Biegunka przewlekła
Biegunka utrzymująca się ponad
10-14 dni
Zazwyczaj konieczna jest hospitalizacja
Przyczyny biegunki przewlekłej
upośledzenie trawienia, wchłaniania
i wydzielania soków trawiennych w wyniku zatruć pokarmowych lub po doustnym podaniu leków
Nieprawidłowe żywienie - błędy żywieniowe
przewlekła choroba zakaźna
wrodzony defekt enzymatyczny
uszkodzenie morfologiczne kosmków, prowadzące do zmniejszenia powierzchni chłonnej jelit i a w konsekwencji do zaburzeń trawienia i wchłaniania wszystkich składników pokarmowych;
wtórna alergizacja na antygeny pokarmowe;
zaburzenia flory bakteryjnej przewodu pokarmowego;
zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego
O czym trzeba przypomnieć sobie przed wizytą?
dane o czasie trwania objawów,
częstości oddawania stolców, ich konsystencji, barwie, domieszce krwi, śluzu i ropy.,
jak długo dziecko było karmione piersią,
kiedy wprowadzono do diety dziecka mieszanki
i jakie,
czy wprowadzenie ich miało wpływ na charakter stolców, przyrosty masy ciała dziecka,
kiedy wprowadzono gluten;
czy obserwuje się związek pomiędzy dietą dziecka a nasileniem objawów choroby
Badania
Posiew stolca
Morfologia
Jonogram
Gazometria
pH
Celiakia
Wrodzony zespół złego wchłaniania
Choroba trzewna
Niedorozwój peptydazy → brak trawienia glutenu
Gluten - białko roślinne, występujące w zbożach: pszenicy, życie, jęczmieniu, owsie
Ujawnia się między 6 m-cem, a 3 r.ż., mniej więcej miesiąc (4-6 tyg.) po podaniu produktów zbożowych
Charakterystyka
objawy choroby (nieżyt żołądkowo-jelitowy), zanik kosmków jelitowych pojawiają się po wprowadzeniu do diety glutenu
brak kosmków uniemożliwia prawidłowe wchłanianie wartościowych składników
Konsekwencją zaburzeń we wchłanianiu
i trawieniu są:
niedokrwistość z niedoboru żelaza,
niedobory białka, kwasu foliowego,
niedobory witamin,
wtórna nietolerancja dwucukrów czy alergia na pokarmy
Objawy
4-6 stolców na dobę
stolce bardzo obfite, lśniące, spienione, tłuszczowe, przykra kwaśna woń
widać niestrawione resztki pokarmowe
charakterystyczny wygląd dziecka - duży, wzdęty brzuszek, cienkie rączki i nóżki
zanik tkanki tłuszczowej
skóra sucha
zanik masy ciała - wyniszczenie organizmu
zmiana psychiki dziecka - smutne, nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem, często płacze, drażliwe, może być ospałe, anemiczne, częściej chorować
u dzieci: opóźniony wzrost i słaby rozwój mięśni
u niemowląt - biegunka z odwodnieniem po pierwszym spożyciu glutenu
Na ogół wykrycie przeciwciał, wystarcza do potwierdzenia podejrzenia choroby
Potwierdzeniem choroby jest również biopsja jelita cienkiego, która pozostaje niezbędnym
i w większości przypadków ostatecznym badaniem do postawienia diagnozy.
Biopsję jelita cienkiego wykonuje się wprowadzając przez jamę ustną aż do dwunastnicy , sondę, która umożliwia pobranie, przez zasysanie przy pomocy strzykawki, maleńkiego wycinka górnej warstwy błony śluzowej (biopsja ssąca)
Leczenie
eliminacja produktów zbożowych przez kilka lat, rzadziej przez całe życie (najczęściej do okresu dojrzewania)
unikanie pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa (pieczywo, makarony, kluski, itp.)
Późno lub niesystematycznie leczona celiakia daje objawy przewlekłego niedożywienia, tj.
niedobór wzrostu,
opóźnienie wieku kostnego,
skrzywienia kręgosłupa,
krzywica,
niedokrwistość,
zanikowy nieżyt żołądka,
zmiany skórne,
opóźnienie pokwitania,
zaburzenia emocjonalne
drażliwość, trudności w skupieniu, czy wręcz apatia
Nabyte zespoły złego wchłaniania
Rozpoznawanie
Poszukiwanie przyczyny choroby powinno opierać się na zasadach różnicowania z innymi jednostkami chorobowymi
Kierując się obrazem klinicznym nietolerancję i alergię pokarmową należy podejrzewać tam, gdzie wykluczono inne przyczyny.
Pomocniczą rolę pełnią testy skórne, badania krwi.
Potwierdzeniem rozpoznania jest ustąpienie objawów po eliminacji szkodliwego produktu z diety i ich nawrót po próbie prowokacji (ponownego wprowadzenia pokarmu)
Pokarmy uczulające najczęściej
jaja
mleko
orzechy
soja
ryby
białka zbóż
cytrusy
typowe objawy alergii pokarmowej
reakcje skórne
pokrzywka (obrzęk naczynioruchowy),
atopowe zapalenie skóry,
suchość skóry
inne zmiany z towarzyszącym świądem
reakcje z układu oddechowego
utrzymujący się katar lub stale zatkany nos,
zapalenia uszu
nawracające infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych,
obrzęk krtani,
astma
objawy żołądkowo-jelitowe
kolka brzuszna
wymioty i biegunka
wzdęcia
brak apetytu nieprawidłowe stolce (biegunki, zaparcia)
bóle brzucha, nudności
nieprawidłowy przyrost masy ciała
reakcje neurologiczne
ciągłe rozdrażnienie, nadmierna ruchliwość,
zaburzenia snu,
migrena, bóle głowy,
reakcje uogólnione
wstrząs anafilaktyczny (zagrożenie życia)
Leczenie
Podstawę leczenia stanowi eliminacja szkodliwego pokarmu z diety dziecka.
Dieta winna być w pewnych sytuacjach wspomagana lekami przeciwalergicznymi, przeciwhistaminowymi lub innymi lekami, które powodują ustąpienie objawów choroby
Diety eliminacyjne
Zasadą stosowania diet eliminacyjnych jest usunięcie z jadłospisu podejrzanego produktu spożywczego na okres około 2 tygodni.
Jeżeli w tym czasie objawy ustępują, to może to świadczyć o alergii wywołanej przez ten właśnie produkt.
Należy pamiętać o wprowadzeniu składników zastępczych o równoważnych właściwościach odżywczych
!!!
Należy pamiętać, aby wprowadzać jeden nowy produkt co 7-10 dni
Porcje należy zwiększać powoli
Pozwala to na obserwację reakcji ze strony organizmu dziecka
W razie konieczności można usunąć z diety szkodliwy produkt
Najczęstsze wskazania do diet eliminacyjnych
Nietolerancje i alergie pokarmowe
Leczenie
Diagnostyka
Zapobieganie
Zaburzenia trawienia i wchłaniania
Przejściowa nietolerancja glutenu
Zastosowanie diety bezglutenowej w przypadku tych chorób przynosi z reguły dość szybką poprawę.
Zalecanym czasem stosowania leczenia dietetycznego w przejściowej nietolerancji glutenu są 2 lata.
Po tym okresie ponowne wprowadzenie do diety produktów zawierających gluten zazwyczaj nie powoduje nawrotu niepożądanych reakcji klinicznych oraz nie prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego
Dieta bezglutenowa
Jej przestrzeganie powoduje regenerację kosmków jelitowych, tym samym ustępowanie niepożądanych objawów klinicznych.
U dzieci z ostrym procesem chorobowym często w pierwszej fazie leczenia jest konieczne zastosowanie obok diety bezglutenowej także bezmlecznej, hipoalergicznej.
Produktami bezglutenowymi są ryż, soja, kukurydza, proso, skrobia pszenna.
Obecnie na naszym rynku jest cała gama produktów na bazie tych składników
Nietolerancja laktozy
Laktoza jest cukrem znajdującym się w mleku.
Obecny w jelicie cienkim enzym nazywany laktazą powoduje rozłożenie laktozy na cukry proste, które wchłaniają się poprzez ścianę jelita do krwioobiegu.
w przypadku niedoboru laktazy część laktozy pozostaje niestrawiona
Po przejściu do jelita grubego podlega ona procesom fermentacyjnym, będąc pożywieniem bakterii jelitowych.
wynikiem tych procesów jest uwalnianie dużych ilości gazów jelitowych, uczucie wzdęcia brzucha, ból brzucha i biegunka.
Ilość mleka i produktów mlecznych, które powodują objawy, może się bardzo różnić.
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż nietolerancję laktozy można zmniejszyć poprzez regularne przyjmowanie małych ilości produktów zawierających laktozę - w ten sposób pobudza się błonę śluzową jelit do produkcji laktazy
Zasady przygotowania mieszanek
Zgodnie z zaleceniami producenta (płaskie firmowe miarki, odpowiednia temperatura wody)
Czas otwartego opakowania 2-3 tygodnie
Zgodnie z zaleceniami lekarza
Przygotowywać bezpośrednio przed podaniem dziecku
Nie podgrzewać i nie podawać ponownie
Hydrolizaty białkowe, preparaty sojowe
Hydrolizaty kazeiny
Nutramigen
Pregestimil
Hydrolizaty serwatkowe
Alfare
Bebilon PEPTI
Bebilon PEPTI MCT
Milumil HA
Nan HA
Hydrolizaty sojowe
Bebiko sojowe
Bebilon sojowy
ProSobee
Humana SL
Isomil
5