Wymień działy filozofii i po krótko scharakteryzuj.
Ontologia (Metafizyka)- Jest to nauka o bycie
(byt - to co istnieje, to co jest, jest najbardziej abstrakcyjnym pojęciem, jaki umysł ludki potrafi stworzyć, człowiek mając zdolność do myślenia abstrakcyjnego i nazywa pojęcia, bytem więc będzie krzesło - jest to więc pojęcie abstrakcyjne, słysząc krzesło wyobrażamy sobie jego wygląd, wyobrażamy sobie to na czym siedzimy ale nie wyobrażamy sobie np. łóżka tylko krzesło, odzieramy go z cech fizycznych - czyli nie myślimy o tym czy jest) materia nieożywiona- wszystko co istnieje i nie ma życia, miliony pojęć, byt obejmuje za to wszystko. Z pojęciem krzesła kojarzymy sobie przedmiot martwy, na którym siedzimy. Byt jest bardziej abstrakcyjny niż pojęcia matematyczne. Byt to nie tylko materia - czyli np. jeżeli istnieje Stwórca to jest on również bytem. Niebytem jest więc coś co nie istnieje, nie ma istnienia.
Ontologia - Próbuje odpowiedzieć na część pytań czym jest byt. Jaki on jest. Inne terminy na ontologie to metafizyka, fizyka.
Epistemologia - jest to nauka o instrumentach poznania, którymi człowiek dysponuje. Są to zmysły i rozum. Bywali tacy, którzy sądzi, że świat można poznać empirycznie przez doświadczenia a przeciwstawny jest racjonalizm, który twierdzi, że rozum jest jedynym instrumentem przy pomocy, którego można poznawać świat. (Złudzenie - np. słońce wielkości małego krążka, który mocno grzeje) Kartezjusz i Parmenides - odrzuca całkowicie poznanie zmysłowe. Czy człowiek jest wyposażony w odpowiednie instrumenty aby poznać świat. Mamy pięć zmysłów, ale być może potrzebujemy ich więcej aby poznać świat. Ratzinger - wyobraźmy sobie, że mamy do czynienia z 10 ślepcami i którym daje się słonia w celu poznania go, każdy dostaje inny kawałek w celu poznania, każdy z nich może dojść do innego wniosku czym jest słoń.
Etyka- nauka o wartościach, odnosi się do jednego rodzaju bytu - człowieka, próbuje nam odpowiedzieć na pytanie wg jakich wartości powinno się żyć aby spędzić swoje życie godnie. Podstawowym pytaniem jest czy one w ogóle istnieją. Czy jest to wartość dana z zewnątrz, absolutna, czy może jest to tylko wartość umowna, którą przyjęliśmy i możemy odrzucić? Jakie są źródła moralności? Czy są dane przez Boga? Czy może wytworem cywilizacji? Jak stworzyć etykę, która będzie niepodatna na zmienność opinii. Kant, „postępuj tak, jak byś uważał, że twoje postępowanie stanie się prawem”. Jeżeli ukradnę, to każdy ma obowiązek kradzieży.
Objaśnij czym jest dobro a czym zło w filozofii św. Augustyna
Zło i dobro jest tożsame z bytem i niebytem. Augustyn twierdzi, że „Wszystko co istnieje jest dobre”. Augustyn twierdzi że całość stworzenia jest dobra, dlaczego więc mamy do czynienia ze złem. Zło jest brakiem dobra, nie istnieje samoistnie (niebyt również nie istnieje). Jest czymś jakby schorzeniem natury. Zło jest pasożytem na dobro. Relacja między dobrem a złem jest taka sama jak miedzy wiedzą a niewiedzą. Czyli zło jest niewiedzą w tym miejscu gdzie wiedza być powinna. Można postawić znak równości między bytem a dobrem. Zło jest więc brakiem dobra. Problem jest taki, że człowiek jest istotą wolną ma możliwość wybierania między dobrem a złem.
W jaki sposób Kartezjusz odkrywa że Bóg istnieje?
Kartezjusz chce zbudować wiedzę pewną i niezachwianą. W tym celu musi doprowadzić się do staniu kompletnej pustki i niewiedzy, gdzie znajduje punkt oparcia w postaci myśli, i tu stwierdza, że skoro myśli to jest. Istota myśląca, nie potrzebuje właściwie ciała żeby być. Na początku jesteśmy więc tylko substancją myślącą. Świat składa się więc z substancji myślącej.
Kartezjusz w tej pustce odkrywa także istnienie Boga. Powody na istnienie Boga dawane przez Kartezjusza:
istota myśląca nie jest istotą doskonałą, a zatem nie stworzyła sama siebie, musi być Stwórca, jednocześnie substancja myśląca ma ideę istoty doskonałej - Boga
istnieje istota doskonała skupiająca wszystkie możliwe doskonałości w sobie i jest to Stwórca - Bóg.
Ontologiczny dowód na istnienie Boga:
Bóg to jest istota doskonała, posiadająca wszystkie możliwe doskonałości, Bóg musi istnieć bo istnienie jest jedną z doskonałości. Istota która nie istnieje jest mniej doskonała od tej która nie istnieje, więc Bóg musi myśleć. Jeżeli jest więc istota doskonała, to jest to istota która nas stworzyła w sposób racjonalny, możemy się poznać na pomocy zmysłów i rozumu. Jest to więc trzeci etap doświadczenia, może zaufać swoim zmysłom i swojemu rozumowi, gdyż Bóg tworząc nas nie chciałby nas oszukać.
Odkrycie Boga nie wynikało z religijności, potrzebował Go do swojego wywodu logicznego. Był On konieczny aby ponownie zaufać zmysłom i rozumowi.
Co to jest wola powszechna i czym się charakteryzuje?
Wola powszechna (generalna) jest podobna do woli każdego człowieka. Wyrzeczenie się siebie doprowadza do powstania kolektywu, posiada on wolę, która nie jest sumą woli każdej jednostki, ale wolą samego kolektywu. Więc wola jest wolą istoty, która posiada własny interes. Czasem więc trzeba się liczyć z tym, że dla dobra kolektywu trzeba będzie poświęcić jednostki. Czasem zachowujemy się tak jako naród, wysyłając młodych mężczyzn na front, aby tam zginęli w obronie narodu. Kolektyw jest tym silniejszy im więcej praw się wyrzekniemy dla niego. Rousseu powiadał, ze w kolektywie nie może być organizacji pośrednich. Nie może być więc partii czy kościoła, gdyż rozbija to jedność kolektywu.
Co to są formy zmysłowości wg. Kanta?
Nie ma elementu poznawania. Kiedy chcemy coś postrzegać to te przedmioty tworzą materię poznania. Forma czas i przestrzeń (formy zmysłowości)
Forma zmysłowa- Kant neguje obiektywne istnienie czasu i przestrzeni.
One nie istnieją obiektywnie - Dowody:
(1) gdyby przestrzeń i czas istniały fizycznie - to mogłyby być doświadczane empirycznie (np. jaki ma kształt...)
(2) przestrzeń i czas istnieją koniecznie w procesie poznania zmysłowego.
Czas i przestrzeń - to pojęcie które istnieje w naszym mózgu. Pojęcie jest czymś ogólnym co kategoryzuje. Pojęcie obejmuje zbiór rzeczy.
(3) nie są pojęciem bo jest jeden czas i jedna przestrzeń.
Czas i przestrzeń nie istnieją obiektywnie, ale są formami zmysłowości. Przedmioty są namacalne - istnieją. Treścią jest konkretny przedmiot. Rzeczy, które są materialne nie są konieczne. Nie ma żadnego dowodu na to, że słońce jutro wstanie (nie jest żadnym dowodem fakt, że wschodzi ono codziennie - powstał nawyk naszego rozumu). Czas i przestrzeń nie jest empiryczna, ale jest konieczna
Wymień systemy polityczne ujęte w Polityce które Arystoteles uznał za dobre i je krotko scharakteryzuj.
Monarchia
Król jest dobry, posiada cnoty, takie żeby rządzić, rządzi w interesie wspólnoty.
Główne zadanie - bronić porządnych obywateli, którzy coś mają i wytwarzają przed tyranią tych co nic nie mają.
* Arystokracja
Zbiorowa kolektywna monarchia. Rządzą w interesie wspólnoty.
Aristos - z greckiego najlepszy. Czyli arystokraci to ludzie którzy posiadają umiejętności i cnoty.
Politeia
Takie państwo, że wszyscy mają udział w rządzeniu. Wszyscy posiadają cnoty i umiejętności, które uprawniają ich do władzy. Wszyscy są uczciwi, mężni, odważni, odważni, zmobilizowani w obronie państwa.
Byt i niebyt wg św Augustyna
Jednia (jak słońce) z niej emanuje byt. Jednia (dawniej idea dobra) - bo tylko ona posiadała byt.
Im jest dalej tym ma mniej bytu w sobie, jest mniej doskonały.
Dalej jest nicość. Im bliżej źródła bytu tym bardziej przypomina sam byt. (np. człowiek, który ma rozum, zmysłowość).
Św. Augustyn uważał, że Bóg jest stwórcą. Ale Bóg nie emanuje bytem. On go tworzy.
-im coś ma więcej bytu - tym jest lepsze
-im ma mniej bytu tym jest coś gorsze
Bóg ma pełnię bytu - BÓG jest!
Istnieje porządek wartości - jest równoległy do porządku bytu. Bóg jest dobry - bo posiada pełnię bytu. Brak bytu - brak istnienia.
Bóg decyduje żeby stworzyć świat, to co tworzy ma nie być drugim bogiem tzn. że nie może mieć pełni bytu. To co tworzy nie jest w pełni bytem, bo tylko on Bóg posiada pełnię bytu. Im dalej od Boga tym mniej bytu.
Z bytem wiąże się pojęcie dobra. Bóg jest dobry. Człowiek nie jest absolutnie dobry bo nie ma pełni bytu. W człowieku jest pewna niedoskonałość. Bóg istnieje w 100% - jest wieczny - a człowiek nie jest wieczny.
Prawa natury wg Locka
W stanie natury istnieje prawo natury - low of nature, nie jest prawem, które ktokolwiek uchwalił, wynika z natury. To jest prawo, które stanowi nam natura.
Prawo natury obowiązuje wszystkich, a ponieważ wszyscy są równi i wolni, więc nikt nie powinien krzywdzić drugiego człowieka. Przyczynianie się do zachowania rodzaju ludzkiego jest zgodne z prawem natury. Toteż każdy, żyjąc w stanie natury, pomagał bronić człowieka niewinnego i karać winowajcę. Według Locke'a nieprzyjazny stosunek chociażby do jednego człowieka jest zarazem przejawem wrogości wobec całej ludzkości. Prawo natury zaleca zachowanie życia człowieka i stanu pokoju. Po to, by stało się ono faktyczną siłą, niezbędne jest powołanie instytucji osądzającej i wymierzającej sprawiedliwość. Chroniłaby ona niewinnych i karała winnych. Niedogodność stanu natury polegała na tym, że każdy miał sam bronić swojej wolności i rozsądzać spory. Państwo powstało w rezultacie umowy społecznej, która została zawarta przez każdego z każdym.
Chrześcijaństwo wg. Nietschego
Chrześcijaństwo zwyciężyło w świat Antycznym.
Napięcia między rozumem a religią (wiarą) istnieje.
Zwycięstwo chrześcijańskie było tymczasowe.
W 19 stuleciu chrześcijaństwo jest martwe.
* Po chrześcijaństwie zostały pewne skutki uboczne:
--> podkreślano miłość do bliźniego
--> współczucie wobec chorych, biednych
--> pomoc potrzebującym
Religijny sen o raju w niebie zaczął być zamieniany w sen o dobrobycie i szczęściu na ziemi.
Mamy dechrystianizację Europy. Religijne hasła zamieniono w hasła świeckie, które próbują stworzyć raj na ziemi.
Próbujemy pomagać przegranym kosztem zwycięzcy (poprzez podatki).
Zdefiniuj pojecie filozofii
Czym jest filozofia i skąd się wzięła - specyficzna dyscyplina naukowa, ponieważ jest to dziedzina, która odpowiada na potrzeby serca człowieka, fundamentalne pytania która spotykają każdego z nas, są to pytania typu kim jest człowiek skąd się wziął świat, jakie były jego początki jaka jest natura świata, kim jestem ja, pytanie dotyczące sensu naszego życia, filozofia zrodziła się w momencie w którym człowiek zadaje sobie fundamentalne pytania i próbuje na nie odpowiedzieć przy pomocy rozumu
Filozofia - jej powstanie wypływa z największych potrzeb człowieka. Człowiek zadaje wiele pytań: skąd się wziął. Są to pytania wrodzone, fundamentalne. Odpowiedzi na te pytania nie są łatwe i człowiek odsuwa te pytania, ale one kiedyś wrócą.
Na te pytania nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jedna rzecz jest pewna na świecie nasz koniec. Kiedy człowiek jest samotny, wtedy te pytania wracają.
Pytania najczęściej dotyczą boga - jest czy go nie ma (dot. sensu życia).
Filozofia (filo zofia - miłość i mądrość z greckiego) - dziedzina musi istnieć wynika z potrzeb serca.
Inni uważają, że filozofia to poszukiwanie prawdy.
Zdefiniuj sprawiedliwość sofistów
Sofiści: "Sprawiedliwość - to prawo, które istnieje w państwie. Ustalają je najbogatsi, najsilniejsi we własnym interesie. "
Sofiści: Sprawiedliwość jest złem a niesprawiedliwość jest dobrem
Według sofistów sprawiedliwość jest cechą złą, gdyż zawsze ten kto rządzi, chce wykorzystać swoja ofiarę do końca. Jednak Sokrates uważa sprawiedliwość za cnotę przepotężną do tego stopnia, że może ona nawet dokonywać zła (odnosi się to do większej grupy, społeczeństwa) uważa, że sprawiedliwość buduje pokój, przyjaźń między ludźmi..
Co oznaczało dla Hobbsa "wojna wszystkich przeciw wszystkim"
Bellum omnum contra omnis- wojna wszystkich przeciw wszystkim. U Hobbsa człowiek jest jak wilk. Ludzie maja podobna siłę i inteligencję wg Hobbesa, są więc równi a w stanie natury są wolni, posiadają też maszynę kalkulującą nasze dobro, mamy prawo do zachowania życia wynikiem czego jest prawo do zabijania innych ludzi.
W stanie natury nie istnieje pojęcie prawa czy sprawiedliowści, każdy sam jest sobie prawodawcą. Człowiek wychodzi z tego stanu poprzez posiadanie rozumu, dochodzi do wniosku że można by się umówić, że nie będzie się siebie nawzajem zabijało, bo to jest dużo bezpieczniejsze, lepiej jest się ze sobą porozumieć niż ze sobą walczyć, w ten sposób porzuca się to pierwotne prawo do zabijania na organizację państwa. Right of nature zamieniamy na law. U Hobbsa państwo powstaje abyśmy się nie pozabijali.
Jak wyglada stan natury wg Locka
*Stan natury - to ludzie żyjący razem wg wskazań rozumu, bez rządu, z władzą sądowniczą do rozsądzania sporów między sobą.
Stan natury powinien być, jego zdaniem, punktem wyjścia dla rozważań dotyczących genezy prawa.
W stanie natury ludzie byli wolni i równi. Oddziałujące prawo natury utrzymywało namiętności jednostek w ryzach i ograniczało ich egoizm. Stan natury był stanem pokoju. Ludzie nie dawali w nim upustu swojej samowoli, lecz żyli zgodnie z prawem natury kierując się rozumem.
Jakiego rodzaju kontraktem jest społeczeństwo wg Burka. Co w tym kontrakcie bierze udział
Umowa społeczna - wg Burke jest to kontrakt zawarty/ ustawicznie zawierany miedzy obecnie żyjącym pokoleniem, pokoleniami które były przed nami i które przyjdą po nas. Zawierana jest w zaufaniu, gdyż dwoje z pośród trzech partnerów nie ma. Dostajemy majątek po pokoleniu, które było przed nami i mamy go przekazać najlepiej jako powiększony dla pokolenia, które przyjdzie po nas; nie jesteśmy właścicielami tego co otrzymaliśmy jesteśmy tylko zarządzającymi - odpowiedzialność budząca grozę - szczególnie na przywódcach - rządzący powinni więc ponosić największą odpowiedzialność; poczucie odpowiedzialności powinno być większe we władzy zbiorowej; władca absolutny szybko bowiem napotyka granice swojej władzy, silna władza jednostki ewaluuje w stronę poszerzania zakresu wolności; odwrotnie się dzieje w demokracji; władza w demokracji jest wiele silniejsza, demokracja zwiększa bowiem zasięg władzy, wynika to z rozłożenia odpowiedzialności miedzy wielu, co prowadzi do zaniku odpowiedzialności; sława lub nie sława są podzielone między zbyt wielu; „doskonała demokracja jest najbardziej bezwstydną rzeczą na świecie”; demokracja może się posunąć do znacznie większych gwałtów niż gwałty wiedzy absolutnej
Co powiada Tocqueville na temat dziejow idei równości na przestrzeni wiekow
To, że ludzie są równi nie jest rzeczą oczywistą - najwybitniejsze umysły starożytności nie wpadły na to. Równość w Grecji była zarezerwowana dla obywateli greckich. Krąg cywilizacyjny, w którym pojawiła się idea równości po raz pierwszy to kultura żydowska - starożytny Izrael (idea zuniwersalizowana przez chrześcijaństwo - każdy człowiek jest bliźnim drugiego).
Francja w XI wieku jest podzielona między niewielką liczbę rodzin, którzy rządzą i posiadają ziemię - idea równości niemal całkowicie nie istniała (prócz duchowieństwa). Na przestrzeni wieków zauważa się narastanie siły idei równości. Czynniki potęgujące tę sytuację:
wojny rujnujące arystokrację
handel tworzący nowe źródła zarobkowania niezależne od ziemi
wzrost edukacji.
Gdy narodziły się inne formy posiadania ziemi; każdy wynalazek, nowa myśl tworzyły zalążek nowej równości (wyprawy krzyżowe, odkrycie broni palnej, poczta itd. - wszystko dąży do idei równości). Wszyscy bez różnicy zostali pchnięci na jedną drogę. Narastanie równości jest nieuniknione (świadome lub nieświadome). Dzieło opatrznościowe, trwałe, wymyka się spod ludzkiej kontroli. Nie musimy czekać, aż Bóg przemówi, wystarczy obserwować co się dzieje dookoła. Rozwój równości to znak od Boga. Powstrzymanie demokracji to walka z Bogiem. Wszelkie powstrzymanie tej idei paradoksalnie umacnia ją. Nie jesteśmy zdeterminowani ani absolutnie wolni, jesteśmy w środku „fatalnego kręgu”, który zakreśla opatrzność i w którym jesteśmy silni. Narody naszych czasów nie mogą uniknąć równości. Od nich samych zależy czy wolność doprowadzi ich do równości czy poddaństwa, do dobrobytu czy do nędzy itd. Wolność i równość bywają ze sobą sprzeczne, mogą się ze sobą kłócić, a demokracja może prowadzić do tyranii - problem demokracji. (właśni, że T. nie jest przeciwnikiem demokracji, to chce być wobec niej szczery)
Jakie prawa wg. Św. Tomasza są zmienne a jakie niezmienne i dlaczego?
Prawo naturalne: nie jest różne od prawa odwiecznego, ale partycypuje w nim - egzystuje ono w stworzeniach racjonalnych (w człowieku). My wiemy o tym, że woda wrze w temp. 100 stopni. Prawo naturalne jest zawarte w sumieniu człowieka (moralność). Najbardziej fundamentalna zasada: czynić dobro i unikać zła. Wezwanie do czynienia dobra jest bezgraniczne - człowiek zawsze może być lepszy.
Rodzaje prawa według hierarchii:
Odwieczne
Naturalne
Boskie
Ludzkie
Lenistwo umysłowe jest grzechem.
Prawo boskie ma nam pomóc zrozumieć prawo odwieczne i naturalne, ma nam rozjaśnić prawa wyższe; reguluje ono stosunki między człowiekiem a Bogiem; jest obwieszczone w Piśmie Świętym.
Prawo ludzkie reguluje stosunki między ludźmi; musi być rozumne, mieć na celu wspólne dobro, być ustanowione przez legalną władzę i zostać obwieszczone. Jest ono jedynym prawem zmiennym, bo warunki, w których żyją ludzie też się zmieniają.
Pozostałe 3 prawa są niezmienne.
Jak Hobbes, Locke i Russo traktowali własność w prawie natury.
Własność
U Hobbesa nie było takiej natury, dziki człowiek napadał się więc nikt nie szanuje niczyjej własności. U Locke własność istnieje. Bóg tworząc ziemię oddał ją ludziom we wspólne badanie, ma nam dostarczać jedzenia i napitku. Własność prywatna <związana w sposób fundamentalny z liberalizmem> powstaje poprzez wymieszanie pracy z darami natury.
Dary są po to aby można było przeżyć, można je zawłaszczyć tylko w celu zużycia, jeżeli zerwę i ich nie wykorzystam to popełniam przestępstwo względem natury. Locke uważał że ludzie którzy wynaleźli pieniądze spowodowali że możemy zerwać wszystkie jabłka, część zostawić dla siebie a resztę sprzedać. Zachowano zasadę że nic co zostało zerwane nie może się zmarnować. Człowiek dostaje więc bodźce aby pracować. Nie tylko zbieramy dary natury dawane nam ale dodatkowo wkładamy prace aby je wyprodukować. Uprawiamy rolę, zasiewamy i zbieramy zbiory.
RUSSO - Człowiek w stanie natury nie znał prywatnej własności ani władzy - nie mógł mieć pożytku z drugiego człowieka. Miał proste potrzeby „szlachetny dzikus”. Ta idylla kończy się, gdy pierwszy człowiek ogrodziwszy się kawałkiem ziemi stwierdził, że to jest jego i znalazł ludzi, którzy mu uwierzyli. Koniec stanu natury nastąpił wraz z powstaniem prywatnej własności - powstaje społeczeństwo obywatelskie (jest to grzech pierworodny i koniec stanu natury).
Czy wg. Marksa istnieje alienacja od gatunku?
Alienacja - poczucie wyobcowania ze społeczeństwa, utrata tożsamości jednostki charakterystyczna dla dużych ośrodków miejskich w społeczeństwach przemysłowych
Według Marksa, człowiek z natury twórczy pod wpływem tego, iż staje się on częścią maszyny zatraca swoją wolność i możliwości twórcze, poprzez co izoluje się od rzeczywistości społecznej.
Robotnik pozbawiony jest owoców swojej pracy. W procesie pracy robotnik zostaje wyalienowany od pracy. Praca stworzyła człowieka, jest naturalna dla nas. Nie możemy żyć bez pracy. Praca jest czymś typowym dla człowieka.
Robotnik na czas pracy sprzedaje swoje ciało. Praca go upadla. On nienawidzi swojej pracy. Alienacja człowieka od swojego gatunku. Na czas pracy robotnik przestaje być człowiekiem - pracuje żeby przeżyć.
Stan natury wg. Locka
STAN NATURY - ludzie żyjący razem wg wskazań rozumu bez rządu z władzą sądowniczą do rozstrzygania sporów między sobą (każdy z nas jest sędzią).
Według Locke'a stan ten to pomyślna epoka, w której ludzie żyją w wolności i równości. Ludzie nie byli jeszcze zdemoralizowani, nie byli niewolnikami własnych namiętności. Człowiek był podporządkowany prawu natury, które poznawał dzięki rozumowi. Doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że obowiązuje ono wszystkich w równej mierze. Człowiek rodził się z tym prawem, otrzymywał je od natury w postaci praw podmiotowych. Nikt nie mógł mu odebrać owych praw.
Chrześcijaństwo według Nietschego
Zdaniem Nietzschego, chrześcijaństwo „mydli ludziom oczy” twierdząc, że za złe postępowanie na Ziemi spotka ich kara po śmierci. Ludzie natomiast ślepo wierzyli w to, czego nauczał ich Kościół nie mając odwagi wyjść z błędnych stereotypów. Nietzsche natomiast mówi - nie ma nagrody i kary, gdyż nie ma ogólnego dobra i zła; dobro jest absolutnie subiektywne i odpowiednie dla każdej jednostki. W świecie nie ma miejsca na altruizm, litość, współczucie, czy poświęcenie dla innych, gdyż w żaden sposób nie wzbogaca samego człowieka, wręcz przeciwnie, zubaża jego życie wewnętrzne i stan posiadania. Człowiek nie powinien w swym życiu być komukolwiek, bądź czemukolwiek poddany. Jedyną wytyczną na jego życiowej drodze powinien być egoizm służący prywatnym celom. Tylko wtedy ten osiągnie szczęście, rozumiane jako poczucie siły, godności i spełnienia, jeśli będzie żył wyłącznie dla siebie widząc cel życia w nim samym. Był to pogląd zdecydowanie nowatorski, choć z pozorów bliski poglądowi Darwina. Jednak, gdy on widział cel w walce o byt, Nietzsche twierdził, że człowiek nie tylko dąży do tego, aby żyć, ale przede wszystkim, aby żyć dobrze, co u tego filozofa oznacza egoistycznie.
Nietzsche w swej krytyce religii i moralności chrześcijańskiej musiał ustosunkować się jakoś do wizerunku Boga. Stwierdził więc: „Niegdyś było bluźnierstwu Bogu największym zuchwalstwem, lecz Bóg umarł, a z nim zmarli i ci bluźniercy”. W ten sposób Nietzsche rozwiązał tą kontrowersyjną do dziś kwestię
Prawo według św. Tomasza
Odwieczne, naturalne, boskie, ludzkie.
Cechy charakterystyczne (konieczne) dla prawa <po to żeby było prawem>
Źródło prawa ma swoje miejsce w rozumie, musi tak być inaczej nie jest prawem a jest bezprawiem. Dlaczego tak twierdzi św. Tomasz. Prawo aby było przestrzegane musi być racjonalne. Musi trafiać do ludzi aby wiedzieli, że trzeba go przestrzegać.
Czy prawo ma na celu wspólne dobro - wg Tomasz musi mieć wspólne dobro, dobro wspólnoty w której żyje dana jednostka. Tomasz twierdzi, że tylko rozum nam wskaże co jest wspólnym dobrem. Wola wyraziłaby interes jakiejś grupy, najczęściej wpływowej.
Prawo istnieje tylko między istotami racjonalnymi. Jedynie te istoty mogą stanowić prawo, do jej budowy musi być używane to co jest ludzkie, więc nie może to być wola którą dzielimy z innymi istotami.
Prawo powinno być stanowione tylko przez legalnego prawodawcę. Mówimy więc o legalnej władzy.
Obwieszczenie - prawo musi być jawnie obwieszczone.
Materia w ruchu
* U Arystotelesa stanem naturalnym był stan spoczynku. A jeżeli jest ruch to dlatego, że chce naśladować Boga, chce być bliżej niego. Ten Wszechświat jest uporządkowany - wszystko dąży do Boga.
* Świat jest skończony - koncepcja Galileusza i Kartezjusza
* Hobbes - wszechświat materia w ruchu. Uważa że świat jest nieskończony.
Odrzucił koncepcję rozumu i duszy. Wszystko jest materią w ruchu - nawet człowiek i jego myślenie.
Życie nie jest jakąś siłą, którą się ma albo nie ma - jest samoistny ruch który ma swój początek w zasadniczej części.
Mówi o sztucznej inteligencji.
Życie jest jakąś formą materii w ruchu, nie ma nic innego - tylko materia.
Hobbes jest materialistą. Nawet nasze myśli są materią w ruchu. Myśli to jakaś wibracja w naszym mózgu
"Początkiem wszystkich myśli jest to co nazywamy zmysłami".
Myślenie to rodzaj ruchu pod wpływem zmysłów. Nasz mózg jest liczącą maszyną.
8