Karolina Gaca EEiJA
Analiza przypadku
Sonia ur. 27.12.1999
1. Identyfikacja problemu
Dziecko pochodzi z pełnej rodziny, oboje rodzice żyją, są młodymi osobami około 40 roku życia. Sonia jest drugim i najmłodszym dzieckiem, starsza siostra ma 21 lat, pracuje i mieszka razem z dzieckiem. W domu mieszkają również dziadkowie, oboje na emeryturze.
Dom, w którym mieszka dziecko jest duży, jasny. Jest piętrowy-rodzice z dwójką dzieci zajmują piętro, zaś dziadkowie parter. Mieszkanie z własną łazienką, każda z córek ma swój pokój, wyposażony w sprzęty takie jak komputer, telewizor, radio. Mieszkanie ponadto posiada plastikowe okna, centralne ogrzewanie, kuchenkę gazową, lodówkę. Na każdy pokój w domu przypada jedna osoba.
Warunki materialne rodziny są dobre. Oboje rodzice pracują, matka jest referentem ds. administracyjno-gospodarczych w SMU, natomiast ojciec prowadzi własną działalność gospodarczą.
Z informacji uzyskanych od matki dziecka wynikło, iż poród był ciężki, a sama ciąża zagrożona. Dziecko rozwijało się prawidłowo, nie było żadnych problemów, jedynie przebyło ospę w wieku 6 lat. Nie ma poważnych dolegliwości i problemów ze zdrowiem, czasami pojawia się alergia na niektóre kosmetyki.
Dziecko przez pierwszy rok życia było wychowywane przez mamę, jednakże powróciła ona do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, więc opiekę nad Sonią przejęła babcia. Starsza o 9 lat siostra również zajmowała się Sonią. Udział ojca w wychowaniu był i jest niewielki, często nie ma go w domu z powodu pracy. (wszystkie informacje uzyskane z rozmowy z rodzicami).
Nie ma trudności w rozwoju, nie występowały żadne zaburzenia. Dziewczynka do około 5. roku życia była oburęczna, po tym okresie nastąpiła zmiana i dziecko jest zdecydowanie leworęczne.
Zwróciłam uwagę na to dziecko, ponieważ znam je od urodzenia. Spędzamy ze sobą dużo czasu, rozmawiamy, bawimy się, wiele razy opiekowałam się nim i uważam, że wiem o Soni dużo. Poza tym uważam ją za bardzo sympatyczne i inteligentne dziecko z potencjałem. Mamy bardzo dobry kontakt, Sonia często zwierza mi się z problemów. Ogólnie jest dzieckiem otwartym, nie ma oporów przed kontaktem, rozmową z drugą osobą. Zauważyłam, że czeka na to, kiedy ją odwiedzę i bardzo się cieszy ze spotkań ze mną.
2.Geneza i dynamika zjawiska
Z rozmowy z rodzicami wynika, iż dziecko rozwijało się prawidłowo. Jak już wcześniej wspomniałam ciąża była zagrożona, jednakże nie miało to wpływu na rozwój intelektualny czy fizyczny dziecka (rozmowa z rodzicami).
Według oceny opisowej z klasy I Sonia pracuje w skupieniu, jest aktywna i koleżeńska. Poza tym, nauczyciel zwraca uwagę, iż pracuje w wolnym tempie, aczkolwiek systematycznie, wytrwale i sumiennie. Potrafi właściwie zachować się w różnych sytuacjach. Według oceny opisowej z klasy II dziecko aktywnie uczestniczy w życiu szkoły i klasy i ponownie-wykonuje starannie i sumiennie powierzone mu zadania. Poza tym, potrzebuje zachęty, aby wypowiedzieć się na dany temat. Nauczyciel zwraca uwagę na popełniane przez Sonię błędy ortograficzne.
3. Protodiagnoza
W kwestionariuszu CBI wykonanym w klasie V (oceniał inny nauczyciel niż w przypadku oceny opisowej), wynik pozytywnego nastawienia do zadań w przeciwieństwie do negatywnego wynosi 21. Badana (test pojęcia o sobie) przyznała, że nie dba o to, czy kończy pracę, czy nie.
Sonia jest spostrzegawczym dzieckiem, potrafi obserwować otoczenie (obserwacja własna). Dużo zapamiętuje z przeczytanych tekstów, chociaż powiedziała (test pojęcia o sobie), że lubi poczytać tylko trochę. Gdy zapytałam ją, czy nie lubi lektur, odpowiedziała twierdząco. Natomiast książki, które nie są obowiązkowe, czyta bardzo chętnie. Soni raczej trudno przychodzi nauka języka angielskiego (przeważają oceny C) i matematyki (również oceny C). Wnioskuję z tych informacji, że pamięć logiczna dziecka jest przeciętna.
Słownictwo Soni jest bogate, często zaskakuje nowopoznanymi zwrotami i wyrażeniami. Myślę, że poznaje je w szkole lub z książek, gdyż w domu używa się raczej prostego języka (obserwacja własna). Sonia nie ma żadnych wad wymowy. Przez dwa lata (2008-2010) używała aparatu ortodontycznego.
Sonia wie, jak należy się wyrażać, jednakże do jej języka przeszły słowa bardzo kolokwialne takie jak „włanczać” czy „poszłeś” (obserwacja własna). Jak już wspomniałam, w domu rodzinnym Soni używa się takiego języka, więc na pewno słów potocznych nauczyła się właśnie tam.
W kwestii aktywności werbalnej nie mam zastrzeżeń. Dziecko chętnie wypowiada się na różne tematy, z rozmowy z rodzicami wnioskuję oraz z własnych obserwacji wnioskuję, iż jest gadatliwe. Lubi opowiadać, co zdarzyło się w szkole, na podwórku czy u koleżanki (obserwacja własna). Sonia żywo gestykuluje i wyraża się ekspresyjnie, co jest zgodne z CBI-otrzymała wynik 16.
Z oceny opisowej wynika, iż chętnie uczestniczy w zabawach ruchowych i tych ze śpiewem oraz chętnie wykonuje prace plastyczne.
Dziecko nie bierze udziału w żadnych zajęciach dodatkowych, z moich obserwacji wynikło, że uczestniczyła kilkakrotnie w lekcjach jazdy konnej.
Dziecko lubi się przytulać. Sonia ma problemy z kontrolowaniem emocji (jak już wspomniałam, kłótnie z rodziną), często się obraża i płacze. Sytuacje trudne nie miały miejsca w rodzinie (rozmowa z rodzicami).
Analiza rysunku rodziny wykazała, iż dziecko nie ma poważnych problemów w życiu. Sonia nie narysowała babci i dziadka, którzy mieszkają razem z nią. Z późniejszej rozmowy wynikło, że o tym zapomniała. Rysunek był wykonany bardzo starannie, jednakże tylko środek kartki był zagospodarowany. Postacie były dość małe. Odsuniętą osobą był tata, wysnułam hipotezę, iż to z powodu tego, że naprawdę rzadko bywa on w domu-mieszka z dzieckiem, jednakże bardzo dużo pracuje. Soni brakuje czasu spędzanego z ojcem.
Zarówno z rysunku postaci męskiej jak i kobiecej, Sonia otrzymała wysokie wyniki. Muszę przyznać, że jest uzdolniona plastycznie, co zgadza się z opinią nauczyciela. Sonia podejmuje różne działania, najczęściej na płaszczyźnie plastycznej. Lubi sama stawiać sobie cele i dążyć do nich. Wykonuje różne prace, którymi obdarowuje innych. Ostatnio zainteresowała się własnoręcznym robieniem kolczyków.
Z moich obserwacji wynika, iż dziecko bardzo niestarannie pisze. Litery w zeszytach Soni są niekształtne, niestaranne, a pismo pochyłe. Nie ma zachowanych proporcji, niektóre litery są bardzo duże, a niektóre małe.
Podobnie jak nauczyciele, zwróciłam uwagę na popełniane przez Sonię błędy ortograficzne. W jej zeszytach można zauważyć ich naprawdę wiele, pomimo tego, że czyta wiele różnych książek.
4. Znaczenie problemu
Sonia nie jest samodzielnym dzieckiem. Mimo wieku (11 lat i 1 miesiąc w chwili pisania tego tekstu) nadal jest odwożona i przywożona przez babcię do szkoły. Dziecko nigdy nie zostaje samo w domu (nawet w dzień), zawsze jest z babcią lub siostrą. Potrafi wykonywać oczywiście czynności takie jak ubieranie, załatwianie potrzeb fizjologicznych i mycie zębów, jednakże przy kąpieli pod prysznicem pomaga jej mama (obserwacja własna). Sonia chętnie przychodzi do szkoły, bez problemu rozstaje się z rodzicami wychodząc do szkoły (rozmowa z rodzicami).
Mam wrażenie, że Sonia nie przestrzega niektórych norm społecznych. Nie szanuje starszych osób (kłóci się i krzyczy na babcię, mamę i siostrę), nie jest nauczona mówić do znajomych osób i nauczycieli „Dzień dobry”. Z CBI w części pozytywnego w przeciwieństwie do negatywnego zachowania otrzymała wynik -1. Ale Sonia również jest bardzo miłym i sympatycznym dzieckiem. Utrzymuje kontakty z wieloma osobami z klasy i nie tylko (rozmowa z dzieckiem i obserwacja własna), odwiedza koleżanki oraz uczestniczy w dyskotekach i urodzinach.
Sonia chętnie i dużo czyta, jednakże książki nie naukowe, a raczej opowiadania, czy książki obyczajowe. W telewizji nie ogląda programów edukacyjnych, chociaż dość dużo czasu spędza na takich czynnościach. W internecie również nie poszukuje ciekawych informacji, tylko gra i ogląda seriale i filmy. Z moich obserwacji wynika, iż dziecko nie ma zbyt wiele pojęcia o otaczającym świecie, koncentruje się raczej na najbliższym otoczeniu. Poza tym uważam, że wzorzec taki podali jej rodzice i siostra, którzy również nie są nastawieni na naukę i zdobywanie wiedzy.
Sonia potrafi myśleć przyczynowo-skutkowo, lubi opowiadać „Co by było gdyby...?”, umie wyobrazić sobie różne stworzenia z bajek czy książek. Czasami tworzy mylne teorie dotyczące jakichś zjawisk. Sonia lubi zagadki i gry zmuszające do myślenia.
Wyobraźnia dziecka jest rozwinięta. Potrafi wymyślać zabawne historie z udziałem bliskich osób i nie tylko. Sonia także często wymyśla na poczekaniu rymowanki. Ma bardzo duże poczucie humoru.
5. Prognoza
Obawiam się, że dziecko będzie miało coraz większe problemy z ortografią i niestarannym pismem.
Jeżeli dziecko dalej będzie tak chętnie czytać książki, to jego słownictwo na pewno się wzbogaci.
Zalecenia:
przebadanie dziecka pod względem dysortografii i dysgrafii
wyznaczanie dziecku pewnych zadań, np. prac domowych i konsekwentne przestrzeganie ich spełnienia
wyrabianie u dziecka większego szacunku dla osób w jego otoczeniu
aby ojciec postarał się spędzać z dzieckiem więcej czasu
6. Załączniki
kwestionariusz CBI
rysunek rodziny
rozmowa z rodzicami
rozmowa z dzieckiem
wnioski z rysunku rodziny
rysunek postaci męskiej i postaci kobiecej