43. Społeczeństwo i system kulturowy jednonarodowy

Jednorodny - główną rolę w kształtowaniu tego systemu odgrywa grupa etniczna, która ma wymiar podstawowy, państwowotwórczy, np. Izrael, ale także i Polska. Jedna grupa etniczna określa kulturę społeczną i narodową. Tworzenie państwa, jego wymiaru kulturowego jak i prawnego. Wszystko jest tworzone przez jedną grupę. Nie ma miejsca w tej kulturze na nikogo innego.

44. Społeczeństwo i system kulturowy pluralistyczny

Pluralistyczny - jest modelem relacji między różnymi grupami etnicznymi. To formuła niespełniona. Jest to tylko model. On zakład możliwość funkcjonowania obok siebie różnych grup etnicznych, które wzajemnie wchodząc w relacje ze sobą szanują swoje prawa, są wobec siebie otwarte i tolerancyjne, wzajemnie szanują prawa człowieka, jego rozwój, wolność i bezpieczeństwo. W systemie tym mogą utrzymywać się różne języki obok jednego - ogólnonarodowego. Istnieje tu różnorodność w literaturze, architekturze i w życiu codziennym. Jest to koncepcja idealistyczna. To ziszczona formuła jednonarodowego i wielonarodowego systemu kulturowo - społecznego. Ten system jest różnorodny. Zależne jest to od tego, jak człowiek funkcjonuje w tym systemie. Interesuje nas jak kultura przenika społeczeństwo.

45. Społeczeństwo i system kulturowy wielonarodowy

Wielonarodowy - do tej struktury społeczno - kulturowej wchodzi wiele grup etnicznych, ale jedna z nich jest narodowotwórcza. To ona nadaje ton całemu procesowi społeczno - kulturowemu. Jest to grupa dominująca. Rola innych grup jest dwojaka. Mogą być one całkowicie zdominowane i adaptują się do systemu naczelnej grupy lub funkcjonują we własnym systemie kulturowym. Mniejsze grupy domagają się swoich praw i niezależności

46. Tożsamość człowieka w kulturze

47. Ustalanie systemów wartości i kryteriów określających wartość

Drugi mechanizm działania kultury polega na tym, że ustanawia ona systemy wartości i kryteria określające wartości.

Wszelkie wymagania organizmu nazywamy potrzebą. Istnieją dwa rodzaje potrzeb-wrodzone i nabyte. Mają one stałe tendencje do rośnięcia i ten fakt, że nigdy nie mogą być zaspokojone w pełni stanowi istotny mechanizm rozwoju jednostek i społeczeństw. Jednostki i grupy pewnym potrzeba nadają większą ważność, przekształcając je w interesy. Interesy mogą być różnego rodzaju: ekonomiczne, polityczne, estetyczne, religijne, tzn., że różni ludzie nadają niektórym potrzebom szczególną ważność. Poszczególne potrzeby i interesy mogą być zaspokajane w różny sposób przy pomocy różnych przedmiotów, zatem jednostki i grupy muszą ciągle wybierać między różnymi sposobami i środkami zaspokojenia swoich potrzeb. Muszą także dokonywać wyboru między różnymi potrzebami i interesami, ponieważ nie wszystkie mogą być zaspokojone jednocześnie i jednym trzeba dać pierwszeństwo przed innymi. Np. głód może być zaspokojony różnymi potrawami, a pragnienie różnymi napojami i każdy głodny przychodzący do restauracji dokonuje wyboru z jadłospisu.

U podstaw każdego wyboru leży system wartości uznawany przez jednostki lub grupy dokonujące wyboru i pewna hierarchia wartości, na przykład wybierając zawód górnika, który jest zawodem trudnym i niebezpiecznym, ale wybiera się go, ponieważ daje dobre zarobki i wysoki prestiż w społeczeństwie. Zatem zarobki i prestiż są wartościami, dla których jednostka godzi się na trudna pracę i niebezpieczeństwa związane z praca pod ziemią.

Pojęcie wartości występuje w etyce, ekonomii, filozofii, socjologii i innych naukach społecznych. Używane jest także w języku potocznym i dlatego ma bardzo wiele znaczeń.

Wartościami są te przedmioty lub stany rzeczy, które jednostkom i grupom zapewniają równowagę psychiczną, dają zadowolenie, dążenie do nich lub ich osiągniecie daje poczucie dobrze spełnionego obowiązku, lub te, które są niezbędne dla utrzymania wewnętrznej spójności grupy, jej siły i jej znaczenia wśród innych grup.

Istnieją różne wartości i jednostki lub grupy mogą im przypisywać większa lub mniejsza wagę, każdej grupie istnieje uznana hierarchia wartości. Dążenie do wartości wpływa na stosunki miedzy jednostkami, ponieważ jednostki tez się ocenia z punktu widzenia ich przydatności, jaka mają mieć w dążeniu do osiągnięcia pewnych wartości. Wartością jest także doskonałość w wykonywaniu czynności Np wyżej ceni się dobrego nauczyciela, dlatego, że może on więcej nauczyć. Wartości są, więc regulatorami ludzkich dążeń i postępowania, pozwalają na ocenę cudzego postępowania, służą jako podstawa oceny społecznej przydatności członków grupy, a więc wpływają także na hierarchię społeczna i na zasady współżycia społecznego.

48. W jaki sposób produkcja narzędzi, broni, odzieży, biżuterii, budowa domostw wpłynęło na rozwój społeczno - kulturowy rozwój człowieka.

49. W jaki sposób wykształcenie się mowy a później pisma wpłynęło na rozwój społeczno - kulturowego rozwój człowieka

50. Warunki podstawowe istnienia kultury tradycyjnej

a) z encyklopedii

Kultura tradycyjna - zjawisko kulturowe, mające miejsce w społecznościach osadniczych, najczęściej o zajęciu rolniczym, wykorzystujących prymitywne narzędzia pracy, odizolowanych od wpływów kultury wysokorozwiniętej, wykazujących się małą ruchliwością przestrzenną i z reguły patriarchalnym systemem rodziny. Za narzędzia transmisji w k. t. Kazimierz Dobrowolski uważa: przekazy ustne i porady praktyczne. K. t. charakteryzują się anonimowością wytworów i ponadprzeciętnym wpływem na potęgę autorytetów (zazwyczaj są to przodkowie). Dużą rolę w rozwoju k. t. odgrywa magia i religia, za pomocą których członkowie społeczności wyjaśniają niezrozumiałe dla nich zjawiska. Kultury tradycyjne dzielą się na: klasyczne (społeczności prymitywne, nie znające pisma) i chłopskie (powstały w Europie wraz z feudalizmem). Społeczność wioskowa w k. t. ma silne poczucie więzi społecznej i odrębności wobec innych wiosek, które zgodnie z mitem wartości grupowej uważane są za gorsze.

b) z wykładu

Kultura tradycyjna jest elementem niezbędnym po to, aby zrozumieć kulturę w środowisku. Jest formułą dochodzenia do dzisiejszego stanu człowieczeństwa, do odbierania umiejętności. Kultura tradycyjna to wszelka spuścizna, którą następujące generacje przekazują pokoleniom wchodzącym w życie, swoim następcom. Pojęcie to zbliża nas do pojęcia co człowiek bierze i co chce przekazać następnym pokoleniom.

• Sposób transmisji - przekazywanie za pomocą mowy czy dźwięków; następuje formuła przekazywania bezpośredniego;

• Metoda przekazywania - brak bezpośredniego przekazywania; przekazuje się za pomocą mechanizmów, np. książka, Internet, telewizja, radio, pasa; nie ma tu bezpośredniej styczności; są to nośniki materialne.

Warunki stanienia kultury tradycyjnej:

• zajęcia człowieka o charakterze rolniczym na niskim poziomie sił wytwórczych;

• trwałość osiadłego, wioskowego trybu życia - wioskowa społeczność;

• silne myślenie o charakterze magiczno - mistycznym;

• słaba wymiana towarowa;

• tendencja do samowystarczalności gospodarczej;

• dziedziczenie;

• patriarchalny ustrój rodziny;

• współżycie kilku generacji.

51. Wpływ systemu społecznego i systemu kulturowego na kształtowanie stosunków i ról społecznych.

52. Wpływ systemu społecznego i systemu kulturowego na świadomość jednostek, ich system wartości

53. Wpływ systemu społecznego i systemu kulturowego na wzory zachowań

54. Współczesna wielokulturowość jako problem współistnienia

Jako świadkowie tendencji do odwrotu od uniwersalizmu kulturowego i uczestnicy humanistyki przeciwnej dominacji jednej kultury nad innymi, doświadczamy jednak dylematów i trosk z tych tendencji wynikłych. Idea wielokulturowości. pod wpływem własnego rozpędu, nabrała w ostatnich dziesięcioleciach swoistej dwuznaczności: z jednej strony jest nadal pojęciem określającym pewien stan społeczny, fakt lub ideał współistnienia wielu kultur w obrębie jednej społeczności. Ideał ten rodzi niejednokrotnie nieprzewidziane, a właściwe sobie pytania i problemy: procesowi globalizacji towarzyszy często zamykanie się niniejszych społeczności w sferze własnych lokalności. budowanie nowych niewidzialnych murów z materii wzmocnionej nowymi składnikami osobności. Z drugiej strony terminem wielokulturowość określa się konkretny projekt polityki społecznej, zinstytucjonalizowany i usankcjonowany państwowym patronatem: celowe i świadome budowanie społeczeństwa mozaikowego raczej niż wspomaganie procesów homo-genizacyjnych. I znów owa wyidealizowana rozmaitość przynosi nieprzewidziane a społecznie dotkliwe efekty uboczne. Owe perturbacje wielokulturowości (w obydwu znaczeniach) dostrzegają współcześni teoretycy kultury. Jako zjawisko cywilizacyjne, wielokulturowość niesie nie tylko konsekwencje polityczne i społeczne, ale wymusza też modyfikację kategorii myślenia o indywidualnym podmiocie, uwikłanym teraz w dalekie od jasności sytuacje, w wybory o skutkach nieprzewidywalnych, w lokalizacje w wielości przestrzeni jednocześnie.

55. Współzależność w kulturze tradycyjnej

Czyt. Zadanie 50

56. Współzależność pomiędzy systemem społecznym a systemem kulturowym

System społeczny oznacza całokształt wzorców, funkcji i społecznie akceptowanych sposobów zachowania, obowiązujących w danym społeczeństwie czy też w danej grupie ludzkiej.

Systemy kultury

• kultura mówiona

• kultura pisana

• kultura elektroniczna

• kultura druku

z wykładu

System społeczny - interesuje nas człowiek w szeregu interakcji. Wpływ kultury na proces społeczny jest zróżnicowany, ale dokonuje się on w różnego rodzaju wymiarach.

Trzy podstawowe struktury procesu społecznego:

• socjalizacja;

• kreowanie, wzorce osobowe zachowań;

• system wartości.

Kultura - rozumiana jako system społecznego komunikowania. Nie istnieje w próżni. Stworzona przez ludzi. Zachodzi w niej proces komunikacji. Bez kultury ludzie nie byliby w stanie się komunikować, nie byliby działaniami. Kultura to formuła oddziaływania ludzi na ludzi. Kultura to wytwór człowieka. Ten proces oddziaływania tworzy system społeczny.

System społeczny jest układem międzyludzkich zależności, hierarchii, działań w zorganizowanej i niezorganizowanej formie.

System społeczny ma cztery podstawowe struktury:

• zbiór osób;

• więź społeczna;

• wartości grupowe;

• wewnętrzna organizacja grupy.

Podstawowymi elementami systemu społecznego są ludzi i przedmioty działań. Do niego należą także kultury.

Interesuje nas związek między kulturą a systemami społecznymi. Życie społeczne to ustrukturalizowana wykładnia postać życia społecznego jakie jednostki zajmują i wypływających z nich ról do wykonania. Te role determinują zachowanie jednostki. Jednostka w społeczeństwie, systemie społecznym, grupie społecznej, jest podporządkowana pewnym zasadom. System społeczny jest zorganizowanym zespołem społecznych zależności w które uwikłani są w różny sposób członkowie społeczeństwa. System kulturowy to system zachowujący współgrające relacje, istnieją współzależne uwarunkowania. Między systemem społecznym a systemem kulturowym zachodzą współzależności. Jako pierwszy należy widzieć system społeczny, ale nie ma społeczeństwa bez systemu kulturowego. Nie ma systemu społecznego bez systemu kulturowego. Systemy te są wzajemnie ze sobą uwarunkowane i zależne od siebie. System wzajemnych relacji, system społeczny i system

57. Wykaz mechanizm wpływu kultury na życie społeczne.

58. Wzór osobowy a życie społeczne

59. Wzór osobowy i jego funkcje w grupie społecznej

Wzór osobowy, model idealnego członka danej grupy społecznej, wyznaczony przez zespół norm i wyobrażeń związanych z pełnieniem określonych ról społecznych.

Wzór osobowy określają uznane w danej zbiorowości autorytety. Przynależność jednostki do różnych grup społecznych i pełnienie różnych ról społecznych w tych grupach może powodować sprzeczności w zachowaniu wg różnych wzorów osobowych. W sytuacji takiej jednostka realizuje wzór osobowy grupy odniesienia lub dąży do kompromisu w pełnieniu różnych ról.

60. Zinstytucjonalizowane spotkania towarzyskie jako narzędziem utrzymywania się tradycyjnej kultury

61. Zmiany wzorów osobowych w skali społeczeństw

62. Życie w grupach, w społeczeństwach i jego wpływ na rozwój społeczno - kulturowy człowieka

---