45) CENTRUM INFORMACYJNE RZĄDU (CIR) w strukturze Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jest komórką odpowiedzialną za relacje i kontakty Premiera i Rady Ministrów z mediami i obywatelami. Jest organem upoważnionym do udzielania odpowiedzi w imieniu Rządu RP, oraz podległych im struktur KPRM na zadawane pisemne pytania. Główną podstawą prawną do udzielania odpowiedzi przez CIR jest ustawa o dostępie do informacji publicznej oraz prawo prasowe. CIR wraz z Departamentem Komunikacji Społecznej KPRM w stanowią zaplecze dla funkcjonowania rzecznika prasowego rządu.

Premier uwolniony od administrowania skoncentruje się na tworzeniu polityki rządu i kierowaniu jego działalnością. Centrum rządu będzie miejscem tworzenia wspólnej polityki i kontroli jej wykonania. Jednocześnie będzie obsługiwać prace premiera i Rady Ministrów.

46) FEDERALIZAM - przeciwieństwo unitaryzmu (tj. dążenia do utworzenia hegemonialnego państwa) i centralizmu (tj. dążności do podporządkowania jednemu ośrodkowi władzy). Zakłada on, że władza, i procesy decyzyjne są podejmowane na tyle blisko danych społeczności, na ile jest to możliwe.

Centralizacji ulegają tylko te dziedziny życia społecznego, gdzie jest to konieczne. Są to przede wszystkim: polityka zewnętrzna, obronna oraz polityka gospodarcza. Zadania, które nie muszą być kompetencją rządu centralnego, są przekazywane regionom. Federalizm polega na rozdziale suwerenności między federację oraz jej części składowe, noszące różne nazwy w zależności od kraju. Są to stany (w dawnej polszczyźnie: „państwa") w USA, Australii i federacjach latynoamerykańskich (Argentyna, Brazylia, Meksyk, Wenezuela), prowincje w Kanadzie, kantony w Szwajcarii, kraje związkowe w RFN i Austrii. Stolice są często wyjęte spod ustroju federalnego i stanowią dystrykt federalny podległy bezpośrednio władzy centralnej.

47) ZADANIA WŁASNE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Organem wykonawczym na szczeblu samorządu lokalnego jest np. zarząd powiatu w jego skład wchodzą: starosta jako jego przewodniczący, w-ce starosta oraz pozostali członkowie. Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, sprawuje zwierzchnictwo w stosunku do pozostałych służb. Głównym zadaniem zarządu powiatu jest m.in. wykonywanie uchwał rady powiatu. Na szczeblu samorządu regionalnego organem wykonawczym jest zarząd województwa, który pochodzi z wyborów liczy sobie 5 osób, a w tym marszałek jako przewodniczący, następnie w-ce przewodniczący oraz pozostali członkowie. Zarząd województwa wykonuje m.in. następujące zadania np. gospodaruje mieniem oraz wykonuje uchwały sejmiku pełni funkcję administracyjną wobec urzędników.

Samorząd terytorialny wykonuje wielostronne zadania, określone przez ustawy, związane z podnoszeniem stanu gospodarczego, kulturalnego i zdrowotnego danego terenu.
Jego cechą jest fakt iż rozwijał się on stopniowo z systemu wspólnoty sąsiedzkiej mieszkańców jednej miejscowości (gminy, miasta). Następnie obejmował szersze jednostki terytorialne. Obecnie utrwalił się podział samorządu terytorialnego na lokalny i regionalny, przyjęty w konwencjach Rady Europy.

Samorząd gminy wypełnia zadania publiczne, które służą do zaspokojenia potrzeb wspólnoty samorządowej i są wykonywane jako własne (art.166 Konstytucji). Wykonuje także zadania zlecone, które wynikają z potrzeb państwa.

ZADANIA GMINY:

1)Gospodarka terenami, ochrona środowiska i ład przestrzenny

2)Drogi gminne, ulice, place, mosty oraz organizacja ruchu drogowego

3)wodociągi, kanalizacja, oczyszczanie ściaeków, wysypiska śmieci, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną

4)Lokalny transport drogowy

5)Ochrona zdrowia

6)Pomoc społeczna

7)Komunalne budownictwao mieszkaniowe

8)Oświata - szkolnictwo podstawowe, gimnazjalne, przedszkola

9)Kultura

10)Porządek publiczny i ochrona przeciwpożarowa

11)Utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

ZADANIA RADY GMINY:

1. Uchwalanie statutu gminy

2. Wybór i odwoływanie zarządu

3. Powołanie i odwołanie skarbnika oraz sekretarza gminy

4. Uchwalanie budżetu gminy

5. Uchwalanie miejscowych palnów zagospodarowania przestrzennego

6. Uchwalanie programów gospodarczych

7. Ustalaniae zakresu działania jednostek pomocniczych (rad sołeckich, osiedlowych)

8. Podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat lokalnych

9. Podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z nnymi gminami oraz wydzielanie na to odopwiednich sum

10. Podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej

11. Nadawanie honorowego obywatelstwa gminy.

12. Kontrolowanie działalności zarządu oraz gminnych jednostek organizacyjnych

ZADANIA WOJEWÓDZTWA:

1. Pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej

2. Pobudzanie aktywności gospodarczej

3. Podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa

4. Zachowanie wartości środowiska kulturalnego i przyrodniczego uwzględniających potrzeby przyszłych pokoleń

5. Ksdztałtowanie i urztymanie ładu przestrzennego

6. Tworzenie warunków rozwoju gospodarczego

7. Utrzymanie i rozbudowa infrastruktuy społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim

8. Wykonywanie usług publicznych o charakterze i zasięgu regionalnym.

48) ZASADA KOMPLEMENTARNOŚCI - to zasada wzajemnego uzupełniania się, dopełniania. Różne elementy tworzą razem nową wartość, mającą często w wyniku synergii większą wagę niż poszczególne elementy składowe.

Zasada komplementarności - uzupełnianie sie jednostek samorządu w zakresie wykonywania zadań administracji publicznej. W Polsce komplementarność nie występuje, gdyż jest ustawowe przekazanie zadań. Wyjątki to porozumienia miedzy jednostkami samorządu w sprawie przekazania zadań lub specjalne odrębne instytucje np. związek międzygminny, powiatów, województw - układ poziomy.

49) RECENTRALIZACJA odbywa się oczywiście pod błędnym hasłem tzw. unitarności państwa, któremu decentralizacja groziłaby rzekomo rozkładem. czesc wladzy samorzadowej wraca do wladz centralnych.

Obecnie, wraz z przekształceniami społeczeństwa i państwa, wystąpiły nowe problemy wymagające pilnego rozwiązania. Widoczny bowiem staje się spadek zaufania społecznego dla władz lokalnych i regionalnych, a tym samym powstaje niebezpieczeństwo recentralizacji państwa. Jedyną bowiem siłą, na jakiej władze lokalne mogą się opierać, jest właśnie poparcie społeczności lokalnych dla ich działań. Jeśli ono zaniknie, władze samorządowe nie będą miały dość siły, aby się oprzeć stałym naciskom polityków i administracji centralnej, dążącym do ograniczenia samorządności i odbudowy zcentralizowanego państwa.

50) USTAWOWE REGULACJE OBOWIĄZKÓW URZĘDNICZYCH

W prawie polskim nie istnieje kodeks służby cywilnej, który regulowałby najważniejsze zasady etyki zawodu urzędnika państwowego. Istnieją jednak przepisy, które normują kwestie etyczne. Ustawa z dnia 5 lipca 1996 roku o służbie cywilnej, oprócz podstawowych ram organizacyjnych, regulacji dotyczących stosunku pracy, odpowiedzialności dyscyplinarnej urzędników - określa najważniejsze uprawnienia i obowiązki korpusu służby cywilnej. Wśród nich odnajdujemy powinności o charakterze etycznym.

Status prawny pracowników rządowych został okreslony w ustawie o slużbie cywilnej. Stosowany przypisy tego dotyczące znalazly się w ustawie z 18.12.1998r Ustawa ta określa ststus prawny jak również warunki zatrudnienia oraz pracy urzędników państwowych zatrudnionych w admin.publicznej. Przepisy te nie odróżniaja wprost pracowników admin.rządowej i samorządowej. Jednak wyraźnie okreslają stosunek pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w urzędach admin.rządowej. Ustawa ta weszła w życie 01.07. 99r. I do ustawy z 22.03.90r o pracownikach samorządowych i ustawy z 16.09.92 r o pracownikach urzędów państwowych. Jest to trzecia ustawa , która reguluje status urzędnika w Polsce.

Ustawa o służbie cywilnej ustanawia instytucję służby cywilnej, która obejmuje cały zespól osób zatrudnionych w urzędach admin.rządowej i ich organizacjom, to jest specjalny urząd, który zajmuje sie sprawami służby cywilnej.

Służba cywilna ma zapewnić kadry pracownicze dla aparatu państwowego, a zwłaszcza admin.państwowej, która w sposób zawodowy, kompetentny, zdyscyplinowany i lojalny mają realizować zadania państwa. Takie kadry pozostające w stosunku służby wobec państwa mają zagwarantować trwałe, sprawne i odpowiedzialne wypełnianie jego funkcji, a przez to efektywnie i stabilnie wpływać na państwo.

51) AKTY PRAWNE WŁADZY CENTRALNEJ

52) Europejska Karta Samorządu Terytorialnego z 15.10 1985r przyjęta przez Radę Europy. Nadaje autonomię jednostkom samorządu lokalnego (gminy, powiaty). Dzięki Karcie jednostki mogą prowadzić samodzielnie politykę wew i zew. Reguluje status samorządów lokalnych w relacji do władz danego państwa oraz w relacji do władz innych państw i działających w nich samorządów. Europejska Karta Samorządu Lokalnego propaguje ideę samorządu lokalnego, jako głównego elementu demokracji, dlatego jednym z celów Karty jest włączenie obywateli w tworzenie demokracji w miejscu ich zamieszkania, z czym wiąże się obowiązek zasięgania opinii społeczności lokalnych we wszystkich sprawach bezpośrednio ich dotyczących, w tym również w sprawie zmiany granic jednostek podziału administracyjnego, w którym działają wspólnoty lokalne.

53) ZASADA SUBSYDIARNOŚCI

Podstawową zasadą, która utorowała pozycję admin. publicznej w państwie jest zasada subsydiarności. Jest to zasada pomocniczości, która wywodzi się etymologicznie od łac.”subsydium” czyli pomoc, wsparcie. Jest ideą filozoficzną i polityczną, która wywodzi się ze starożytności. Jej współczesny kształt nadały dwie papieskie encykliki: Rerum Novarum i Quadragesimo Anno.

Współcześnie odnosi się do roli władzy politycznej. Zgodnie z tą koncepcja władza polityczna w państwie jest wybierana po to aby pomagać członkom społeczeństwa w realizacji ich własnych celów. Popularność tej idei wzrosła po II wojnie światowej.

Najpierw w ramach Rady Europy, następnie w ramach UE.

Wówczas nadano jej kształt związany z przepływem władzy w dwóch kierunkach: z góry na dół i z doły na górę.

Wyrazem tej pierwszej tendencji są procesy decentralizacji, a drugiej procesy federacji.

Za realizacje zasady subsydiarności w UE odpowiada Komisja Europejska.

Natomiast poszczególne państwa członkowskie mają zapisaną zasadę subsydiarności w Konstytucji (tak też jest w Polsce)

Zasada ta ma bardzo duży wpływ na ukształtowanie demokratycznego państwa prawa. Państwo to w myśl zasady subsydiarności powinno realizować swoje cele na rzecz obywateli.

Natomiast Wspólnoty Europejskie realizują zasadę subsydiarności w ramach pierwszego filaru w obszarach polityki wspólnotowych. Wyrazem tego jest polityka regionalna UE.

Zasada subsydiarności w ujęciu polityki regionalnej w UE jest związana z realizacją podstawowych celów spójności ekonomicznej i społecznej. Jest związana bezpośrednio z decentralizacją, która polega na przekazywaniu kompetencji ze szczebla centralnego (wpólnotowego), na szczebel państw czlonkowskich i w ich jednostakch podziału terytorialno - administracyjnego.

W art. tych znalazła się cała istota zasady subsydiarności, która polegała na dwóch aspektach:

• podziale kompetencji pomiędzy Wspólnotami Europejskimi, a państwami członkowskimi

maksymalnego przybliżenia władzy do obywatela

54) NIECENTRALISTYCZNY TYP SAMORZĄDU TERYTORIALNEGOoznacza tam przekazanie znacznej części zadań administracji publicznej, w tym również zadań, które w modelu niemieckim miałyby charakter państwowy, organom samorządu właściwego szczebla. Trzeba jednak zauważyć, że typ ten w praktyce może oznaczać również dość znaczną rozbudowę jednostek administracji specjalnej, wyłączonej z zakresu działania samorządu, a zbudowanej bądź na zasadzie hierarchicznego podporządkowania administracji centralnej (w USA administracji federalnej lub stanowej), bądź na zasadzie szczególnego samorządu (zwłaszcza w odniesieniu do szkolnictwa w części stanów USA). d razu trzeba zaznaczyć, że współczesne polskie rozwiązania lokalne: gminne i powiatowe bliskie są w znacznym stopniu takim właśnie ujęciom. Ani w gminie, ani w powiecie nie ma rządowego organu o kompetencji ogólnej. W gminie funkcję władzy o odpowiedzialności ogólnej wykonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta, a w powiecie starosta powiatowy, który jest obecnie, inaczej niż przed wojną, organem samorządowym.

55) REŻIM POLITYCZNY(z francuskiego regime - władza), ogół metod i środków formalnych (wynikających z przepisów prawa) i nieformalnych (tradycja, kultura), jakimi posługuje się aparat władzy państwowej w stosunkach ze społeczeństwem, forma sprawowania rządów. W każdym państwie istnieje określony reżim polityczny - reguły rządzenia państwem, społeczeństwem.
Wyróżnia się reżim polityczny demokratyczny, np. parlamentarno-gabinetowe, prezydencki i semiprezydencki, niedemokratyczny, np. totalitarny (totalitaryzm), autorytarny (autorytaryzm), wojskowy - wojsko ingeruje w życie polityczne i ekonomiczne kraju i policyjny - życie obywateli jest drobiazgowo reglamentowane, a rola policji w państwie jest większa niż wymagają tego interesy społeczeństwa.

W politologii pojęcie "reżimu politycznego" nie jest wartościujące, służy jedynie określeniu zasad, reguł gry politycznej i zależności pomiędzy podmiotami polityki. Czasem jest utożsamiane z systemem politycznym. W istocie obejmuje ono wszystkie instrumenty regulujące stosunki w państwie.

TRADYCJA SAMORZĄDU - Samorząd terytorialny ma w Polsce długą tradycję, jego rozwój rozpoczął się zaraz po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., ale jego działalność została jednolicie uregulowana w 1933 r. Po II wojnie światowej samorząd terytorialny funkcjonował, przez pewien czas, w postaci rad gminnych i zarządów gminy, oraz rad i zarządów miejskich i powiatowych, zlikwidowany został jednak 1950 r., tworząc jednolitą strukturę rad narodowych, które nie były już organami samorządu, ale terenowymi organami władzy państwowej.
Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym przywróciła ideę samorządu terytorialnego, opartego na zasadzie zrzeszenia, co polega na tym, że wszyscy mieszkańcy danej gminy z mocy prawa tworzą zrzeszenie, posiadającą osobowość prawną i wypełniającą zadania administracyjne.

Obowiązująca od 17 października 1997 r. Konstytucja RP ustala w art. 15, że ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań publicznych określa ustawa. Z kolei zgodnie z art. 16, ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje w Polsce nowy podział terytorialny obejmujący:
-gminę,
-powiat
-województwo.
Samorząd terytorialny stanowią regionalne, powiatowe i gminne wspólnoty samorządowe, umiejscowione na trzech stopniach samorządu terytorialnego. Z takiego podziału nie wynikają jednak stosunki nadrzędności i podporządkowania między poszczególnymi wspólnotami. Podstawową wspólnotą jest gmina, kształt powiatu i województwa natomiast opiera się na rozwiązaniach przyjętych dla gminy.

---