Choroby urazowe, zapalne
i czynnościowe krtani.
Urazy krtani:
/9% urazów ciała/
• Nadużycie głosu
• Uraz zewnętrzny
• Urazy wewnętrzne
Uszkodzenie pointubacyjne
Toksyny egzogenne
Ciała obce
Najczęstsze objawy
urazów krtani:
• Zaburzenia głosu
• Zaburzenia oddychania
• Kaszel
• Odma podskórna szyi
Nadużycie głosu:
• Ostre ( z dysfonią lub afonią, w
czasie mówienia może wystąpić
ból, występuje po skrajnym
nadużyciu głosu, w laryngoskopii
przekrwienie lub obrzmienie
fałdów głosowych oraz wybroczyny
krwotoczne, leczenie oszczędzanie
głosu i nawilżanie śluzówek )
Nadużycie głosu:
• Przewlekłe (chrypka lub zanik głosu,
na fałdach głosowych występują
guzki śpiewacze, w laryngoskopii
guzki w 1/3 przedniej obu fałdów
głosowych, powodem jest
nadużywanie głosu i nieprawidłowa
technika mówienia czy śpiewania,
leczenie foniatryczne i operacyjne ).
Owrzodzenie kontaktowe.
• Owrzodzenie na granicy wyrostka
głosowego zazwyczaj po jednej
stronie.
Uszkodzenia
pointubacyjne krtani:
• Ostre ( bezpośrednio po lub krótko
po usunięciu rurki intubacujnej )
• Przewlekłe ( w około 2-4 tygodnie
po intubacji )
Uszkodzenia
pointubacyjne krtani.
• W laryngoskopii : krwiak podnabłonkowy,
uszkodzenie śluzówki, rozerwanie fałdu
głosowego, podwichnięcie chrząstki
nalewkowatej.
• Leczenie zachowawcze samoistne lub z
podawaniem środków uszczelniających
naczynia oraz zabieg operacyjny w
przypadku rozdarcia śluzówki fałdu
głosowego, podwichnięcia nalewki lub
obecności ziarniniaka pointubacyjnego.
Urazy zewnętrzne krtani:
• tępe
• drążące
lub
• otwarte
• zamknięte
Przyczyny:
• Wypadki komunikacyjne
• Wypadki przy pracy
• Zdarzenia sportowe
• Pobicia
• Próby samobójcze
Objawy:
• Duszność lub bezdech
• Krwawienie
• Dysfonia
• Dysfagia
Diagnostyka:
• Oglądanie
• Badanie palpacyjne (odma podskórna
szyi, krepitacja, przemieszczenia
fragmentów chrząstek)
• Laryngoskopia (krwiak, obrzęk,
przemieszczenia chrząstek, krwawienie)
• Fiberoskopia
• Badanie tomograficzne
• Próby czynnościowe płuc
Leczenie:
• Zabezpieczenie drożności dróg
oddechowych!
Bronchoskopia
Tracheotomia
Intubacja
Leczenie c.d.:
• Zachowawcze (oszczędzanie głosu,
sterydy)
• Operacyjne (rekonstrukcja,
stosowanie tzw. stentów,
przeszczepy, zespolenia „koniec do
końca”.
Uraz po wdychaniu toksyn
egzogennych:
• Ostry (kaszel, uczucie palenia,
duszność)
• Przewlekły (chrypka, suchość
śluzówek, kaszel)
Rozpoznawany w laryngoskopii lub
fiberoskopii (przekrwienie śluzówki,
obrzęk maceracja błony śluzowej).
Leczenie:
• Oszczędzanie głosu
• Nawilżanie powietrza
• Unikanie dymu tytoniowego
• Sterydy
• Inhalacje
• Antybiotykoterapia
• Intubacja vs. Tracheotomia.
Ciała obce krtani:
• Przyczyny: nagłe przerażenie,
śmiech podczas jedzenia,
upośledzenie unerwienia
czuciowego krtani, u dzieci
podczas karmienia, upojenie
alkoholowe lub działanie środków
odurzających, choroby psychiczne,
źle dopasowane protezy zębowe.
Ciała obce krtani:
• Endogenne (treść wymiotna, krew,
wybite zęby, protezy zębowe)
• Egzogenne (składniki pożywienia,
wiertła dentystyczne, i inne).
Objawy:
• Kaszel
• Duszność
• Stridor
• Ból
• Zaburzenia połykania
Diagnostyka:
• Laryngoskopia
• Fiberoskopia
• Bronchoskopia
• Ezofagoskopia
Leczenie:
• Usunięcie tą samą drogą jaką
wniknęło!
• Sterydy
• Tracheotomia!
• Ewentualne rozszczepienie krtani.
Choroby zapalne krtani
Podział:
• Ostre
• Przewlekłe
Ostre zapalenie krtani
objawy:
• Chrypka
• Afonia
• Ból w krtani
• Kaszel
Ostre zapalenie krtani
przyczyny:
• Infekcja wirusowa
• Infekcja bakteryjna
Najczęściej zakażenie ma charakter
zstępujący z górnych dróg
oddechowych.
Ostre zapalenie krtani
diagnostyka:
• Laryngoskopia: przekrwienie i
obrzęk zwłaszcza fałdów
głosowych.
Ostre zapalenie krtani
leczenie:
• Oszczędzanie głosu
• Antybiotyki
• Sterydy
• Inhalacje i leki o działaniu objawowym
• Eliminacja czynników drażniących
(palenie tytoniu!)
Inne ostre zapalenia
krtani:
• Podgłośniowe zapalenie krtani
/pseudokrup/
• Ostre zapalenie nagłośni
• Zapalenie błonicze krtani /krup/
Ostre podgłośniowe
zapalenie krtani:
• Objawy (suchy, szczekający kaszel,
szybko nasilający się początek choroby,
stridor wdechowy, wydechowy lub
wdechowo-wydechowy, sinica, bladość,
wciąganie dołków nadobojczykowych i
międzyżebrzy, zły stan ogólny)
• Dotyczy dzieci od 6 mies. ż. do 6 roku
ż.
Ostre podgłośniowe
zapalenie krtani c.d.:
• Postępowanie: leczenie
farmakologiczne, nawilżanie
powietrza wdychanego,
tlenoterapia, intubacja i w
skrajnych przypadkach
tracheotomia!
Ostre zapalenie nagłośni:
• Objawy: dysfagia, stridor wdechowy,
dysfonia, podwyższona temperatura
ciała.
• Przyczyna: najczęściej infekcja po
uszkodzeniu śluzówki np. kęsem
pokarmowym
Ostre zapalenie nagłośni
c.d.:
• Diagnostyka: laryngoskopia (gruby,
obrzęknięty i przekrwiony brzeg
nagłośni), rtg warstwowe krtani
(obrzmienie nagłośni).
• Leczenie: farmakoterapia, intubacja,
tracheotomia.
Przewlekłe zapalenie
krtani
Podział:
• Przewlekłe proste zapalenie krtani
• Przewlekłe zanikowe zapalenie krtani
• Przewlekłe przerostowe zapalenie
krtani
• Zapalenia swoiste /gruźlica, sarkoidoza,
kiła, twardziel, pęcherzyca, amyloidoza/
Przyczyny powstawania
przewlekłego zapalenia
krtani:
• Czynniki zewnętrzne: toksyny,
palenie tytoniu, klimat,
wykonywana praca
• Czynniki wewnętrzne: zaburzenia
drożności dróg oddechowych,
choroby endokrynologiczne,
uwarunkowania genetyczne
Objawy przewlekłego
zapalenia krtani:
• Chrypka lub niewielka zmiana
głosu
• Suchy kaszel, odkrztuszanie
• Uczucie ciała obcego w gardle
• Skąpe dolegliwości bólowe lub ich
brak
Diagnostyka:
• Laryngoskopia pośrednia: w
zależności od typu zapalenia, często
pogrubienie i zaczerwienienie
śluzówki fałdów głosowych,
obecność lepkiego śluzu.
• Laryngoskopia bezpośrednia
/mikrolaryngoskopia/.
Leczenie:
• Eliminacja czynników drażniących
• Objawowe leczenie
farmakologiczne
• Zmiana klimatu /leczenie
uzdrowiskowe/
Zaburzenia czynnościowe
krtani.
Podział wg przyczyn
powstawania:
• Nerwowe
• Mięśniowe
• Stawowe
Objawy:
• Dysfonia
• Afonia
• Duszność
Przyczyny:
• Operacja gruczołu tarczowego /wole, nowotwory/
• Rak oskrzela lub przełyku
• Choroby śródpiersia
• Tętniaki aorty i tętnicy podobojczykowej
• Przerost mięśnia sercowego
• Zrosty opłucnowe
• Urazy szyi
• Toksyny
• Choroby neurologiczne
• idiopatyczne
Porażenia nerwów
krtaniowych:
• Ośrodkowe
• Obwodowe
• Jednostronne
• Obustronne
• Porażenie nerwu krtaniowego górnego
• Porażenie nerwu krtaniowego dolnego
/wstecznego/
• Porażenie obu nerwów krtaniowych
Porażenie nerwu
krtaniowego wstecznego
• Diagnostyka: laryngoskopia (fałd głosowy
w położeniu przyśrodkowym)
• Jednostronne porażenie bez duszności z
zaburzeniami głosu
• Obustronne z dusznością nawet w
spoczynku ale z zachowaną funkcją
głosową
Porażenie nerwu
krtaniowego wstecznego
leczenie:
• Jednostronne – leczenie
farmakologiczne, foniatryczne
/elektroterapia/
• Obustronne – tracheotomia, po
kilku miesiącach utrzymywania się
porażenia operacja poszerzenia
szpary głośni
Porażenie nerwu
krtaniowego górnego
• Diagnostyka: laryngoskopia
(zmniejszone napięcie porażonej
struny głosowej, nie domyka się przy
fonacji i przy jednostronnym
porażeniu leży poniżej zdrowej
struny głosowej)
• Leczenie: sterydy, leczenie
foniatryczne (elektryzacja krtani)
Porażenie nerwów
krtaniowych górnego i
dolnego jednocześnie.
• Diagnostyka: laryngoskopia (fałdy
głosowe w położeniu pośrednim)
• Leczenie: foniatryczne
(elektryzacja).