Rozwój sensoryczno-motoryczny według Piageta

Rozwój ten trwa od urodzenia do drugiego roku życia charakteryzuje się że niemowlęta rozumieją świat poprzez zewnętrzne oddziaływanie na niego. Te działania odzwierciedlają schematy sensoryczno- motoryczne. W miarę rozwoju schematy stają się stopniowo bardziej złożone i powiązane. Następuje decentracja i dziecko dochodzi do zrozumienia stałości przedmiotu.

Badania inteligencji niemowląt Piaget opisał rozwój niemowląt na podstawie obserwacji trójki własnych dzieci prowadzonych od urodzenia do końca wieku poniemowlęcego.

Piaget podzielił okres sensoryczno-motoryczno na sześć stadiów.

Stadium 1 ćwiczenie odruchów ( od urodzenia do 1 miesiąca)

Repertuar adaptacyjny noworodka jest ograniczony do kilki prostych odruchów pochodzenia biologicznego. Noworodek ssie kiedy sutek dotyka jego warg, chwyta kiedy jakiś przedmiot dotyka jego dłoni, odwraca się kiedy pojawia się odpowiedni wzorzec wzrokowy. Te wzorce zachowania są widziane jako automatyczne reakcje na dane bodźce pochodzące ze środowiska, ulegające jedynie niewielkim zmianom w 1 miesiącu życia.

Stadium 2 rozwijanie schematów trwa od 1 do 4 miesiąca

Schematy sensoryczno-motoryczne wyćwiczone i możliwe do uogólnienia wzorce działania za pomocą, których małe dzieci oddziałują na świat i go poznają

Np. schemat ssania niemowlę posiada zorganizowany wzorzec ssania i daje się go zastosować do wielu bodźców ( grzechotek, pluszowe zabawki i palce) również schemat chwytania

Niemowlę poznaje świat poprzez takie czynności jak ssanie chwytanie patrzenie i manipulowanie

W stadium 2 schmaty podlegają dwojakiego rodziaku rozwoju

Po pierwsze indywidualne schematy stają się stopniowo coraz precyzyjniejsze np. chwytanie u jednomiesięcznego dziecka jest mało zróżnicowane twarde cienka grzechotka i miękka zabawka mogą być chwytane zasadniczo w taki sam sposób, chwytanie dziecka czteromiesięcznego jest zdecydowanie lepiej wyćwiczone

Po drugie zmiana polega na tym że pierwotnie niezależne schematy zaczynają ulegać kordynacji. Ważne jest to że schematy angażujące różne modalności zmysłowe wzrok słuch dotyk smak węch zaczynają być wiązane ze sobą. Np. dziecko słysząc jakiś dzwięk dziecko zwraca się w kierunku źródła tego dźwięku jest to przykład koordynacji słuchu i wzroku.

Stadium 3 Odkrywanie procedur 4-8 miesięcy

Zainteresowanie różnymi ruchami własnych części ciała

Wyraźne wykazanie zainteresowan światem zewnętrznym. Schematy zaczynają być skierowane na zewnątrz własnego ciała dziecka, ku eksploracji otoczenia.

Manipulowanie zabawką wynika z rzeczywistego zainteresowania badaniem tego przedmiotu

Np. wywołanie jakiegoś dzwięku przez uderzenie zabawką w wanienkę co uruchamia działanie trwające w nieskończoność.

Rozumienie przyczynowości rozumie ją po fakcie

Potrafi odtwarzać interesujące skutki pod warunkiem że trafi na nie przez przypadek

Stadium 4 Intencjonalne zachowanie czas trwania 8-12 miesięcy

Dziecko najpierw dostrzega jakiś porządny cel a następnie zastanawia się jak mogłoby go osiągnąć

Zachowanie Intencjonalne to zachowanie, w którym cel istnieje wcześniej niż działanie wybrane dla jego osiągnięcia, możliwe do wykonania dzięki umiejętności oddzielania środków i celów, pojęcie należące do teorii Piageta

Stadium 5 Nowość Nowość eksploracja 12-18 miesięcy

Piaget nazywał stadium „odkrywanie nowych środków poprzez aktywną eksploracje”

Dziecko zaczyna świadomie i systematycznie zamieniać swoje zachowania tworząc w ten sposób zarówno nowe schematy jak nowe skutki

Dziecko nie ogranicza się do odtwarzania rozwiązań które przynosiły mu uprzednio sukces lub do wprowadzania do nich niewielkich zmian. Potrafi odkrywać zupełnie nowe rozwiązania poprzez bardzo aktywne działanie metodą prób i błędów.

W tym okresie dzieko potrafi eksperymentować dla przyjemności eksperymentowania. Znane dobrze zachowanie dziecko wychyla się z krzesełka i zrzuca łyżeczkę na podłogę starannie obserwując jak ona spada, rodzice podnoszą a dziecko zrzuca je drugą stroną w tym momencie większość rodziców zabiera łyżeczkę.

Stadium 6 Reprezentacje umysłowe ( od 18 miesięcy do 24 miesiąca )

Pięć pierwszych stadiów stanowi okres postępu poznawczego

Podczas pierwszych 5 stadiów cała adaptacja dziecka od świata przebiega po przez jawne zachowanie. Postęp w stadium 6 jest dokonujący dziecko po raz pierwszy staje się zdolne do tworzenia reprezentacji do myślenia o czymś i działania wobec świata w sposób wewnętrzny a nie tylko zewnętrzny. Ten właśnie postęp prowadzi do zakończenia fazy sensoryczno- motorycznej

---