właściwą odpowiedź.

• Bawić się z koleżanką/kolegą

• Czytać

• Uprawiać sport

• Oglądać telewizję

• Inne

Pytania otwarte nie mają listy odpowiedzi. Pod pytaniem należy zostawić kilka linijek na odpowiedź.

Np. Czy chciałbyś mieć zwierzę domowe? Uzasadnij swoją odpowiedź.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Do analizy wygodniejsze są pytania zamknięte, jednak dużo więcej można się dowiedzieć dzięki pytaniom otwartym.

Innym rodzajem pytania jest pytanie filtrujące, które umożliwia wyodrębnienie grupy respondentów spośród wszystkich osób biorących udział w badaniu, która ma odpowiedzieć na kolejne pytanie.

Np. Czy posiadasz zwierzę domowe? Zaznacz właściwą odpowiedź.

• Tak

• Nie (przejdź do pytania nr. 5)

W tym przypadku, osoby, które mają zwierzę domowe, odpowiadają na kolejne pytanie w kwestionariuszu, a pozostali przechodzą do numeru pytania podanego w tzw. regule przejścia.

Tworząc pytania możecie również prosić respondentów o:

• wybór właściwej odpowiedzi (jednej lub kilku)
  Np. Z podanej listy rzeczy, jakie można robić w czasie wolnym, wybierz 3/wybierz nie więcej niż 3/ wybierz nie mniej niż 3, które lubisz robić. Wybrane odpowiedzi podkreśl.

1. oglądanie telewizji

2. czytanie książek

3. uprawianie sportu

4. chodzenie do kina

5. zabawa z koleżankami/kolegami

6. granie na komputerze

7. Inne (podaj jakie?)

_______________________

• rangowanie
  Np. Przedstawione poniżej rzeczy, jakie można robić w czasie wolnym, ustaw w kolejności od najatrakcyjniejszej do najmniej atrakcyjnej dla Ciebie, wypisując obok cyfry od 1 - 3, gdzie 3 oznacza najbardziej atrakcyjny.

np.
1. oglądanie telewizji ___

2. czytanie książek ___

3. uprawianie sportu ___

4. chodzenie do kina ___

5. zabawa z koleżankami/kolegami ___

6. granie na komputerze ___

7. Inne (podaj jakie?) ___

_______________________

• porównywanie parami

Np. Poniżej przedstawiono 6 rzeczy, jakie można robić w czasie wolnym zestawionych w pary. W każdej z par wybierz i podkreśl tę aktywność, która jest dla ciebie ważniejsza.

Oglądanie telewizji czytanie książek

Oglądanie telewizji uprawianie sportu

Oglądanie telewizji chodzenie do kina

Oglądanie telewizji zabawa z koleżankami/kolegami

Oglądanie telewizji granie na komputerze

Czytanie książek uprawianie sportu

Czytanie książek chodzenie do kina

.

.

.

zabawa z koleżankami/kolegami granie na komputerze

• zaznaczanie odpowiedzi na skali

Np. Zadawanie prac domowych powinno zostać zakazane.

O--------------------O--------------------O--------------------O--------------------O

zdecydowanie nie raczej nie nie mam zdania raczej tak zdecydowanie tak

Przy układaniu kwestionariusza ważne jest również, aby pytania były ułożone w określonym porządku. Możecie posłużyć się strategią lejka lub strategią odwróconego lejka. W strategii lejka pytania układa się od najbardziej ogólnego do najbardziej szczegółowego, a w strategii odwróconego lejka odwrotnie. Pytania mogą być również ułożone tematycznie.

Dobre pytanie to takie, które…

• jest zrozumiałe, tzn. nie zawiera trudnych słów, ma prostą składnię itp.

• jest jednoznaczne, tzn. dotyczy jednej rzeczy, opinii, faktu.

• nie sugeruje odpowiedzi.

• posiada pełną skalę odpowiedzi.

Pamiętajcie, że…

• Każda ankieta musi posiadać instrukcję obsługi. Jeśli pytania różnią się formą i formatem, instrukcja może znajdować się przy każdym pytaniu. Jeśli ankieta składa się z samych pytań zamkniętych jednokrotnego wyboru, informacje o zaznaczeniu wybranej odpowiedzi można zawrzeć we wstępie.

• Ankieta nie powinna być za długa. Jeśli planujecie przeprowadzić ją w trakcie przerw między lekcjami, wypełnienie kwestionariusza nie powinno zająć dłużej niż 3 - 5 minut. Możecie również zapytać nauczyciela czy uczniowie mogą wypełnić ją podczas godziny wychowawczej (ankieta audytoryjna).

• Ankietę warto przepilotować, czyli „przetestować” na koleżance lub koledze zanim rozdacie ja waszym respondentom. Wtedy łatwiej uniknąć błędów i pomyłek. Dzięki temu sprawdzicie czy pytania są zrozumiałe, ile zabiera wypełnienie kwestionariusza itp.

• Ankieta jest anonimowa, czyli nie należy pytać o dane osobowe, np. nazwisko, numer legitymacji szkolnej ani inne rzeczy, które pozwoliłyby na identyfikację respondenta. Aby móc analizować wyniki i wysuwać wnioski, tworzy się tzw. metryczkę, zawierającą dane demograficzne, np. wiek, płeć, miejsce zamieszkania, wykształcenie itp.

Powodzenia!

Sekretariat programu „Szkoła Myślenia!”

2

Zainteresowania uczniów Gimnazjum nr 1 w Mrówkowie

Kółko Badawcze im. S. Ossowskiego prowadzi badania dotyczące zainteresowań uczniów naszej szkoły. Chcemy dowiedzieć się czym interesują się nasi koledzy i koleżanki i jak lubią spędzać wolny czas. Wyniki ankiety zostaną zaprezentowane podczas apelu z okazji Dnia Ucznia.

Aby poprawnie wypełnić ankietę, przeczytaj uważnie każde polecenie.

Dziękujemy za udział w badaniu!

Członkowie Kółka Badawczego im. S. Ossowskiego

---