KULTURA I JEJ WPŁYW NA ŻYCIE

SPOŁECZNE

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

KULTURA I JEJ WPŁYW NA ŻYCIE SPOŁECZNE

• Wszystko, co człowiek czyni i w czym się

wyraża jako człowiek jest kulturą ( Prof.
Leon Dyczewski)

• W tym znaczeniu do kultury należy każdy

materialny

i

niematerialny

wytwór

człowieka. (rozróżnienie na kulturę materialną i
kulturę duchową (artystyczną)).

• PRZYKŁADY: język, wartości i normy, wzory

zachowania, wytwory – budynek, pomnik,
zwyczaje, obyczaje, prawa, tabu, znaki,
symbole, gesty.

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

Szczególnie omówimy tu 2

kwestie:

• kultura popularna (masowa), jako

podstawowa kultura współczesnego
społeczeństwa

• wielokulturowość, jako wyzwanie

dla współczesnych społeczeństw

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

KULTURA I JEJ WPŁYW NA ŻYCIE SPOŁECZNE

• Podział Prof. Antoniny Kłoskowskiej
(zm. 1998):
• kultura ludowa
• kultura elitarna
• kultura masowa (popularna)

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

kultura ludowa

• To autentyczna, „żywa kultura”, związana

z życiem człowieka, z cyklem pór roku, z
pracą, religią.

• kultura pierwotna
• oparta na bezpośrednim przekazie
• elementy są łatwo zrozumiałe, proste w

odbiorze

• wyróżniała ona społeczności lokalne,

wiejskie

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

kultura elitarna

• Można ją określić jako trudną i z tego

właśnie względu - elitarną.

• odbiór jej treści wymaga szczególnych

kwalifikacji

• trudno dostępna (nieliczne egzemplarze

dzieł) oraz kosztowna

• oryginalna

twórczość

uznana

przez

krytyków artystycznych oraz specjalistów

• stanowi podstawę oceny innych produktów

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

kultura masowa (popularna)

• określana jest również mianem kultury

popularnej

• szeroki zasięg - odbiorcami są liczne

kategorie osób z wszelkich klas społecznych

• rezultat

zastosowania

środków

technicznych masowego komunikowania

• wiąże się z rozrywką, z tworzeniem form

sztuki służącej zabawie

• przekazuje dobrze znane, szeroko uznawane

wartości, nie jest więc twórcza i oryginalna

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

kultura masowa (popularna)

• Kultura masowa jest przedmiotem wielu

krytycznych ocen.

• ZARZUTY:

a)wulgarność i ograniczenia
intelektualne b)manipulowanie i
zniewalanie
c)bierność

d)uniformizujące

działanie

na

wyobraźnię

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

Wielokulturowość jako fakt i wyzwanie

dla współczesnych społeczeństw

• Wielokulturowość z ang. Multicultural
• Zawiera trzy elementy:
• płaszczyzna poznawczo-opisowa
• określona polityka rządowa
• nazwa pewnej ideologii, ideału

społecznego

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

Płaszczyzna poznawczo-opisowa

• wielokulturowość to fakt
• to współwystępowanie na tej samej

przestrzeni 2 lub więcej grup
społecznych o odmiennych cechach
(język, wyznanie religijne, system
wartości i norm, wygląd)

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

Określona polityka rządowa

• powinna zmierzać do niwelacji

napięć, np. w obszarze państwa

• państwo sankcjonuje kwestię

wielokulturowości przy pomocy
różnych regulacji

• (asymilacja, marginalizacja, izolacja,

integracja)

dr Katarzyna Ferszt-Piłat

nazwa pewnej ideologii, ideału

społecznego

• wielokulturowość zakłada szacunek dla

wartości różnych grup oraz przyznaje im
takie same prawa

• podstawowy wyznacznik stanowi tu

tolerancja, rozumiana jako akceptacja
kultury „innego”

• W tym samym społeczeństwie (państwie)

mogą działać różnorodne grupy kulturowe,
religijne, etniczne na bazie wzajemnego
konsensusu

dr Katarzyna Ferszt-Piłat