23. Jakie są główne zadania administracji w państwie?
- władcze wykonywanie zadań przypisywanych przez porządek prawny państwu i jego organom
- zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczeństwa
- zadania wynikające z realizacji 3 podstawowych funkcji tj. porządkowo-reglamentacyjnej, świadczącej i właścicielskiej.
24. Co to jest legalność działania administracji?
Jest to działanie administracji na podstawie prawa i w jego granicach. Działanie w imieniu i na rachunek państwa, które musi być związane z powszechną zgodą społeczeństwa.
Zasada legalności działania administracji:
- administracja może działać tylko na podstawie przepisów prawa art. 7 Konstytucji RP.
- administracja może działać tylko w granicach prawa (w przepisach musza sie znaleźć środki
pozwalające na osiągnięcie jej celu lub zadania).
Administracja mieści sie w zasadzie legalizmu.
25. Co to jest „zamknięty” system źródeł prawa administracyjnego?
Konstytucja precyzyjnie określa tzw. zamknięty system źródeł prawa czyli taki system który został ukształtowany stosownie do zasada konstytucyjnych i który wyklucza dowolność jego uzupełniania formami konstytucjonalne nieprzewidzianymi. Porządek zamknięty konstytucjonalnego systemu opiera się na tym że stanowi on zamkniętą strukturę kierowaną ściśle zawartymi w niej mechanizmami oraz procedura określającą stanowienia prawa we wszystkich organach władz publicznych. Założenia zamkniętych systemów prawnych są dominujące w konstytucjach państw demokratycznych, występują też w nowej konstytucji RP z 1997 roku.
System ten zawiera:
- akty prawne powszechnie obowiązujące które mogą być podstawa decyzji i środkiem ingerencji władz wobec administrowanego, zaliczamy do nich w porządku hierarchicznym:
a) ustawy zasadnicze,
b) zwykłe ratyfikowane umowy międzynarodowe,
c) rozporządzenia wykonawcze wydawane przez konstytucyjne organy centralne to jest Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Radę Ministrów i Ministrów kierujących poszczególnymi działami,
d) rozporządzenie z mocy ustawy wydawane przez Prezydenta wydawane w czasie stanu wojennego. Do aktów prawa powszechnie obowiązującego zaliczamy źródła prawa miejscowego czyli tzw. lokalne źródła prawa wydawane w trzech formach:
1) statuty gmin, powiatów i województw będące małą konstytucją małej wspólnoty i uchwalane przez odnośne rady,
2) przepisy wykonawcze wydawane w następującej postaci:
a) jako uchwały rad gmin , powiatów i województw,
b) jako rozporządzenia wykonawcze wojewody,
c) jako zarządzenia wykonawcze organów nie zespolonej administracji np. leśnej, skarbowej.
3) przepisy porządkowe wydawane w formie:
a) uchwał gmin i powiatów,
b) rozporządzeń porządkowych wojewody,
c) zarządzenie porządkowe organów administracji specjalnej.
Natomiast do aktów prawa wewnętrznego konstytucja zaliczyła:
- zarządzanie i uchwały oraz postanowienie Prezydenta RP,
- uchwały Rady Ministrów
- zarządzenia premiera i ministrów.
26. Co to są przepisy administracyjne?
Normy ogólnego charakteru, na które można się powołać przed organami sądowymi jak i administracyjnymi.
Z uwagi na specyfikę działania administracji zakres źródeł prawa administracyjnego jest szerszy aniżeli źródła prawa określone w Konstytucji, które odnoszą się do każdej gałęzi prawa. Źródłami prawa administracyjnego będą także regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne. Mają one charakter wewnętrzny i muszą być zgodne ze źródłami powszechnie obowiązującego prawa. Regulaminy określają wewnętrzną strukturę organizacyjną organu administracji oraz zasady organizacji pracy urzędów. Pozostałe zawierają zazwyczaj treść informacyjną lub interpersonalną przepisów prawa, a ich celem jest ujednolicenie działań administracji publicznej.
Nieco inny charakter mają statuty. Niekiedy bowiem mają one charakter źródeł powszechnie obowiązującego prawa, np. statut gminy, a niekiedy są źródłem wewnętrznego, np. statut urzędu wojewódzkiego.
27. Co to jest administracja wykonawcza?
Są to organy wykonawcze samorządu terytorialnego pochodzące z wyborów pośrednich, posiadają cechę jednoosobową.
Istnieje potrzeba funkcjonalnego oddzielenia od siebie sfery rządzenia i sfery administracji wykonawczej (zarządzającej), a także aparatu obsługującego funkcje zarządzania politycznego (rządzenia) i aparatu obsługującego funkcje o charakterze administracyjnym (administracji wykonawczej).
28. Co to jest decentralizacja i deregulacja?
Decentralizacja- układ organizacyjny oparty na samodzielności w wykonywaniu zadań przez jednostkę zdecentralizowaną. Ograniczony tylko ściśle z określonymi środkami nadzoru.
29. Co to jest dekoncentracja?
Rozproszenie kompetencji do podejmowania decyzji na rzecz większej grupy organów tego samego szczebla.
30. Co to jest dualistyczny model administracji?
Dualizm w administracji publicznej jest typem organizacyjnym o charakterze wielopodmiotowym.
Składa się z pionu: rządowego, który jest zbudowany na zasadzie centralizmu
samorządowego - ukształtowanego na zasadzie decentralizacji i pomocniczości.
31. Co to jest administracja samorządowa?
Zespół organów publicznych powołanych do realizowania zadań państwa w terenie. Administracja samorządowa występuje na szczeblu województwa (marszałek, sejmik, zarząd), powiatu (starosta, rada powiatu) oraz gminy (prezydent, burmistrz lub wójt, rada gminy).
32. Charakterystyka pracowników samorządu terytorialnego.
Pracownicy samorządowi w świetle obowiązujących przepisów, ustawa z 1990r o pracownikach samorządowych definiuje, że pracownikiem samorządowym jest osoba zatrudniona w urzędzie gminy, powiatu, województwa i jej jednostkach pomocniczych, związkach komunalnych, biurach, sejmików samorządowych i innych jednostkach administracyjnych określonych w przepisach szczególnych oraz Komunalnych Zakładach Budżetowych.
Pracownikiem może być osoba pełnoletnia z wykształceniem średnim lub wyższym, niekarana, posiadająca polskie obywatelstwo. Pracownicy samorządu terytorialnego zatrudniani są poprzez wybory np. burmistrz, prezydent, członkowie gminy itd. , mianowanie dotyczy kierowniczych lub samodzielnych stanowisk, powołanie dotyczy sekretarza lub skarbnika gminy, następnie zatrudniani na umowę o pracę na czas określony lub nieokreślony. Ustawa określa wysokość i rangę płac pracownikom samorządowym. Ustawa o pracownikach samorządu terytorialnego obejmuje trzy szczeble gminę powiat i województwo.
33. Charakterystyka służby cywilnej.
Na czele stoi szef służby cywilnej, kadencja 5cio letnia jest organem centralnym administracji rządowej, podlega premierowi, który powołuje i odwołuje go na podstawie rady służby cywilnej. Nabór kandydatów organizuje dyrektor generalny urzędu, upowszechnia on informacje na temat naboru. Osoba zatrudniona dostaje umowę o pracę na czas określony( nie dłuższy niż 3 lata) lub nieokreślony. Osoba zatrudniona po raz pierwszy w służbie cywilnej odbywa okres przygotowawczy, następnie przechodzi mianowanie. Obowiązki pracowników regulują przepisy wewnętrzne poszczególnych resortów. Wynagrodzenie nie jest jednolite, przysługują im dodatki typu 13stki i liczne okolicznościowe nagrody.