Pedagogizacja rodziców: Prezentacja metody „Gimnastyka mózgu P. Dennisona”.
Mózg był, jest i długo jeszcze będzie zagadką dla nas ludzi . Jego działalność intrygowała już w czasach Arystotelesa. Jednak dopiero wtedy gdy Wilder Penfield rozpoczął badanie mózgu podczas operacji chirurgicznych, zaczęto dzielić ten szczególny narząd na obszary. Każda z dwu półkul zawiera cztery płaty.
Obie półkule są połączone spoidłem wielkim. Ważne jest to , że mózg odbiera wzorce skrzyżowane, tzn. każda półkula odbiera wiadomości z przeciwnej części ciała. Różnice pomiędzy obiema półkulami można by zestawić następująco :
PÓŁKULA LEWA / LOGICZNA/
zaczyna od fragmentu obrazu/ części/
litery, zdania
części składowe języka
składnia, semantyka
liczby
zwraca uwagę na różnice
analiza liniowa
planowanie ,organizacja
myślenie sekwencyjne
język
ukierunkowanie na przyszłość
percepcja słuchowa
reakcje świadome/ kontrola/
przekaz informacji
skupienie
PÓŁKULA PRAWA /ARTYSTYCZNA/
synteza
zrozumienie języka
obraz, emocje
rytm, płynność, wymowa
obraz, intuicja
ocena
podobieństwa
spontaniczność, płynność
myślenie o wielu rzeczach w tym samym czasie
uczucia, doświadczenia
ukierunkowanie na chwilę obecną percepcja wzrokowa
płynność, ruch
sport/ płynność i rytm/
sztuka/ obraz, emocje, płynność/
muzyka/ pasja, rytm ,obraz/
Człowiek powinien wykorzystywać obie półkule np. wybitny muzyk lewą półkulą kontroluje nuty, uderzenia ,tempo gry ,ale to dzięki prawej półkuli jego interpretacja utworu posiada rytm i pasję. Obie półkule posiadają wszystkie wymienione wyżej funkcje, aż do momentu kiedy zaczyna pojawiać się specjalizacja. Rozwija się ona u każdego człowieka w różnym tempie. Przyjmuje się jednak ,że prawa półkula rozwija się pomiędzy 4 -7 rokiem życia, natomiast lewa pomiędzy 7-9 rokiem życia.
W zasadzie każdy z nas ma pewien stopień dominacji półkulowej/ co szczególnie uwidacznia się podczas stresu . Jednak używanie obu półkul jest naprawdę konieczne, aby wszystko co robimy było maksymalnie wydajne i doskonałe. Im więcej używamy każdej z nich, tym inteligentniej jesteśmy w stanie funkcjonować.
Paul Dennison - twórca kinezjologii edukacyjne, wykorzystując wyniki badań wielu naukowców , po wielu latach badań własnych opracował szybkie , proste ruchy , przynoszące korzyść każdemu , niezależnie od wieku.
Dennison odkrył wielką zależność pomiędzy niemożnością wykonania ruchów naprzemiennych, a tendencją występowania trudności w nauce. Wprowadził termin „równoważenie”- powrót do naturalnego, zintegrowanego wzoru odciśniętego na układzie nerwowym podczas normalnego rozwoju . Spostrzegł że, by aktywnie i w pełni zmysłowo funkcjonować i uczyć się ,niezbędne jest raczkowanie niemowląt. Wykorzystuje ono równomiernie obie półkule mózgu , angażuje ruchy ,przekraczając linię środka ciała. Ruchy naprzemienne wykonywane systematycznie sprawiają , że w spoidle wielkim tworzy się i pokrywa mieliną więcej sieci nerwowych . Pozwala to na szybsze i bardziej harmonijne komunikowanie się pomiędzy obiema półkulami ,co daje pełny dostęp do informacji zmysłowej obu stron ciała. „Denisonowskie Równoważenie Lateralne to seria określonych ćwiczeń , które ustalają od nowa efektywne , zintegrowane wzory pomiędzy ruchami obu stron ciała, wzrokiem i słuchem”.
Samo rozpoczęcie ćwiczeń poprzedza pewne przygotowanie. To: picie wody, punkty na myślenie , ruchy naprzemienne, pozycja Cooka. Wszystko to pobudza i dotlenia umysł, integruje działanie obu półkul mózgowych, łączy emocje z myśleniem racjonalnym, a przez to stwarza możliwość do efetywniejszego uczenia się i reagowania.
Woda, mimo że bez koloru , smaku i zapachu jest substancją niezbędną do życia. W naszym ciele jest jedną z najważniejszych substancji, stanowi od 45% do 75% naszej całkowitej masy ciała. Mózg składa się w większości z wody - ok. 90% to więcej niż jakikolwiek inny organ / na kolejnym miejscu są mięśnie a potem nerki/. W normalnych warunkach zaleca się około 1 litra na 45 kg. ciała , a podwojoną ilość w okresach stresu. Dlaczego tak jest? Otóż woda odgrywa ważną rolę w dystrybucji tlenu i odżywianiu oraz w elektrycznej aktywności ciała.
WODA
Wspomaga uczenie się i myślenie
1.wspomaga trawienie/ rozpuszcza enzymy trawienne /
2.wspomaga oddychanie, umożliwia rozpuszczanie tlenu i wprowadzenie go do krwi
3.zwiększa zdolność hemoglobiny do przenoszenia O2
4.utrzymuje biegunowość komórkową
5.umożliwia selektywną koncentrację
6.szybsze przetwarzanie informacji dla rozumowania na wyższym poziomie
7.przyczynia się do poprawy zdrowia i podwyższenia odporności
8.stanowi ochronę przed zewnętrznymi polami elektromagnetycznymi
Woda jako uniwersalny rozpuszczalnik, jest konieczna do utrzymywania w naszym ciele potencjału elektrycznego . Owo przekaźnictwo elektryczne decyduje o szybkości i sprawności myślenia . Dzieciom podaje się odpowiednią ilość płynów , zwłaszcza podczas upałów . Ale przyznajmy , że rzadko jest to woda.
Punkty na myślenie:
Kiedy długo utrzymujemy stan wysiłku umysłowego następuje znużenie i obniżenie koncentracji. Aby podwyższyć gotowość myślenia , poprzez dotlenienie mózgu , wykonujemy ćwiczenie:
Jedną rękę kładziemy na pępku, druga natomiast masuje ok. 30 sekund za głębienia pomiędzy mostkiem a pierwszym żebrem. Następnie zmieniamy ręce powtarzamy ćwiczenie / ruchy koliste, zawsze zgodne z ruchami wskazówek zegara/. Punkty na myślenie leżą tuż nad miejscem rozdzielenia tętnic szyjnych niosących świeżo dotlenioną krew do mózgu . Masując je , stymulujemy utlenienie komórek mózgowych, likwidując uczucie zmęczenia i tym samym blokadę w uczeniu się . Aby odnaleźć punkty na myślenie układamy kciuk i palec wskazujący jednej ręki na kostkach obojczyka , potem zaś zsuwamy palce około 10 cm. w dół , na poszukiwane zagłębienie.
MASOWANIE PUNKTÓW NA MYŚLENIE daje wielorakie korzyści: np. związane z poprawą umiejętności szkolnych : wzrokowe przekraczanie linii środka / przydatne w czasie czytania, eliminuje przekręcanie liter, przestawianie sylab zlewanie się spółgłosek pozostawanie w miejscu podczas czytania synchronizuje pracę oczu powoduje złagodzenie napięć mięśni.
RUCHY NAPRZEMIENNE- przez dotyk prawym łokciem lewego kolana i następnie lewym łokciem prawego kolana jednocześnie pobudzane są duże powierzchnie obu półkul mózgowych. Ruchem naprzemiennym jest także jednoczesne odstawienie lewej nogi na palce i uniesienie prawej ręki , za którą wodzimy wzrokiem /po wykonaniu zmieniamy strony/.
Ruchy te powinny być wykonywane powoli, tak ,by zaangażować ruchy precyzyjne .
POZYCJA COOKA -zadaniem tego ćwiczenia jest odblokowanie emocji i umożliwienie kontaktu z płatami czołowymi mózgu , gromadzącymi zdobytą wiedzę. Zauważyłam , że pozycja Cooka ma wielostronne działanie , zaś efekty są różne u różnych dzieci . Nadpobudliwe i rozdrażnione stają się spokojniejsze, zahamowane i zablokowane - otwierają się emocjonalnie . Dla dzieci wybrałam łatwiejszą wersję tego ćwiczenia: ułożenie na plecach /można także siedzieć/ , ważne by nogi były skrzyżowane w kostkach ,włożenie czterech palców dłoni pod pachy / bez kciuka/ , język ułożony na podniebieniu / na głosce n/ . Oczy zamknięte , oddech miarowy, przeponowy. Nie da się myśleć o czymś przykrym w tej pozycji, stosunkowo szybko mię śnie rozluźniają się . Jeśli dziecko wierci się, wiem ,że nie może odblokować emocji , najczęściej są to dzieci nadpobudliwe . U nich jedynie cierpliwe i systematyczne wykonywanie ćwiczeń da oczekiwane efekty. W trakcie tej pozycji warto skierować uwagę dzieci na to co dzieje się w ich wnętrzu i stopach/ u niskociśnieniowców ocieplają się/ , czy mózgu.
Dennison proponuje szereg ćwiczeń:
LENIWE ÓSEMKI
Koordynują one prawe i lewe mózgowe ośrodki wzroku, umożliwiając prze kroczenie linii środka . Wykonując to ćwiczenie kreślimy ręką kształt ósemki, tak by punkt przecięcia linii oddzielał od siebie prawy i lewy obszar pola widzenia . Należy zachować ciągłość ćwiczenia , nie przerywając linii. Dzieci nazywają to ćwiczenie- „uszy słonia”, lub „skrzydła motyla”. Ćwiczenie to rozpoczynamy najpierw lewą ręką , by uaktywnić prawą pół kulę .Ważne jest , aby ręka poruszała się w kierunku przeciwnym do ruchów wskazówek zegara : w górę i dookoła zataczając pętlę . By pomóc dziecku wykonywać to ćwiczenie wykorzystuję jedną z wielu piosenek na granych na kasecie , o której była mowa wcześniej . Dzieci rysują leniwe ósemki śpiewając : „maluj, maluj skrzydła motyla , maluj ,maluj go oczami, rękami, biodrami, stopami, maluj go przez chwilę.”
Oddziaływanie tego ćwiczenia na umysł:
wzrokowe przekraczanie linii środka
poprawa ruchliwości gałek ocznych
koordynacja pracy narządu wzroku
wzmocnienie zakresu pola widzenia
Poprawa umiejętności szkolnych :
wodzenie oczami od lewej strony do prawej/ proces czytania/
skojarzenie pamięci długotrwałej/ czytanie i rozumienie/
umiejętność rozróżniania i rozumienia symboli
wzmocnienie stabilności , koordynacji, równowagi ciała.
RYSOWANIE OBURĄCZ
Rysowanie obiema rękami poprawia orientację w przestrzeni . Zauważy łam ,że dzieci najbardziej lubią symetryczne bazgranie .Żeby sprawdzić skuteczność tego ćwiczenia polecam dzieciom rysowanie dwoma różnokolorowymi kredkami jednocześnie , nie przekraczając linii będącej osią symetrii obrazka. Do tego ćwiczenia wykorzystuję tablicę, kartkę, piasek, kaszę, dzieci bazgrzą także rękami, nogami, lub stopami w powietrzu .
Oddziaływanie na umysł :
koordynacja ręka- oko w różnych polach widzenia
orientacja przestrzenna
wzrokowe rozróżnianie symboli i kształtów
Poprawa umiejętności szkolnych:
rozróżnianie kierunków
poprawne pisanie
poprawna mowa świadomość swojego ciała
SŁOŃ -
to najbardziej integrujące z ćwiczeń gimnastyki mózgu. Zauważy łam, że pewne trudności z wykonanie tego ćwiczenia mają dzieci cierpiące na częste infekcje ucha środkowego , ale po kilku tygodniach ćwiczeń odnawiają się sieci nerwowe uszkodzone stanami zapalnymi i zwiększa się stabilność i równowaga. Ćwiczenie to rozpoczynamy od przyciśnięcia przedramienia do ucha i wyciągnięcia ręki przed siebie/ trąba słonia/
Palec wskazujący wyprostowanej ręki rysuje leniwą ósemkę, za którą wodzimy wzrokiem . Po zakreśleniu kilku ósemek zmieniamy ręce. Wydając przy tym ciche pomruki aktywizujemy także obszar słuchu w płacie skroniowym mózgu .
Oddziaływanie na umysł:
umiejętność koncentracji uwagi w czasie słuchania,
rozpoznawanie, percepcja, zapamiętywanie
Poprawa umiejętności szkolnych:
rozumienie ze słuchu
umiejętne formułowanie myśli
literowanie
zapamiętanie cyfr
KAPTUREK MYŚLICIELA-
to pobudzające cały mechanizm słuchu ćwiczenie energetyzujące , wspomagające pamięć. Wykonuje się je poprzez kilkakrotne masowanie uszu , odwijanie z góry do dołu.
Sam akt fizycznej stymulacji receptorów dotyku w uchu zewnętrznym , pobudza cały mechanizm słuchu. Jako ciekawostkę przypomnieć można , że ludzie zajmujący się akupunkturą właśnie na płatku usznym zidentyfikowali aż 148 punktów korespondujących z całą powierzchnią naszego ciała.
Oddziaływanie na umysł:
formułowanie zdań, myśli w pamięci
krótkoterminowa pamięć
Poprawa umiejętności szkolnych:
rozumienie ze słuchu
wystąpienia publiczne
prowadzenie rozmów
wymowa
liczenie w pamięci
pełniejszy oddech, a zatem wzrost energii
rozluźnienie szczęk ,języka, mięśni twarzy
wzrost koncentracji, skupienia uwagi
SOWA -
dzieciom mającym problemy z rozumieniem ze słuchu i zmęczonym nadmierną koncentracją wzrokową , pomoże sowa. Zwracamy głowę w lewą stronę , prawą ręką chwytamy lewy miesień kapturowy/ u nasady szyi/ , nabieramy nosem powietrze i wydychając je krótkimi dmuchnięciami, mówiąc np. hu-hu-hu /sowa/, kierujemy głowę poziomo na prawe ramię. Ćwiczenie to zwykle wykonuję z dziećmi 4-5 razy , po czym następuje zmiana strony . Przedszkolaki chętnie ćwiczą , gdy zmieniamy odgłosy podczas jego wykonywania. Wydłużanie mięśni szyi i ramion przywraca szereg czynności mózgu , ułatwia dotarcie do niego energii oraz usprawnia działanie układu krwionośnego .
Oddziaływanie na umysł:
pamięć długo i krótkoterminowa
formowanie myśli i zdań w pamięci
korygowanie nierównej pracy oczu
koordynacja wzrokowo- słuchowa
Poprawa umiejętności szkolnych:
rozumienie ze słuchu
zdolność poprawnego wypowiadania się
literowanie
rachunki matematyczne
ENERGETYCZNE ZIEWANIE -
wykonuje się je masując mięśnie wokół stawu skroniowo- żuchwowego, łączy on szczękę z żuchwą. Przez staw ten przebiegają pnie pięciu głównych nerwów czaszkowych, zbierających informacje z twarzy , języka, oczu, ust i aktywizują mięśnie twarzy. Ziewanie rozluźnia cały ten obszar, przez co odbiór informacji jest bardziej efektywny. Wspomaga też komunikację. Dzieci bardzo lubią to ćwiczenie , tym bar dziej, że wiedzą już teraz , iż ziewanie to nie oznaka znudzenia ,ale naturalny odruch powodujący oddychanie całym ciałem , wzrost energii, oraz jej cyrkulacji.
AKTYWNA RĘKA-
ćwiczenie to, pozwala nam rozciągnąć górne mięśnie klatki piersiowej oraz ramion . Wszelkie napięcie i skracanie utrudniają pracę typu pisanie , posługiwanie się różnego rodzaju przyrządami. Wykonujemy to ćwiczenie unosząc w górę ramię ,wyprostowane mocno przytulamy do ucha , przytrzymując drugą w okolicy łokcia. Równocześnie pobudzamy mięśnie wyprostowanej ręki odpychając ją w różnych kierunkach / w przód, w tył, na boki/.
Aktywowanie czynności mózgowych:
- koordynacja tylnej i przedniej części mózgu
umiejętność poprawnego wypowiadania się, ekspresji
poprawa oddychania
koordynacja ręka- oko
Poprawa umiejętności szkolnych:
kaligrafia , krzywe pismo
literowanie, ortografia
pisanie twórcze
wzrost stopnia koncentracji
PUNKTY UZIEMIENIA :
wykonanie ćwiczenia jest niezwykle proste ,otóż jedna ręka zasłania pępek , druga leży pod dolną wargą .Dennison zaczerpnął tu wiedzę z akupunktury . Oba miejsca: pępek, broda, znajdują się na początku i końcu centralnego meridianu / wyjaśnienie : meridiany to kanały energetyczne , które są połączone z gruczołami dokrewnymi i innymi na rządami/ .Wyżej wymienione punkty przytrzymujemy wykonując przy tym głębokie , pełne oddechy.
Oddziaływanie na umysł:
stabilizacja
poprawa przemiany materii
Poprawa umiejętności szkolnych:
poprawa zdolności organizacyjnych
pozostawianie w miejscu bez rozpraszania uwagi
całkowite skupienie uwagi na czytaniu
złagodzenie przemęczenia umysłu
złagodzenie zeza
koordynacja całego ciała
wzrost koncentracji / usunięcie nadpobudliwego zachowania/
PUNKTY RÓWNOWAGI :
punkty te pomagają szybko przywrócić równowagę dla wszystkich trzech wymiarów : lewa - prawa, góra- dół ,tył-przód. Sposób wykonania : punkty te znajdują się trochę powyżej wgłębienia , gdzie czaszka opiera się na szyi / ok. 2,5 cm. po obydwu stronach linii środkowej. Należy przytrzymać lewy punkt jedną ręką , drugą trzymając na pępku głęboko oddychając. Po kilkudziesięciu sekundach zmienić ręce tak, by tym razem trzymać prawy punkt i pępek. Głowa odchylona , lekko się porusza np. rysując „leniwe ósemki”
Oddziaływanie na umysł:
wzrost koncentracji
stabilizacja ośrodków czucia / tylna część mózgu/
stabilizacja ośrodków odpowiedzialnych za emocje
Poprawa umiejętności szkolnych :
czytanie pomiędzy wierszami,
krytyka, zdolność podejmowania samodzielnych decyzji
literowanie , ortografia
polepszenie samopoczucia
otwartość , wrażliwość
rozluźnienie spiętej postawy
poprawa refleksu
PUNKTY PRZESTRZENI :
jedną ręką przyciskamy powyżej górnej wargi, druga spoczywa na kości ogonowej. Punkty przestrzeni występują na początku i końcu meridianów głównych i współpracują z mózgiem , kręgosłupem i centralnym układem nerwowym.
Oddziaływanie na umysł :
stabilność
odciążenie centralnego systemu nerwowego
poprawa ostrości postrzegania
Poprawa umiejętności szkolnych :
umiejętność skupienia się na zajęciu
zastąpienie chęci intuicją
odświeżenie umysłu, relaks