skt-n, Pomoce naukowe, Opracowania, II rok, Biochemia, Prezentacje z seminariów, IV koło


SPALANIE KWASÓW TŁUSZCZOWYCH

  1. Lokalizacja komórkowa i tkankowa procesu

Kwasy tłuszczowe powstałe w tkance tłuszczowej w procesie lipolizy zostają przeniesione do tkanek obwodowych przez albuminy osocza. Także i tłuszcze własne tych tkanek ulegają hydrolizie. Spalanie kwasów tłuszczowych jest procesem dostarczającym duże ilości energii. Szczególnie duże znaczenie ma to w mięśniu sercowym i szkieletowym.
Jedynie pierwszy etap przemiany kwasów tłuszczowych - ich aktywacja, zachodzi po cytoplazmatycznej stronie błony mitochondrialnej. Następne reakcje spalania zachodzą wewnątrz mitochondriów. Β-oksydacja może zachodzić również w peroksysomach, natomiast α-oksydacja i ω-oksydacja zachodzą odpowiednio w wątrobie i tkance mózgowej.

  1. Atywacja

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
Aktywacja polega na połączeniu reszty acylowej kwasu tłuszczowego z koenzymem A. Reakcja przebiega pod wpływem tiokinazy, kosztem energii zawartej w ATP. Reakcja zachodzi w dwóch etapach. W pierwszym następuje rozkład ATP i przyłączanie acylu do AMP. W drugim acyl zostaje przeniesiony na wolną grupę sulfhydrylową koenzymu A.

R-COOH + ATP R-CO-AMP + PP
R-CO-AMP + CoA-SH R-CO-CoA + AMP

Istnieją co najmniej trzy tiokinazy, działające na kwasy tłuszczowe o określonej długości łańcucha: tiokinaza octanowa (kwasu octowego, propionowego i oktynowego), średnich łańcuchów (4-12 atomów C) i długich łańcuchów (12-24 C). Dwie ostatnie aktywują zarówno nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe. Tiokinazy są zlokalizowane na zewnętrznej stronie błony mitochondrialnej (zewnętrznej) oraz w retikulum endoplazmatycznym.

  1. Transport przez błonę mitochondrialną
    Wewnętrzna błona mitochondrialna jest nieprzepuszczalna zarówno dla wolnych jak i aktywnych acyli. Aby przejść tę barierę, reszty acylowe są przenoszone przez karnitynę. Acylokarnityna łatwo przechodzi przez błonę do matrix. Wewnątrz matrix reszta acylowa jest przenoszona z karnityny na koenzym A (wewnątrzmitochondrialny). Reakcję przenoszenia w obu kierunkach na oraz z karnityny katalizuje transferaza L-karnityno-acylowa.

  2. β-oksydacja nasyconych kwasów tłuszczowych: reakcje, enzymy, regulacja, bilans energetyczny

Spalanie kwasów tłuszczowych odbywa się drogą skracania łańcucha węglowego o kolejne reszty dwuwęglowe od strony grupy karboksylowej. Jednocześnie atom węgla trzeci od końca (zwany w dawnej nomenklaturze węglem beta) ulega utlenieniu i aktywacji przez koenzym A. Każdorazowe skrócenie łańcucha poprzedzają cztery reakcje.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
1. W pierwszej reakcji acylo-CoA jest utleniany przez dehydrogenazę acylo-CoA, zawierającą FAD. Istnieją trzy takie dehydrogenazy, działające na łańcuchy acylowe zależnie od ich długości.

R-CH2-CH2-CO-S-CoA + FAD R-C=C-CO-S-CoA + FADH2



Konfiguracja produktu reakcji ma bardzo duże znaczenie w następującej reakcji.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
2. Hydrataza enoilo-CoA katalizuje reakcję:


R-CH=CH-CO-S-CoA + H2O R-CH-CH2-CO-S-CoA



Właściwy produkt reakcji może powstać jedynie z Δ2,3-transenoilo-CoA. Jest to o tyle ważne, że w naturalnych kwasach tłuszczowych wiązania podwójne występują w konfiguracji cis, a nie trans. W miarę skracania łańcucha powstają z nich reszty enoilowe, zawierające wiązania podwójne w pozycji Δ3,4 cis lub Δ2,3 cis. Na pierwsze z nich hydrataza w ogóle nie działa z drugiego zaś powstanie D-hydroksyacyl. Stąd przy utlenianiu naturalnych kwasów nienasyconych potrzebne są dodatkowe enzymy.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
3. Następny etap to znów utlenianie, tym razem pod wpływem dehydrogenazy pirydynowej


R-CH-CH2-CO-S-CoA + NAD R-C-CH2-CO-S-CoA+NADH2



Dehydrogenaza 3-hydroksy-acylo-CoA jest nieswoista względem długości łańcucha, ale absolutnie swoista względem formy L substratu.

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
4. W ostatnim etapie, katalizowanym przez tioketolazę 3-ketoacylo-CoA następuje tioliza i odszczepienie acetylo-CoA

R-CH2-CO-CH2-CO-S-CoA + CoA R-CH2-CO-S-CoA + CH3-CO-CoA



Istnieją 3 różne ketolazy działające zależnie od długości acylu. Aktywny acyl, krótszy o resztę dwuwęglową przechodzi znów 4 kolejne reakcje i oderwanie acetylo-CoA. Cykl reakcji powtarza się aż do utworzenia 4-węglowego ketokwasu, aceto-acylo-CoA, z którego drogą ketolizy powstają 2 cząsteczki acetylo-CoA

Bilans energetyczny β-oksydacji:
W procesie odszczepienia każdej (oprócz ostatniej) reszty dwuwęglowej zachodzą 2 reakcje utleniania. W pierwszej uczestniczy FAD, w drugiej NAD. W sprzężeniu z tlenową fosforylacją w pierwszym utlenieniu powstają 2, a w drugim - 3 cząsteczki ATP. Reszta acetylowa spala się następnie w cyklu Krebsa, co daje dalszych 12 ATP. Straty na aktywację całego acylu wynoszą jedynie 2 równoważniki ATP

  1. β-oksydacja nienasyconych kwasów tłuszczowych

Jak już powiedziano, podwójne wiązania występujące w naturalnych tłuszczach mają zawsze konfigurację cis. Znajdują się one w określonej odległości od grupy karboksylowej: Δ9 cis w kwasach: palmitoolejowym, Δ9, 12 cis w linolowym i Δ9, 12, 15 cis w linolenowym. Spalanie takich kwasów zachodzi bezzakłuceń na drodze beta oksydacji aż do miejsca, gdzie występuje naturalne wiązanie podwójne. Staje się ono zawadą w dalszej przemianie, gdyż jego konfiguracja odbiega od pożądanej Δ2, 3 trans.

W przypadku kwasów tłuszczowych o jednym wiązaniu nienasyconym, po oderwaniu dwóch lub trzech cząsteczek acetylo-CoA, wiązanie podwójne ma konfigurację Δ3, 4 cis. W tym miejscu konieczne jest zadziałanie pomocniczego enzymu - izomerazy transenoilowej Δ3, 4 cis: Δ2, 3 trans. Powstały produkt jest już właściwym substratem hydratazy enoilo-CoA i dalsza przemiana przechodzi bez przeszkód.

W wielonasyconych kwasach tłuszczowych pokonanie tej bariery nie wystarcza. Następne wiązanie podwójne staje się kolejną przeszkodą, gdyż będzie ono wprawdzie wystpować między 2 a 3 atomem węgla, ale w konfiguracji cis. Hydrataza enoilowa działa na wiązanie Δ2, 3 cis, produktem reakcji jest jednak 3-D-hydroksyacylo-CoA, a nie pożądany L-hydroksyacyl.

Konieczny jest zatem drugi enzym pomocniczy - epimeraza 3-hydroksyacylo-CoA. Katalizuje ona przejście 3-D-hydroksy-acylo-CoA → 3-L-hydroksy-acylo-CoA.

Za pomocą wymienionych pomocniczych enzymów izomeryzujących, wszystkie naturalne nienasycone kwasy tłuszczowe ulegają spaleniu. Zysk energetyczny jest pomniejszony w porównaniu z nasyconymi kwasami o 2 cząsteczki ATP na każde natywne wiązanie podwójne, w którym omija się działanie dehydrogenazy acylo-CoA.

  1. α-oksydacja

obejmuje utlenianie kwasów tłuszczowych o długim łańcuchu do 2-hydroksy kwasów tłuszczowych, stanowiących składniki lipidów mózgu, a następnie utlenianie do kwasów tłuszczowych zawierających o jeden atom węgla mniej.

  1. ω-oksydacja

obejmuje utlenianie końcowych grup metylowych z wytworzeniem ω-hydroksy kwasów tłuszczowych.

tiokinaza

H

acylo-CoA

Δ2, 3-trans-enoilo-CoA

Δ2, 3-trans-enoilo-CoA

H

OH

3-L-hydroksy-acylo-CoA

OH

O

3-L-hydroksy-acylo-CoA

3-ketoacylo-CoA

acetylo-CoA

3-ketoacylo-CoA1

acylo-CoA2



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Monionitoring biologiczny, Pomoce naukowe, Opracowania, II rok, Higiena, EGZAMIN, higiena od III rok
zagadnienia egzaminacyjne, Pomoce naukowe, Opracowania, II rok, Higiena, EGZAMIN, higiena od III rok
Egzamin cz 1 HIGIENA (opracowanie), Pomoce naukowe, Opracowania, II rok, Higiena, EGZAMIN, egzamin (
Monionitoring biologiczny, Pomoce naukowe, Opracowania, II rok, Higiena, EGZAMIN, higiena od III rok
Opracowane II kolowium, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Anatomia, kolokwium nr 2
anatomia Junctuare membri inferioris, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Anatomia
REGULAMIN EGZAMINU PRAKTYCZNEGO, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Anatomia
anatomia egzamin p1, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Anatomia
Opracowanie pytań na lipidy, materiały ŚUM, II rok, Biochemia, LIPIDY
BIOC 1979 aminokwasy opracowanie, Lekarski II rok ŚUM, II ROK, Biochemia z elementami chemii
koło 2, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Biologia
Opracowanie hormonĂłw, Lekarski II rok ŚUM, II ROK, Biochemia z elementami chemii, Biochemia
robale kasik, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Biologia
anatomia Junctuare membri inferioris, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Anatomia
REGULAMIN EGZAMINU PRAKTYCZNEGO, Pomoce naukowe, Opracowania, I rok, Anatomia
6 integracja metabolizmu, Płyta farmacja Poznań, II rok, biochemia
pomoce naukowe1!, oligofrenopedagogika, uczelnia, rok I, teoria wychowania

więcej podobnych podstron