Choroby urazowe, zapalne i czynnościowe krtani.

Urazy krtani:
/9% urazów ciała/

• Nadużycie głosu

• Uraz zewnętrzny

• Urazy wewnętrzne

Uszkodzenie pointubacyjne

Toksyny egzogenne

Ciała obce

Najczęstsze objawy urazów krtani:

• Zaburzenia głosu

• Zaburzenia oddychania

• Kaszel

• Odma podskórna szyi

Nadużycie głosu:

• Ostre ( z dysfonią lub afonią, w czasie mówienia może wystąpić ból, występuje po skrajnym nadużyciu głosu, w laryngoskopii przekrwienie lub obrzmienie fałdów głosowych oraz wybroczyny krwotoczne, leczenie oszczędzanie głosu i nawilżanie śluzówek )

• Przewlekłe (chrypka lub zanik głosu, na fałdach głosowych występują guzki śpiewacze, w laryngoskopii guzki w 1/3 przedniej obu fałdów głosowych, powodem jest nadużywanie głosu i nieprawidłowa technika mówienia czy śpiewania, leczenie foniatryczne i operacyjne ).

Owrzodzenie kontaktowe.

• Owrzodzenie na granicy wyrostka głosowego zazwyczaj po jednej stronie.

Uszkodzenia pointubacyjne krtani:

• Ostre ( bezpośrednio po lub krótko po usunięciu rurki intubacujnej )

• Przewlekłe ( w około 2-4 tygodnie po intubacji )

• W laryngoskopii : krwiak podnabłonkowy, uszkodzenie śluzówki, rozerwanie fałdu głosowego, podwichnięcie chrząstki nalewkowatej.

• Leczenie zachowawcze samoistne lub z podawaniem środków uszczelniających naczynia oraz zabieg operacyjny w przypadku rozdarcia śluzówki fałdu głosowego, podwichnięcia nalewki lub obecności ziarniniaka pointubacyjnego.

Urazy zewnętrzne krtani:

• tępe

• drążące

lub

• otwarte

• zamknięte

Przyczyny:

• Wypadki komunikacyjne

• Wypadki przy pracy

• Zdarzenia sportowe

• Pobicia

• Próby samobójcze

Objawy:

• Duszność lub bezdech

• Krwawienie

• Dysfonia

• Dysfagia

Diagnostyka:

• Oglądanie

• Badanie palpacyjne (odma podskórna szyi, krepitacja, przemieszczenia fragmentów chrząstek)

• Laryngoskopia (krwiak, obrzęk, przemieszczenia chrząstek, krwawienie)

• Fiberoskopia

• Badanie tomograficzne

• Próby czynnościowe płuc

Leczenie:

• Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych!

Bronchoskopia

Tracheotomia

Intubacja

• Zachowawcze (oszczędzanie głosu, sterydy)

• Operacyjne (rekonstrukcja, stosowanie tzw. stentów, przeszczepy, zespolenia „koniec do końca”.

Uraz po wdychaniu toksyn egzogennych:

• Ostry (kaszel, uczucie palenia, duszność)

• Przewlekły (chrypka, suchość śluzówek, kaszel)

Rozpoznawany w laryngoskopii lub fiberoskopii (przekrwienie śluzówki, obrzęk maceracja błony śluzowej).

Leczenie:

• Oszczędzanie głosu

• Nawilżanie powietrza

• Unikanie dymu tytoniowego

• Sterydy

• Inhalacje

• Antybiotykoterapia

• Intubacja vs. Tracheotomia.

Ciała obce krtani:

• Przyczyny: nagłe przerażenie, śmiech podczas jedzenia, upośledzenie unerwienia czuciowego krtani, u dzieci podczas karmienia, upojenie alkoholowe lub działanie środków odurzających, choroby psychiczne, źle dopasowane protezy zębowe.

• Endogenne (treść wymiotna, krew, wybite zęby, protezy zębowe)

• Egzogenne (składniki pożywienia, wiertła dentystyczne, i inne).

Objawy:

• Kaszel

• Duszność

• Stridor

• Ból

• Zaburzenia połykania

Diagnostyka:

• Laryngoskopia

• Foberoskopia

• Bronchoskopia

• Ezofagoskopia

Leczenie:

• Usunięcie tą samą drogą jaką wniknęło!

• Sterydy

• Tracheotomia!

• Ewentualne rozszczepienie krtani.

Choroby zapalne krtani

Podział:

• Ostre

• Przewlekłe

Ostre zapalenie krtani

objawy:

• Chrypka

• Afonia

• Ból w krtani

• Kaszel

przyczyny:

• Infekcja wirusowa

• Infekcja bakteryjna

Najczęściej zakażenie ma charakter zstępujący z górnych dróg oddechowych.

diagnostyka:

• Laryngoskopia: przekrwienie i obrzęk zwłaszcza fałdów głosowych

leczenie:

• Oszczędzanie głosu

• Antybiotyki

• Sterydy

• Inhalacje i leki o działaniu objawowym

• Eliminacja czynników drażniących (palenie tytoniu!)

Inne ostre zapalenia krtani:

• Podgłośniowe zapalenie krtani /pseudokrup/

• Ostre zapalenie nagłośni

• Zapalenie błonicze krtani /krup/

a) Ostre podgłośniowe zapalenie krtani:

• Objawy (suchy, szczekający kaszel, szybko nasilający się początek choroby, stridor wdechowy, wydechowy lub wdechowo-wydechowy, sinica, bladość, wciąganie dołków nadobojczykowych i międzyżebrzy, zły stan ogólny)

• Dotyczy dzieci od 6 mies. ż. do 6 roku ż.

• Postępowanie: leczenie farmakologiczne, nawilżanie powietrza wdychanego, tlenoterapia, intubacja i w skrajnych przypadkach tracheotomia!

b) Ostre zapalenie nagłośni:

• Objawy: dysfagia, stridor wdechowy, dysfonia, podwyższona temperatura ciała.

• Przyczyna: najczęściej infekcja po uszkodzeniu śluzówki np. kęsem pokarmowym

• Diagnostyka: laryngoskopia (gruby, obrzęknięty i przekrwiony brzeg nagłośni), rtg warstwowe krtani (obrzmienie nagłośni).

• Leczenie: farmakoterapia, intubacja, tracheotomia.

c) Przewlekłe zapalenie krtani

Podział:

• Przewlekłe proste zapalenie krtani

• Przewlekłe zanikowe zapalenie krtani

• Przewlekłe przerostowe zapalenie krtani

• Zapalenia swoiste /gruźlica, sarkoidoza, kiła, twardziel, pęcherzyca, amyloidoza/

Przyczyny powstawania przewlekłego zapalenia krtani:

• Czynniki zewnętrzne: toksyny, palenie tytoniu, klimat, wykonywana praca

• Czynniki wewnętrzne: zaburzenia drożności dróg oddechowych, choroby endokrynologiczne, uwarunkowania genetyczne

Objawy przewlekłego zapalenia krtani:

• Chrypka lub niewielka zmiana głosu

• Suchy kaszel, odkrztuszanie

• Uczucie ciała obcego w gardle

• Skąpe dolegliwości bólowe lub ich brak

Diagnostyka:

• Laryngoskopia pośrednia: w zależności od typu zapalenia, często pogrubienie i zaczerwienienie śluzówki fałdów głosowych, obecność lepkiego śluzu.

• Laryngoskopia bezpośrednia /mikrolaryngoskopia/.

Leczenie:

• Eliminacja czynników drażniących

• Objawowe leczenie farmakologiczne

• Zmiana klimatu /leczenie uzdrowiskowe/

Zaburzenia czynnościowe krtani. (Podział wg przyczyn powstawania:)

• Nerwowe

• Mięśniowe

• Stawowe

Objawy:

• Dysfonia

• Afonia

• Duszność

Przyczyny:

• Operacja gruczołu tarczowego /wole, nowotwory/

• Rak oskrzela lub przełyku

• Choroby śródpiersia

• Tętniaki aorty i tętnicy podobojczykowej

• Przerost mięśnia sercowego

• Zrosty opłucnowe

• Urazy szyi

• Toksyny

• Choroby neurologiczne

• Idiopatyczne

Porażenia nerwów krtaniowych:

• Ośrodkowe

• Obwodowe

• Jednostronne

• Obustronne

• Porażenie nerwu krtaniowego górnego

• Porażenie nerwu krtaniowego dolnego /wstecznego/

• Porażenie obu nerwów krtaniowych

Porażenie nerwu krtaniowego wstecznego

• Diagnostyka: laryngoskopia (fałd głosowy w położeniu przyśrodkowym)

• Jednostronne porażenie bez duszności z zaburzeniami głosu

• Obustronne z dusznością nawet w spoczynku ale z zachowaną funkcją głosową

leczenie:

• Jednostronne - leczenie farmakologiczne, foniatryczne /elektroterapia/

• Obustronne - tracheotomia, po kilku miesiącach utrzymywania się porażenia operacja poszerzenia szpary głośni

Porażenie nerwu krtaniowego górnego

• Diagnostyka: laryngoskopia (zmniejszone napięcie porażonej struny głosowej, nie domyka się przy fonacji i przy jednostronnym porażeniu leży poniżej zdrowej struny głosowej)

• Leczenie: sterydy, leczenie foniatryczne (elektryzacja krtani)

Porażenie nerwów krtaniowych górnego i dolnego jednocześnie.

• Diagnostyka: laryngoskopia (fałdy głosowe w położeniu pośrednim)

• Leczenie: foniatryczne (elektryzacja).

---