Steward statku morskiego
Kod klasyfikacji: 511102
Rozdział klasyfikacji: Transport i łączność
Klasa klasyfikacji: Żegluga morska
Zadania i czynności
Steward statku morskiego sprawuje funkcje pracownika działu hotelowego na statku morskim, wykonując prace związane z obsługą hotelową, żywieniową pasażerów oraz załogi statku. Sprząta również pomieszczenia ogólnodostępne oraz przeznaczone dla załogi.
Główne zadania stewarda to zatem: obsługiwanie przydzielonych pasażerów, kapitana, oficerów lub członków załogi, utrzymywanie czystości i porządku w pomieszczeniach ogólnych, pasażerskich i załogowych, udział w przygotowywaniu posiłków w kuchni, przygotowywanie mes do wydawania posiłków, wydawanie posiłków, sprzątanie po posiłkach, przyjmowanie i rozlokowywanie dostaw prowiantu i zaopatrzenia hotelowego, przeprowadzanie okresowych inwentaryzacji w dziale hotelowym. Oprócz tych zadań wykonuje także pewne prace biurowe oraz bierze udział w alarmach ćwiczebnych dla załogi statku..
Stewarda można spotkać na trzech stanowiskach pracy tj. może pełnić funkcje ochmistrza (szefa, kierownika działu hotelowego) i tym samym prowadzić nadzór nad stewardami. Steward i młodszy steward na statkach pasażerskich pełnią podobne funkcje, ale młodszy steward bezpośrednio podlega stewardowi, od którego otrzymuje polecenia służbowe i przed którym odpowiada za właściwe wykonywanie swoich obowiązków. Na małych jednostkach (statkach) często bywa tak, iż steward pełni funkcje ochmistrza i zarazem wykonuje pracę i obowiązki stewarda. Każdy pracownik działu hotelowego bez względu na pełnioną funkcję nim przystąpi do pracy powinien odpowiednio zadbać o swój wygląd, dobrą prezencję, higienę co jest bardzo ważne przy pracy związanej z klientem i przygotowywaniem, wydawaniem posiłków. Stewardzi pracujący w restauracjach zajmują się przyjmowaniem zamówień, podawaniem, posiłków napojów barowych, inkasowaniem należności, wydawaniem rachunków, codziennie rozliczają utargi. Są odpowiedzialni za ilość i wartość pobranych towarów gastronomicznych w kuchni zimnej i gorącej oraz barze i ich sprzedaż zgodnie z obowiązującymi normami ilościowymi, jakościowymi oraz cenami. Steward sprząta restauracje, utrzymuje czystość i porządek w pomieszczeniach załogi i pasażerów. Wykonując swoją pracę dokładnie poznaje zasady obsługi przy stole, sposoby podawania wszelkich potraw, serwowania win, podawania różnych napojów i sposobów ich przyrządzania. Steward dba o skrupulatne, maksymalne zaspokajanie potrzeb i wymogów pasażerów i członków załogi. W swojej pracy korzysta z narzędzi i urządzeń całego zaplecza restauracyjno-kuchennego. Będą to różne szafy chłodnicze, roboty kuchenne, krajalnice itp. W odpowiedni sposób czyści, poleruje duże ilości sztućców, talerzy, różnego typu szklanych naczyń w których podawane są napoje, alkohole itp. Na codzieńkorzysta z prostych narzędzi za pomocą których utrzymuje czystość i porządek (miotła, kubły, pojemniki na śmieci, czy odkurzacze). Ponadto steward zobowiązany jest do meldowania przełożonym o wszelkich trudnościach, niedociągnięciach. Jest też zobowiązany wykonywać wszelkie rozkazy kapitana, oraz polecenia przełożonych w czasie akcji podejmowanych dla obrony statku, ludzi, ładunku.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Stewardzi swoją pracę wykonują na statkach morskich, najczęściej można ich spotkać na różnego typu statkach pasażerskich. Steward porusza się po całym statku, lecz przeważnie jest to część hotelowa i gastronomiczna statku, restauracja, bary, kuchnia, pomieszczenia załogi i zaplecza. W swojej pracy narażony jest na działanie zmiennych warunków klimatycznych, hałas, wibracje, słabe lub intensywne oświetlenie. Porusza się przez ograniczone, wąskie przestrzenie, dojścia, przejścia (są to niekiedy śliskie powierzchnie).
warunki społeczne
Praca stewarda niesie z sobą dużą intensywność kontaktów z ludźmi. ¦wiadczy usługi na rzecz pasażerów, załogi odpowiada na liczne pytania, konsultuje, podaje i sprzedaje zamawiane artykuły gastronomiczne, i cały czas współpracuje z kolegami. Podczas pracy z innymi kontaktuje się ustnie, (czasem za pomocą urządzeń komunikacyjnych) jak też pisemnie wypełniając liczne dokumenty (rachunki, raporty itp. ).
warunki organizacyjne
Praca ta może być indywidualna, ale także i zespołowa. Przeważnie ma charakter zmianowy lub wykonywana jest w zależności od otrzymanego zlecenia. Godziny pracy nie muszą być stałe (od 6 do 12 godzin ). Praca odbywa się w dzień i w nocy. Jest ona ściśle bądź okresowo nadzorowana. Specyfika tej pracy (statek ) powoduje, iż odbywa się w dni powszechnie wolne od pracy, oczywistym jest fakt częstego przebywania poza granicami kraju. Steward w zależności od stanowiska pracy w hierarchii organizacyjnej pełni funkcje podwładnego, niekiedy kierownika i podwładnego. Praca ta niesie z sobą różne rodzaje odpowiedzialności, przede wszystkim finansową, za wyposażenie, zdrowie i bezpieczeństwo ludzi oraz prace innych np. ochmistrz odpowiada za cały personel hotelowy. W pracy stewarda obowiązuje ubranie reprezentacyjne i robocze.
Wymagania psychologiczne
Steward w swojej pracy ma bezpośredni kontakt z klientem. Od jego postawy fachowości, sposobu zachowania w dużej mierze zależy zadowolenie klienta. Stąd by prawidłowo wykonywać swoją pracę kandydatom do zawodu stawia się duże wymagania, niezbędne są tu określone predyspozycje, cechy charakteru, osobowości. Stewarda winna charakteryzować dbałość o higienę osobistą, dobra prezencja, duży poziom kultury osobistej, uprzejmość, takt. Osoba taka musi posiadać umiejętność łatwego nawiązywania kontaktów, musi być sumienna, uczciwa. Przydatne jest poczucie estetyki, zdolności plastyczne (ważne przy dekoracji potraw i ich odpowiednim eksponowaniu) niezbędne są zdolności manualne. Szybki refleks, spostrzegawczość są bardzo ważne by szybko reagować na wszelkie zapytania, prośby klientów. Steward często rozmawia z klientami, przydaje się tu cierpliwość, samokontrola by w sposób dyplomatyczny wyrażać swoje opinie, tak by nikogo nie urazić. Steward pracujący za barem powinien posiadać tzw. silną osobowość, nadającą „duszę barowi”. Jest on podczas pracy stale obserwowany, oceniany. Od jego osoby w dużej mierze zależy czy jego bar będzie odwiedzany, miał powodzenie.
W zawodzie tym istnieje zespół dyspozycji, cech, które mogą negatywnie oddziaływać na efekty pracy. Są to przede wszystkim niechlujstwo, pesymistyczne nastawienie do otoczenia, gburowatość, bałaganiarstwo.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca stewarda statku morskiego należy do prac średnio ciężkich. Steward powinien odznaczać się dużą sprawnością narządów równowagi, układu krążenia, układu kostno-stawowego i mięśniowego-jednym słowem musi być to osoba o dobrej sprawności fizycznej. Z uwagi na charakter pracy, specyfikę tj. praca na statku, stały kontakt z klientem (pasażerem) nie istnieje możliwość zatrudniania osób niepełnosprawnych.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Żeby podjąć pracę w tym zawodzie należy posiadać wykształcenie minimum zawodowe (profil gastronomiczny), wtedy można pełnić funkcje młodszego stewarda. Preferowane jest posiadanie wykształcenia średniego o kierunku gastronomicznym lub hotelarskim tj. uzyskanie specjalności technik żywienia bądź obsługi ruchu turystycznego. Wskazana jest, a w większości niezbędna znajomość języka angielskiego. Innym bezwzględnym warunkiem podjęcia pracy jest posiadanie świadectwa ukończenia kursu indywidualnych technik ratownictwa morskiego i p. poż.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
W praktyce takie możliwości są znikome. Pewną nieformalną drogą uzyskania wyższej pozycji zawodowej jest uzyskanie wysokich ocen za swoją pracę i fachowość co przydaję prestiżu, może przynieść dobre referencje i w następstwie otrzymanie pracy u armatora cieszącego się dobrą renomą.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Informacje będą sukcesywnie uzupełniane.
Polecana literatura
Polska Bibliografia Morska, T 1-Żegluga - pod red .M. Babinis, J.K. Sawicki
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1