Kumaryny

Składniki surowców farmakognostycznych, często jednak jako związki czynne o drugorzędowym znaczeniu m.in. jako składniki olejków eterycznych.

Surowce kumarynowe

• Surowce których kumaryny są głównymi związkami czynnymi:

• Herba Meliloti - ziele nostrzyka

• Fructus Ammi Visnagae - owoc aminka egipskiego tzw.keli (częściowo)

• Fructus Ammi Majoris - owoc aminka większego

• Herba Asperulae - ziele marzanki

• Cortex Fraxini - kora jesionu

• Herba Abrotani - ziele bylicy bożego drzewka

• Surowce częściowo kumarynowe:

• Flos Hippocastani - kwiat kasztanowca

• Cortex Hippocastani - kora kasztanowca

• Herba Rutae - ziele ruty

Surowce olejkowe:

• Radix Archangelicae - ziele arcydzięgla

• Radix Pimpinellae saxifragae - korzeń biedrzeńca mniejszego

• Radix Pimpinellae majoris - korzeń biedrzeńca większego

Wymienione surowce stanowią składnik niektórych preparatów, a także surowce przemysłowe.

Surowiec	Nazwa	Substancja	Działanie
Herba Meliloti (ziele nostrzyka)	Roślina macierzysta: Nostrzyk żółty Melilotus officinalis Nostrzyk wyniosły Melilotus altissimus z rodziny Fabaceae.	W świeżej roślinie: związki gliokozydowe (melilotozyd i glukozy kwasu kumarynowego) z których podczas suszenia powstaje kumaryna. W suchym liściu:kumaryna 0,9%, melilotyna, 3,4dihydrokumaryna 0,2%. Surowiec zawiera także triterpenową melitogeninę, związki azotowe: trygonelinę tj. metylobetaine kwasu nikotynowego, alantoine i kwas alantoinowy, kwas moczowy, garbniki, kompleks flawonoidów.	Środek rozmiękczający(emolliens). Przy przedawkowaniu może wywołac objawy toksyczne(Bóle glowy, nudności) występują krwawienia u bydła(dikumarol) Surowiec ma pobudzać obieg chłonki, wpływając na zmniejszenie obrzęków. Wchodzi w skład preparatów na krążenie żylne. Melitogenina ma wł. Przeciwzapalne.
Fructus Ammi Visnagae (owoc aminka egipskiego tzw.keli)	Ammi visnaga Lamarek z rodziny baldaszkowatych Apiaceae	Piranokumaryny0,2-0,5% wisnadyna, samidyna i dyhydrosamidyna, pochodne furochromonu:kelina0,5-1,5%(u straszych), wisnagina 0,05-0.1%(U młodych) glukozy kelolu(kelinina0,3-1,0% i kelinol i wisaminol. A także Flawonoidy(akacetyna i fenolokwasy (Kawowy i ferulowy) sterole(sigmasterol i spinasterol i olejek eteryczny 0.02-0.03% tłuszcze 20% białka 12%	Silnie rozszerzająco na naczynia wiecowe i nerkowe. Preparaty fabryczne stosowane jako spazmolityki w lekkiej dychawicy oskrzelowej dusznicy bolesnej kamicy nerkowej. Do otrzymywania kalidyny i wisadyny
Fructus Ammi Majoris (owoc aminka większego)	Ammi majus L. aminek większy z rodziny baldaszkowatych	Furanokumaryny:ksantotoksyna, bergapten, imperatoryna, izopimpinelina, marmezyna, mermezynina i pochodne psoralenu. Piranokumaryny: dihydroksantyletyne, lamatyne, amminiol oraz kumaryna-skopoletyna.kwas oleanolowy i mannitol. .	Substancje czynnne uczulające na światło to ksantotopksyna i bergapten. Pobudzają tworzenie melianiy w skorze naswitlanej UV.320-390nm.(metoxalen, meladinine,beroxan są stosowane w bielactwie skóry i łuszczycy doustnie i 1% r-ry. Przedawkowanie stany zapalne skory
Herba Asperulae (ziele marzanki)	Asperula odorata L. marzanka wonna z rodziny marzanowatych Rubiaceae	W roślinie w postaci glikozydu -kumaryna. Flawonoidy, grabniki, irydoidy, glikozyd asperulozyd	Środek aromatyzujący, slabo moczopędny. Surowce olejkowe niektóre zawierają zw. Kumarynowe i furanokumarynowe
Radix Archangelicae (ziele arcydzięgla)	Archangelica officinalis Z rodziny baldaszkowatych apiaceae.	Jest surowcem olejkowym. Kumaryny i furanokumaryny: angelicyne, imperatoryne, bergapte,.oksypeucedanine, izopimpineline, umbeliferon, ostenol, ostol, ostrutol, kwas angilikowy garbniki falwonoidy.	Blokowanie kanałow wapniowych, wł. Mitostatyczne w hodowlach kom. Nowotworowych. W chorobach przewodu pokarmowego, dziłanie moczopędne, OUN, spazmolityczne, środek aromatyzujący.
Radix Pimpinellae saxifragae (Korzeń biedrzeńca mniejszego)	Pimpinella saxifraga L. (biedrzeniec mniejszy) z rodziny baldaszkowatych apiaceae	Surowiec zawira 0,5% olejku eterycznego.Zawiera kumaryny: umbeliferon, skopoletyne i furanokumaryny: begapten, kasantotoksyny, pimpineliny, izopimpineliny, sfondyny, izobergapten.	Rzadko stosowany wewnętrznie -nalweka w chorobach dróg oddechowych i zewnętrznie do plukania jamy ustnej. Surowiec ma wł wyksztuśne, moczopędne, kurcząco na macice. Preparaty przeciwastmatyczne (astmin, kelastmin)
Radix Pimpinellae majoris (korzeń biedrzeńca większego)	Pimpinella major L. (biedrzeniec wielki) z rodziny baldaszkowatych apiaceae	Podobnie j.w.	Podobnie j.w.
Herba Rutae (ziele ruty)	Ruta graveolens z rodziny rutowatych rutaceae	Zawiera w olejku eterycznym furanokumaryny. Zawiera 3 gr. Waznych składników (1. olejek eteryczny 0,06-0,7% 2. furanokumaryny 3. alkaloidy chinolinowe, furanochinolinowe i akrydynowe.0.4-0.14% W zespole furanokumaryn znaleziono bergapten, ksantotoksyne, psoralen, izopimpineline izoimperatoryne, rytaretyne, rutamaryne.	Spazmolityczne, uspakajające, wł. Uczulające na światło.
Radix Arii (korzeń selera) Radix, semen Petroselini (korzeń nasienie pietruszki) Semen pastinaceae (Nasienie pasternaku)		Surowce zawierają nieznaczne ilości furanokumaryn
Herba Abrotani (ziele bylicy bożego drzewka)	Artemisia abrotanum (asteraceae)	Hydroksykumaryny: izofraksydynę, skopoletyne, umbeliferon, garbniki i 2% olejku eterycznego.	Silne wł. Żółciotwórcze i żółciopędne. Wyciag wchodzi w skład preparatu Artrecholin. Z części nadziemnych zawirającego choleretcznie działające hydrosykumaryny.
Cortex Fraxini (kora jesionu)	Fraxinus excelsior L. (Jesion wyniosły) z rodziny oliwkowatych oleaceae	Zw. Kumarynowe: 8-glikozyd fraksetyny, fraksyne, fraksetyne, fraksydyne, izofraksydyne, w malych ilościach: eskuline, eskuletyne, glikozy izofraksydyny- kalikantozyd. Stigmasterol, kwas ursolowy, garbniki.	Słabo moczopędne, wł. Przeciwreumatyczne.
Folium Fraxini (liść jesionu	Fraxinus excelsior L. (Jesion wyniosły) z rodziny oliwkowatych oleaceae	Obok kumaryn zawiera fenolokwasy, flawonoidy, obok 15 zw. Triterpenowych, kwas ursolowy, betulinę, kwas betulinowy, wyższe węglowodory aromatyczne.

Kumaryna	Melilotozyd	Furanokumaryna - Typ proralenu	Furanokumaryna - Typ angelicyny	Marmezyna
Piranokumaryny - typ alloksantyletyny	Piranokumaryny - typ seseliny	Dikumarol	Kumesterol	Wisnadyna

---