SPEDYCJA
1. Co mamy rozumieć pod pojęciem spedycja międzynarodowa?
To zbiór czynności, które dotyczą zorganizowania transportu i przesłania towaru w handlu zagranicznym, odpłatnie, na zlecenie. Przedsiębiorstwo spedycji międzynarodowej są to takie przedsiębiorstwa, których działalność opiera się na pośrednictwie pomiędzy exporterem /importerem a przewoźnikami występującymi w imieniu własnym lub zleceniodawcy jako strona zawieranych umów.
Spedycja to umowa na mocy której spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w ramach działalności swojego przedsiębiorstwa do wysłania lub odbioru przesyłek lub innych usług związanych z przewozem międzynarodowym towarów.
2. Jak można zdefiniować spedytora międzynarodowego?
W umowie spedycji występuje, z jednej strony zleceniodawca spedytora a z drugiej spedytor. To ta osoba, która zawodowo i za wynagrodzeniem w imieniu własnym bądź dającego zlecenie na jego rachunek podejmuje się wysłania lub odbioru przesyłki oraz innych czynności związanych z jej przewozem. Ważne jest ze spedytor zawsze działa na rachunek swego zleceniodawcy i to ze spedytor nie jest przewoźnikiem.
3. Jaki jest podstawowy zakres usług spedytora?
A- W Polsce Ustawa Kodeks Cywilny stanowi co jest zakresem usług spedytora. A jest to:
a) wysłanie przesyłki
b) jej odbiór
c) dokonanie innych usług związanych z przewozem przesyłki
B- Zakres usług spedycyjnych obejmuje także wszystko co jest związane z przewozem przesyłki z wyjątkiem samego przewozu.
C- Typowymi usługami świadczonymi przez spedytora są:
a) poradnictwo spedycyjne (porady dot. wyboru gestii przewozu i jej drogi oraz przygotowanie ładunku do przewozu tj. opakowanie, oznakowanie, kompletowanie)
b) zorganizowanie dostawy towaru do miejsca załadunku na główny środek transportu
c) zawieranie umów z przewoźnikami oraz innymi przedsiębiorstwami biorącymi udział w usłudze przemieszczanie ładunku, zlecając im wykonanie koniecznych usług
d) sporządzanie i kompletowanie dokumentów
e) na zlecenie zleceniodawcy ubezpieczanie towarów
f) organizowanie odprawy celnej
g) monitorowanie spraw związanych z załadunkiem, przeładunkiem i przewozem towarów
h) opracowanie koncepcji przewozu w odniesieniu do towarów specjalnych
i) zabezpieczenie interesów zleceniodawcy w przypadku uszkodzeń lub ubytku towaru
j) utrzymanie kontaktu z dostawcą/ eksporterem zagranicznym w celu ustalenie gotowości towaru do wysyłki i zorganizowanie jego odbioru
k) regulowanie należności z tytułu kosztów przewozu
l) udział w realizacji bankowego inkasa dokumentowego
4. W jaki sposób i jak się składa proces transportowy?
Fazy przebiegu procesu transportowego wyglądają tak:
- koncepcyjne przygotowanie procesu przemieszczenie
- przygotowanie ładunku do przewozu
- organizacja procesu przemieszczania
- fizyczne przemieszczenie ładunku
- obsługa procesu od strony prawno- finansowej
- ocena i analiza kosztów procesu transportowego
Proces transportowy i składa się z 3 etapów tj.:
- przygotowania transakcji (doprowadzenie do zawarcia umowy)
- zawarcia transakcji (negocjonowanie warunków i podpisanie transakcji)
- wykonanie i likwidacja transakcji
5. Jakie umowy regulują umowę spedycji w Polsce?
Przepisami takimi jest kodeks cywilny, a jeżeli strony się dogadają to przepisami tymi są Ogólne Polskie Warunki Spedycyjne.
6. W jakiej funkcji może wystąpić spedytor?
Są to funkcję: doradcza, dokumentacyjna, organizacyjna, wykonawcza, bankowa, logistyczna związana z kompleksową obsługa klienta.
8.Czym jest i co powinno zawierać zlecenie spedycyjne?
Zlecenie to jest dokumentem na podstawie którego spedytor wykonuje zleconą mu czynność. Zlecenie powinno określać: (zakres zleconej usługi, rodzaj i właściwości przesyłki, znak i nr poszczególnych sztuk, liczbę, ciężar, wymiary i inne dane towaru, dokumenty potrzebne do prawidłowego wykonania zlecenia).
9. Kiedy uważa się że zlecenie spedycji zostało zawarte?
Do zawarcia tego zlecenia wystarczające jest złożenie stosownych oświadczeń 2-ch stron porozumienia. Może zostać zawarta w formie pisemnej, ustnej, telegraficznej, telefonicznej lub elektronicznej. Umowa zostaje zawarta poprzez przyjęcie przez spedytora zlecenia. Zlecenie wymaga niezwłocznego potwierdzenia pisemnego.
10. Jakie inf. Są potrzebne spedytorowi do wykonania zlecenia spedycyjnego.
Informację potrzebne spedytorowi:
- relacje (import/export)
- warunki sprzedaży/ kupna (gestii transportowej)
- środka transportu, którym dany towar ma być przewożony
- rodzaj i właściwości towaru.
12. Jakie są różnice w informacji potrzebnych dla spedytora w wykonaniu zlecenia spedycyjnego przy własnej i obcej gestii transportowej?
Przy gestii obcej spedytor potrzebuje inf. dotyczących m.in. rodzaju, ilości i wagi towaru, spodziewany termin przybycia środka transportu a jak to statek to jego nazwa, dane i dokumenty potrzebne do odprawy celnej, polecenia wykonania dodatkowych czynności.
Natomiast w przypadku własnej gestii transportowej prócz w/w informacji potrzebne są również informacje kto jest eksporterem i kto dostawcą, jaki jest towar i w jakich ilościach i terminach ma nastąpić dostawa, czy przed oddaniem musi towar podlec kontroli, czy zostały ustalone dodatkowe warunki w zakresie dostarczenia towaru.
13. Jakie są podstawowe prawa i obowiązki wynikające z umowy spedycji?
Obowiązki:
- powinien czuwać aby koszty naliczane były zleceniodawcy poprawnie
- w przypadku szkody spedytor powinien scedować prawa na zleceniodawcę lub dochodzić tych szkód
- zakaz używania przez spedytora we własnym interesie rzeczy zleceniodawcy
- na obowiązek ubezpieczyć przesyłkę jeśli tak chce zleceniodawca
Prawa:
- do wynagrodzenia i zwrotu wydatków
- do żądania zaliczki
- ma prawo żądać spedytor od zleceniodawcy współdziałania
- może wziąć pod zastaw towar dla zabezpieczenia roszczeń
- jeżeli spedytor działa w imieniu własnym to zleceniodawca powinien zwolnić go od zobowiązań które ten zaciągnął w celu należytego wykonania umowy.
14. Jakie są podstawowe obowiązki zleceniodawcy spedytora?
- zapłata wynagrodzenia
- zwrot wydatków spedytora
- zwolnienie spedytora od zobowiązań które te zaciągnął we własnym imieniu aby wykonać zlecenie
- współdziałanie ze spedytorem ( przekazanie niezbędnych dokumentów, wydanie przesyłki w ustalonym miejscu i czasie, udzielenie inf. dot. przesyłki)
15. Jakie prawa i obowiązki ma spedytor który działa we własnym imieniu?
Obowiązki: w przypadku szkody powinien scedować prawa na zleceniodawcę lub musi dochodzić tej szkody
Prawa: - dla zabezpieczenia roszczeń pieniężnych spedytorowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce dopóki przesyłka znajduje się u niego lub osoby działającej w jego imieniu lub może nią rozporządzać za pomocą dokumentów
-jeżeli spedytor działa w imieniu własnym to zleceniodawca powinien zwolnić go od zobowiązań które ten zaciągnął w celu należytego wykonania umowy.
16. Jaki jest charakter prawny OPWS?
OPWS są zbiorem norm regulujących prawa i obowiązki stron umowy spedycji. OPWS mają charakter fakultatywny tj. obowiązują wówczas jeżeli strony się tak umówiły.
17. Jaki jest przedmiot regulacji OPWS?
Przedmiotem regulacji są prawa i obowiązki spedytora.
OPWS przyjmuje zasadę ze spedytor może powierzyć wykonanie poszczególnych czynności zawodowo trudniącym się takimi czynnościami osobom trzecim Nie stosuje się ich w odniesieniu do $$, pap. wart., dokumentów
- regulują oferty, zlecenia i informacje ( kiedy uważa się umowę za zawartą, co powinno zawierać zlecenie spedycyjne, regulują sprawy wynagrodzenia, określają obowiązki spedytora w sprawie towarów niebezpiecznych)
- Normują sprawy dotyczące ubezpieczenia, składowania, wynagrodzenia spedytora, reklamacji, praw zastawu, odpowiedzialności spedytora, przedawnień czy rozstrzygania sporów ]
- Zasadnicze czynności spedytora ( to udzielenie instrukcji wysyłkowych, sporządzanie i uzyskiwanie dokumentów wymaganych w transporcie, określa jak spedytor ma działać przypadku braku wskazówek)
18. W jakich formach organizacyjno-prawnych mogą działać firmy spedycyjne?
Usługi spedycyjne mogą być świadczone w ramach każdej formy organizacyjnej, w której możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej.
19. Jakie są i co to jest zadanie Fiata?
FIATA to Międzynarodowa Federacja Zrzeszeń Spedytorów o ogólnoświatowym zasięgu. Zrzesza 93 narodowe organizacje spedytorów z 84 krajów oraz 2800 członków indywidualnych. Reprezentowany jets w 149 krajach. Zadaniami FIATA jest ochrona i reprezentowanie interesów zawodowych spedytorów oraz zapewnienie profesjonalnego poziomu usług świadczonych przez jej członków.
20. Jakie dokumenty zostały opracowane przez FIATA i kto może się nimi posługiwać?
Dokumentami opracowanymi przez FIATA są: FCR, FBL, FCT, WAYBILL, FWB, FWR, SDT, SIC i FFL. , a posługiwać się nimi mogą wyłącznie członkowie zrzeszeń wchodzących w skład FIATA.
21. Jaką role spełnia FBL działalności spedytora?
FBL- umożliwia spedytorowi występowanie w roli przewoźnika morskiego w przewozach relacji port-port oraz w roli operatora multimodalnego czyli oferującego kompleksową usługę. Ponadto spedytor korzystający z FBL FIATA oferuje klientowi możliwość odbioru towaru w miejscu wyznaczonym przez klienta, poza portem załadunkowym i przemieszczeniem towaru do dowolnego miejsca przeznaczenia położonego także poza portem docelowym. A to dzięki jednemu zbywalnemu dokumentowi przewozowemu, i według jednej z góry ustalonej ceny za przewóz i określonych na odwrocie warunków.
Prócz tego FBL gwarantuje klientowi pokrycie ryzyk występujących w transporcie i przemieszczaniu towarów w wysokości i na warunkach określonych w klauzulach konosamentowych. Z FBL FIATA korzystać mogą tylko spedytorzy zrzeszeni w FIATA.
22. Czym jest i do czego służy dokument FIATA FCR?
FCR jest spedytorskim zaświadczeniem przejęcia towaru. Jest to dokument wystawiany przez spedytora, w którym to spedytor potwierdza że przejął w dokumencie określony towar, z nieodwołalnym zleceniem jego dostarczenia wymienionemu w nim odbiorcy lub postawienia go do jego dyspozycji.
Anulowanie FCR ma miejsce jedynie wtedy gdy spedytorowi zwróci się oryginał dokumentu FCR i pod warunkiem że spedytor ma możliwość anulowania towaru.
FCR jest dokumentem niezbywalnym co znaczy że prawa z niego wynikające nie mogą być przenoszone na inna osobę w drodze indosu. Korzyściami płynącymi ze stosowania FCR są m.in. fakt że umożliwia sprzedającemu zainkasowanie należności za sprzedany towar niezwłocznie po przekazaniu towaru spedytorowi i uzyskaniu FCR.
FCR stosuje się głównie gdy importer nie życzy sobie by eksporter wiedział kto jest finalnym odbiorcą towaru lub gdy przed dalszą sprzedażą zamierza dokonać jego przepakowania,
23. Czy FCT jest dokumentem zbywalnym i jakie jest jego zastosowanie?
FCT jest dokumentem zbywalnym gdyż wydanie przesyłki może nastąpić jedynie po okazaniu oryginalnego dokumentu. FCT stosuje się głównie przy obsłudze tzw. drobnicy zbiorowej, gdzie szereg drobnych przesyłek spedytor gromadzi i nadaje do przewozu za jednym listem przewozowym lub innym dokumentem transportowym.
24. Wymienić dokumenty opracowane przez FIATA i omówić przynajmniej 2 z nich.
Patrz zadanie 20, 21 i 22
25. Jaką rolę pełni dokument FIATA SIC?
SIC to certyfikat załadowcy dotyczący wagi towaru w kontenerze. Stosują go załadowcy wysyłający kontenery do i z USA. A więc SIC pełni role informacyjną.
26. Jakie zastosowanie ma FIATA SDT?
SDT to deklaracja załadowcy dotycząca przewozu towarów niebezpiecznych, zawierająca szczegółowe informacje o niebezpiecznym towarze ( wypełnia ja załadowca). Przy przewozie takich towarów konieczna jest znajomość właściwości przewożonego towaru, jego stopnia zagrożenia, wymogów dotyczących opakowania, oznakowania, składowania oraz warunków w czasie transportu.
27. Jaki jest układ i struktura Incoterms 2000?
Formuły Incoterms są formułami cen, bowiem wpływ na cenę towaru ma również zakres kosztów i ryzyka związanych z dostawą, które przejmuje na siebie eksporter. Wyróżniamy 13 formuł Incoterms 2000. Dzielimy je na 2 grupy tj. formuły mające zastosowanie przy przewozach morskich i śródlądowych oraz formuły mające zastosowanie do wszystkich gałęzi transportu. Obie te formuły uwzględniają najczęściej występujące warianty niektórych grup. W formułach Incoterms bardzo wyraźny jest podział kosztów pomiędzy kupującego a sprzedającego.
28. Jaka jest różnica między formułami handlowymi grup C i D Incoterms 2000?
Przy zastosowaniu formuł C i D sprzedający zawiera umowę przewozu i opłaca jego koszty do portu lub miejsca przeznaczenia to jednak: - w formule C obowiązkiem sprzedającego jest tylko dostarczenie towaru na statek w porcie załadunku lub przekazanie przewoźnikom kraju załadunku
- w formule D sprzedający odpowiada za dostarczenie towaru do portu lub miejsca przeznaczenia
Formuły C są formułami „na załadowanie” sprzedający może zobowiązać się co do terminu w którym towar ma być załadowany na statek czy wydany.
Formuły D są formułami „na przybycie” i dotyczą terminu dostarczenia do miejsca przeznaczenia.
Formuły grupy C są 2 punktowe tj. podział ryzyka między sprzedającego a kupującego następuje w innym miejscu niż podział kosztów.
W grupach C ryzyko uszkodzeń ponosi kupujący a zobowiązanym do ubezpieczenia towaru jest sprzedający.
29. Czy występują ograniczenia w stosowaniu poszczególnych formuł Incoterms 2000?
1- formuły Fas, Fob, Cfr, Cif, Des, Deo mogą być stosowane tylko gdy dostawa realizowana jest transportem morskim lub wodnym śródlądowym.
2- Formuły Exw, Fca, Cpt, Cip, Daf, Ddu, Ddp mogą być stosowane niezależnie od tego w jaki sposób realizowane są dostawy.
30. Czy można modyfikować formuły Incoterms 2000 i czy te formuły mogą być uznane za formuły ceny?
Formuły Incoterms można modyfikować by towar łatwiej dostarczyć i aby przepisy były bardziej jednoznaczne . Do wartości towaru dolicza się wtedy koszty (transportu, uzyskanych pozwoleń)
31. Które z formuł dotyczą transportu wyłącznie transportu morskiego i jaka jest między nimi różnica?
Formułami które dotyczą wyłącznie transportu morskiego to formuły grup C tj. CFR i CIF. Wspólne obowiązki to m.in. sprzedający ponosi koszty dostarczenia towaru na statek w porcie załadunku, uzyskania określonych zezwoleń i załatwienie formalności celnych w kraju wywozu i kosztu transportu statkiem do określonego miejsca. Kupujący ponosi koszty uzyskania pozwoleń i załatwienia formalności celnych w kraju tranzytu i importu. Ryzyko przechodzi ze sprzedającego na kupującego w momencie dostarczenia towarów na statek w porcie załadunku. RÓŻNICA polega na tym ze CIF jest rozszerzony o obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia i pokrycia jego kosztów.
32. Co to jest gestia transportowa- wyjaśnić.
GT- to prawa i obowiązek zorganizowania transportu towaru i poniesienia kosztów związanych z tym przewozem. Z przyjętej w kontrakcie określonej formuły handlowej wynika, która ze stron kontraktu i na jakim odcinku posiada gestię transportową. GT może mieć różny zasięg:
- może to być obowiązek eksportera do zorganizowania transportu do miejsca przeznaczenia lub innego określonego miejsca.
33. Jakie są korzyści i wady własnej gestii transportowej?
O własnej gestii transportowej mówimy wtedy gdy do eksportera czy importera należy obowiązek zorganizowania transportu i pokrycia jego kosztów na głównym odcinku trasy dostawy. Strona posiadająca gestię transportu ma potencjalne prawo wyboru gałęzi transportu, rodzaju, trasy przewozu, przewoźnika spedytora i terminu odbioru lub dostawy.
Korzyściami są; - bezpośredni wpływ na wykonanie transakcji i przebieg procesu transportowego ( możliwość decydowania o sposobach i warunkach przewozu a tym samym wpływania na obniżę kosztów)
- eksporter może osiągnąć dodatkowy zysk przez zorganizowanie transportu po kosztach niższych niż te które zostały wkalkulowane w cenę transportu.