Australopithecus afarensis - zadeklarowana lądowa istota dwunożna

Autor tekstu: Jerry Coyne

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Tyle informacji z jednej kości! Paleontolodzy są specjalistami od wyciągania bardzo wielu wniosków z fragmentów skamielin. Czasami musisz zastanawiać się, czy się nie mylą, ale kiedy członkiem zespołu jest Donald Johanson (odkrywca słynnego okazu Australopithecus afarensis nazwanego "Lucy"), to można mieć dość duże zaufanie.

Nowy artykuł w „Science" Carol Ward, Williama Kimbela i Johansona (odnośnik poniżej) opisuje odkrycie kości śródstopia (czwartej kości śródstopia, tj. palca obok małego palca) A. afarensis, która dość definitywnie pokazuje, że ten gatunek był, jak głoszą autorzy „zadeklarowaną lądową istotą dwunożną".

Pamiętacie może, że chociaż szkielet Lucy był zadziwiająco kompletny, brakowało mu stóp:

Wniosek, że ten liczący sobie 3,2 miliona lat okaz był dwunożny, opiera się na dwóch rzeczach: konfiguracji miednicy i kolana oraz odkryciu w pobliżu słynnych śladów stóp z Laetoli, długiego odcinka odcisków stóp, pozostawionych 3,6 milionów lat temu przez wczesnych hominidów idących przez popiół wulkaniczny. Osobniki, które pozostawiły te ślady (prawdopodobnie było ich troje) z pewnością chodziły wyprostowane: nie ma żadnych śladów knykciów.

Ponieważ A. afarensis był jedynym znanym na tym obszarze ( Hadar w Etipii) homininem, wszyscy wywnioskowali, że był dwunożny. Ale fragmenty innej stopy z Hadar były niejasne: niektórzy badacze sugerowali, że nie miała ona zasadniczego łuku podłużnego ludzi współczesnych.

Przypomnienie — tutaj są kości śródstopia:

 

Czwarta kość śródstopia znaleziona przez Warda i in. jest szczęśliwym znaleziskiem, ponieważ ewidentnie pochodzi od A. afarensis (znaleziono ją w Hadar, gdzie jest on jedynym gatunkiem hominina), jest właściwego wieku — około 3,2 miliona lat — i jest kluczową kością do określenia, jak chodził jej właściciel.

Ludzie maja sztywniejszą stopę niż współczesne małpy człekokształtne, z wyraźnymi łukami, zarówno podłużnym, jak poprzecznym. Kiedy nasza stopa unosi się z ziemi, to samo robi reszta stopy, aż do palców. Kiedy małpa człekokształtna unosi stopę, jest załamanie między piętą a resztą, co ułatwia poruszanie się na drzewach. Odbija się to w kształcie kości śródstopia, które wykazują znacznie większy skręt (rotację) podczas chodzenia niż robią to palce małpy człekokształtnej. Kości śródstopia u ludzi tworzą wyraźny łuk, który u małp jest znacznie mniej wyraźny (rysunek z Ward i in.):

(Proximal = dosiebny czyli bliższy;
distal = odsiebny czyli dalszy)

Kształt kości mówi jak silnemu skrętowi ulegała podczas chodzenia, a kształt tej kości śródstopia A. afarensis ("AL333-160″ na rysunku poniżej) pokazuje wyraźnie, że skręt jest znacznie bliższy człowiekowi współczesnemu niż szympansowi współczesnemu (P. troglodytes) lub gorylowi (Gorilla gorilla):

Są jeszcze inne dane morfometryczne popierające podobieństwo stylu chodzenia między A. australopithecus a spółczesnymi ludźmi, ale podam tylko jeszcze jedno. Poniżej są cztery kości śródstopia: człowieka współczesnego, nowego okazu oraz współczesnego szympansa i goryla. U współczesnych ludzi trzon kości długiej jest pod kątem ostrym do podstawy (krótka czarna linia po prawej stronie rysunku poniżej), podczas gdy u małp człekokształtnych są mniej więcej równoległe. Zaokrąglona część końcowa kości śródstopia (niebieska strzałka na rysunku) jest dużo wyżej u ludzi niż u małp człekokształtnych.

Rysunek powyżej pokazuje, że pod obydwoma względami palec nowego A. afarensis należał do stworzenia, które miało podłużny łuk w stopie, tak jak ludzie, ale odmienny niż u współczesnych małp człekokształtnych.

Ponieważ przodek ludzi i małp człekokształtnych najprawdopodobniej chodził podpierając się knykciami (pewni ludzie to kwestionują), wszystkie te dane pokazują, że A. afarensis już 3,2 milionów lat temu miał sztywną stopę z podwójnym łukiem i dlatego chodził bardzo podobnie do współczesnych ludzi, potwierdzając wcześniejsze dowody ze szkieletów i odcisków stóp. A oto wniosek autorów:

Co najmniej 3,2 miliona lat temu podstawowe atrybuty ludzkiej anatomii i funkcji chodzenia były już na miejscu. Obejmuje to przekształcenie pierwszego palca i związanej z nim muskulatury od struktury chwytnej do takiej, która umożliwia napęd i absorpcję wstrząsów [przegląd w (1)]. Dowód czwartej kości śródstopia z Hadar dokłada się do tego portretu trwałych łuków podłużnego i poprzecznego w stopie. Trajektoria ewolucyjna sugerowana przez te skamieniałe pozostałości czyni mało prawdopodobnym, by w czasach A. afarensis dobór nadal faworyzował mające znaczenie zachowania nadrzewne.

Innymi słowy, na dobre porzuciliśmy łażenie po drzewach.

______

Ward, C., W. H. Kimbel and D. C. Johanson. 2011. Complete fourth metatarsal and arches in the foot of Australopithecus afarensis. Science 331:750-753.

Tekst oryginału.

Why evolution is true, 14 lutego 2011

 Jerry Coyne

Profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, niedawno wydawnictwo Viking wydało jego książkę pt: Why Evolution is True. (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.)

 Pokaż inne teksty autora


 (Publikacja: 17-02-2011)
 Oryginał.. (http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,930)

Contents Copyright © 2000-2011 Mariusz Agnosiewicz
Programming Copyright © 2001-2011 Michał Przech

Autorem portalu Racjonalista.pl jest Michał Przech, zwany niżej Autorem.
Właścicielami portalu są Mariusz Agnosiewicz oraz Autor.

Żadna część niniejszych opracowań nie może być wykorzystywana w celach komercyjnych, bez uprzedniej pisemnej zgody Właściciela, który zastrzega sobie niniejszym wszelkie prawa, przewidziane
w przepisach szczególnych, oraz zgodnie z prawem cywilnym i handlowym, w szczególności z tytułu praw autorskich, wynalazczych, znaków towarowych
do tego portalu i jakiejkolwiek jego części.

Wszystkie strony tego portalu, wliczając w to strukturę katalogów, skrypty oraz inne programy komputerowe, zostały wytworzone i są administrowane przez Autora. Stanowią one wyłączną własność Właściciela. Właściciel zastrzega sobie prawo do okresowych modyfikacji zawartości tego portalu oraz opisu niniejszych Praw Autorskich bez uprzedniego powiadomienia. Jeżeli nie akceptujesz tej polityki możesz nie odwiedzać tego portalu i nie korzystać z jego zasobów.

Informacje zawarte na tym portalu przeznaczone są do użytku prywatnego osób odwiedzających te strony. Można je pobierać, drukować i przeglądać jedynie w celach informacyjnych, bez czerpania z tego tytułu korzyści finansowych lub pobierania wynagrodzenia w dowolnej formie. Modyfikacja zawartości stron oraz skryptów jest zabroniona. Niniejszym udziela się zgody na swobodne kopiowanie dokumentów portalu Racjonalista.pl tak w formie elektronicznej, jak i drukowanej, w celach innych niż handlowe, z zachowaniem tej informacji.

Plik PDF, który czytasz, może być rozpowszechniany jedynie w formie oryginalnej,
w jakiej występuje na portalu. Plik ten nie może być traktowany jako oficjalna lub oryginalna wersja tekstu, jaki prezentuje.

Treść tego zapisu stosuje się do wersji zarówno polsko jak i angielskojęzycznych
portalu pod domenami Racjonalista.pl, TheRationalist.eu.org oraz Neutrum.eu.org.

Wszelkie pytania prosimy kierować do [e-mail]

---