Antropologia kulturowa (ca) mgr Bartosz Dąbrowski

Konsultacje:

Środa 13.00-15.00

Czwartek 16.00-18.00

p. 35

antropologia- nauka o człowieku

temat: współczesne procesy i zjawiska kulturowe

2 podejścia do współczesnych zjawisk kulturalnych:

1. Kryzys kultury:

• Tradycje;

• Uczestnictwo i forma w kulturze (operetki, kina);

• Wartości;

• Rodzina i innych wspólnot;

• Autorytety (brak autorytetu wobec nauczycieli i rodziców);

• Język ( brak finezyjnego, wulgarny);

Naturalny proces ewolucji kultury:

• Zamiast filharmonii oglądamy w domu;

• Zamiast finezyjnego języka to uproszczenia;

• Brak autorytetów dla młodzieży bo ich nie ma;

• Zmiana tradycji bo zmienia się sposób życia;

Procesy współczesne:

1. Juwenalizacja:

• Kult młodości;

• uznawanie wartości związanych z młodymi;

• na okładkach gazet dominują młode osoby;

• „+”:

Ludzie dbają bardziej o siebie (aktywność społeczna, kosmetyczka);

Ludzie starsi podejmują różne aktywności (kluby seniora, zajęcia, projekty, Uniwersytet III Wieku);

• „-`':

Chorobliwa zazdrość o siebie (liftingi, botoksy, operacje plastyczne);

Osoby starsze spychane są na margines ze względu na to, że wyszli o obiegu;

2. Globalizacja:

• Występowanie jednej, ujednoliconej kultury światowej;

• Mieszanie się kultur;

• Korzystamy z tego samego zasobu wiedzy, kultury;

• „+”:

Nie mamy odczucia, że jesteśmy wyalienowani;

Nie czujemy szoku kulturowego;

Dostęp do dóbr i usług;

• „-'':

Kultura regionalna zanika

Zwyczaje zanikają;

Folklor znika;

3. Liberalizacja:

• Kult wolności;

• Wolność słowa, wyboru, poglądów, przekonań seksualnych;

• „+”:

Rozwój praw;

Powszechnie i pozytywna tolerancja (ludzie stają się bardziej tolerancyjni);

• „-":

Wolność rozumiana jako swoboda, samowola;

Tolerancja przyjmuje chorobliwą formę, tolerujemy np. chamstwo;

4. Indywidualizacja:

• Zauważamy, że ważna jest jednostka;

• Najważniejsze są potrzeby stawiane na pierwszym miejsce;

• „+”:

Ludzie kładą nacisk na własny rozwój (kursy, studia);

Ludzie chodzą częściej do kosmetyczek;

\ludzie często robią zabiegi;

Emancypacja kobiet;

Mam prawa do nietolerowania przemocy;

• „-`':

Regres wspólnot na różnym poziomie:

Rodzina- wychowanie dzieci przez nianie lub tygodniowe przedszkola, eurosieroty, oddawanie ludzi starszych do DPS-ów;

Narodowa: wyjazd za granicę dla lepszego dobra;

Sąsiedzka: nie zostawianie kluczy sąsiadom, zamykanie śmietników na kłódki, bloki ogrodzone i monitorowane, place do zabaw dla określonych bloków;

5. Konsumpcjonizm:

• Związany z nadmiernym korzystaniem z dóbr konsumpcyjnych;

• „+”:

Większe korzystanie z dóbr;

Jest dostęp do wszystkich dóbr;

• „-`':

Nadmiar korzystania;

Wyjazdy zamiast wyjazdów do babci na wakacje;

Kupowanie na jeden sezon obuwia itp.;

6. Mediatyzacja:

• Zwiększenie roli mediów w środowisku społecznym;

• Media stają się autorytetem, formą edukacji, formą spędzania wolnego czasu;

• „+”:

Większy dostęp do informacji;

Uodpornienie się na informacje;

• „-`':

ludzie z telewizji stają się bliżsi niż rodzice itp.;

7. Wirtualizacja:

• rozwój świata Internetu;

• „+”:

Możemy się szybciej komunikować (portale społecznościowe);

Większy dostęp do informacji i wiedzy;

Zamówienia przez Internet;

• „-`':

Fachowcy nie sa już nam potrzebni;

Biblioteki są bardzo niepotrzebne;

Bliscy znajomi są mniej ważni niż znajomi wirtualni;

Przenoszenie emocji;

8. Makdonalizacja:

• Ujednolicenie dóbr;

• „+”:

Potrafimy się zachować w trakcie podróży;

• „-`':

Natychmiastowość;

Szybkie zwiedzanie;

2 podejścia pedagogiczne:

1. Negacja:

• Często spotykana w szkołach;

• Zwalczanie;

• Akceptacja:

• Postawa obecna w naszym życiu;

Temat: kultura popularna

Trudności w definiowaniu pojęć kultury popularnej:

• Szeroki i wszechogarniający zasięg zjawiska;

• Zjawisko stosunkowo małe;

• Duża dynamika zjawiska;

• Brak silnej odrębności;

• Wartościujące (nieobiektywne) postrzeganie;

Dwa bieguny oceny kultury popularnej:

1. Praktyka uprawomocniania porządku- kultura popularna jest przeciwieństwem kultury elitarnej. Kultura popularna to kultura niższa- kultura ludu:

• Kanonizacja dzieł kultury popularnej Np. muzyka jazz, operetka, tango;

• Całe społeczeństwo pod wpływem kultury popularnej Np. osoby niewykształcone i wykształcone są pod wpływem kultury popularnej;

• Praktyka demaskowania prawdy- kultura popularna to kultura „amerykańska”, skomercjalizowana, masowa, realizowana wyłącznie dla zysku. Tworzona by sprawować władzę nad ludem:

• Kultura popularna narodziła się w Europie;

• Dzieła kultury popularnej nośnikiem społecznie słusznych idei;

• Kultura popularna tworzona przez artystów, amatorów jako forma własnej ekspresji;

Etapy rozwoju kultury popularnej:

1. Narodziny kultury popularnej i kształtowanie się jej natury Xviii.- koniec XIX w.

2. umasowienie kultury popularnej koniec XIX w.- 50-60 lata XX w. (TV, radio, fordyzm)

3. odmasowienie kultury popularnej i popularyzacja rzeczywistości lata 50-60 XX w. do dnia dzisiejszego

kultura tradycyjna:

kultura niepiśmienna, kultura, w której nieznana jest umiejętność czytania i pisania:

• klasyczna

• chłopska kultura tradycyjna

warunki istnienia kultury tradycyjnej:

• tendencje do samowystarczalności gospodarczej;

• gospodarka oparta głównie na rolnictwie

• niski poziom migracji

• patriarchalny ustrój rodziny

• współżycie kilku generacji

selekcja dziedzictwa kulturowego:

• zaginięcie wytworów

• utrzymywanie się wytworów

narzędzia transmisji społecznej w kulturach tradycyjnych:

• przekaz ustny

• pokaz

• spotkania towarzyskie

• anonimowość wytworów

autorytet:

• tradycji(Wigilia)

• wiary

• starszych ludzi

• tajemnice

tendencja do uniformizmu kulturowego:

• zasób kulturowy wspólny i jednorodny dla całej grupy

• niewielka liczba modeli kulturowych

silna więź społeczna:

• odrębność na zewnątrz

• wspólnota dóbr kulturowych

• mit grupowej wartości

---