czas gwiazdowy: kąt godz pktu barana, jednostka- sek gwiazdow, min gwiazdowa itd. tarczą jest płaszczyzna równika, po której porusza się pkt barana. S:=t_v=α_*+t_* . Wyróżniamy prawdziwy (pozbawiony zjawiska nutacji) Sv=t_vr i średni Sm=t_vm .

czas słoneczny: prawdziwy: Tv=t_or+12h jest równy kątowi godz. słońca prawdziwego, ruch obrotowy Ziemi jest niestały dlatego zmienia się dł. doby. Słońce w ruchu pozornym porusza sie po płaszczyżnie ekliptyki, a równe odcinki na pł ekliptyki nie są równe odcinkom na pł równika. Średni: Tm=t_om+12h - jest = kątowi godz słońca średniego +12h. Słońce średnie jest to fikcyjny pkt porusz się ze stałą v kątową w płaszczyżnie równika. Zależność między czasem pr i średnim to równanie czasu: E=Tv-Tm. Czas strefowy. Czas efemeryd: jest oparty na ruchu obiegowym po orbicie, czas efemerydowy jest stabilny, czas ten byl stos do katalog współrzędnych. Skala czasu dynamicznego: TDT- skala czasu ziemskiego, TDB skala czasu barentrycznego. TDT= TA+32s. Doba gwiazdowa jest krótsza od doby słonecznej o 3^m56^s. Rok zwrotnikowy :365,2422 śr. dób słonecznych; 366,2422 śr dób gwiazdowych.

Ruchy biegunów: Oś obr Ziemi nie pokrywa sie z główną osią bezwładn- kąt wynosi 0,5^”. Cykliczny ruch bieg wynika z równań Eulera, okres trwa 305 dni. Ponieważ Ziemia nie jest bryłą sztywną dlat okres obiegu przekszt sie w okres Chandlera, kt trwa 427 dni. Na wydł okresu maja wpływ zmiany klimatyczne. Zmianą ruchu bieg zajmuje sie IMPS- rejestruje je poprzez wyzn szerokści astronom. Amplituda okr Chandlera wymosi 3-6m.

Współrzędne równikowe wyróżniamy w zal od zjawisk: -obserwowane-topocentryczne wsp. obserw z pow Ziemi. -pozorne-wsp równikowe odniesione do prawdziwego równika i pktu barana. Różnią się od obserw o wpływ refrakcji, aberracji, paralaksy, -prawdziwe- wsp heliocentryczne, różnią się od poprz o aberracje i paralaksę roczną, -średnie- heliocentryczne wsp uwolnione od wpływu precesji i nutacji.

czas gwiazdowy: kąt godz pktu barana, jednostka- sek gwiazdow, min gwiazdowa itd. tarczą jest płaszczyzna równika, po której porusza się pkt barana. S:=t_v=α_*+t_* . Wyróżniamy prawdziwy (pozbawiony zjawiska nutacji) Sv=t_vr i średni Sm=t_vm jest uwolniony od zjawiska nutacji .czas słoneczny: prawdziwy: Tv=t_or+12h jest równy kątowi godz. słońca prawdziwego, ruch obrotowy Ziemi jest niestały dlatego zmienia się dł. doby. Słońce w ruchu pozornym porusza sie po płaszczyżnie ekliptyki, a równe odcinki na pł ekliptyki nie są równe odcinkom na pł równika. Średni: Tm=t_om+12h - jest = kątowi godz słońca średniego +12h. Słońce średnie jest to fikcyjny pkt porusz się ze stałą v kątową w płaszczyżnie równika. Zależność między czasem pr i średnim to równanie czasu: E=Tv-Tm. Czas strefowy. Czas efemeryd: jest oparty na ruchu obiegowym po orbicie, czas efemerydowy jest stabilny, czas ten byl stos do katalog współrzędnych. Skala czasu jest trudna wiec zastepowana jest skala czsu dynamicznego: TDT- skala czasu ziemskiego, TDB skala czasu barentrycznego. TDT= TA+32s. Doba gw jest krótsza od doby słon o 3^m56^s. Rok zwrotnikowy :365,2422 śr. dób słon; 366,2422 śr dób gwiazdow.

Ruchy biegunów: Oś obr Ziemi nie pokrywa sie z główną osią bezwładn- kąt wynosi 0,5^”. Cykliczny ruch bieg wynika z równań Eulera, okres trwa 305 dni. Ponieważ Ziemia nie jest bryłą sztywną dlat okres obiegu przekszt sie w okres Chandlera, kt trwa 427 dni. Na wydł okresu maja wpływ zmiany klimatyczne. Zmianą ruchu bieg zajmuje sie IMPS- rejestruje je poprzez wyzn szerokści astronom. Amplituda okr Chandlera wymosi 3-6m.

Współrzędne równikowe wyróżniamy w zal od zjawisk: -obserwowane-topocentryczne wsp. obserw z pow Ziemi. -pozorne-wsp równikowe odniesione do prawdziwego równika i pktu barana. Różnią się od obserw o wpływ refrakcji, aberracji, paralaksy, -prawdziwe- wsp heliocentryczne, różnią się od poprz o aberracje i paralaksę roczną, -średnie- heliocentryczne wsp uwolnione od wpływu precesji i nutacji.

precesja i nutacja. Biegun wyk obieg po stożku zgodnie z ruchem wskazówek zegara, okres=25800->wielki rok Platona. a=9,2”, b=6,9” ; n=PsinЄcosЄ- predkosc por sie bieguna po stozku w ciagu roku. stała precesji P=54”9066; zmiany stałej precesji 0,0000364” na sto lat, zmieniaja sie wsp równikowe. Zjawisko refrakcji ma wplyw na wsp hor. Ruchy wlasne gwiazd: składowe prędkości: tangencjalna i radialna; ualfa, udelta}RA. Paralaksa dobowa: z=z'-pi, sin pi=r/d*sinz', pi=ro”*r/d*sinz', zmienia wsp horyzontalne. Paralaksa roczna: θ= ro”*a/d*sinγ' zmienia wsp równikowe. Aberracja: nalezy pochylic lunete o v=ro”*v/c*sin γ.

strefa gwiazd stale widocznych nad H: δ>90^o-φ; strefa gwiazd nigdy nie wschodzacych: δ<φ-90^o; strefa gwiazd kt wsch i zach: (φ-90^o)<δ<90^o-φ. Zjawiska szczególne w ruchu dobowym:1. Z_g.N=δ_N-φ; A_{g N}=0^o; t=0^h; Z_g.S=φ-δ_S; A_{g S}=180^o; t=0^h; Zd=180-(φ+δ_d); A_d=0^o; t=12^h; dz/dt=(cosφcosδsint)/sinz-> mowi otym jak odl zenitalna danej gwiazdy w szer φ z kątem godzinnym t. 2. Zjawisko elongacji:q=90, azymut max, elon te kt górują na pn od zenitu. cos t=-tgφtgδ; cosA=sinδ/cosφ.

---