Goffman- charakterystyka instytucji totalnych
Instytucje totalne:
Instytucje powołane do opieki nad osobami niedołężnymi i nieszkodliwymi (domy opieki, sierocińce)
Zakłądy opieki nad osobami niezdolnymi do samodzielnego troszczenia się o siebie, a zarazem- choć nie z ich winy- niebezpiecznymi dla społeczeństwa (zakłady psychiatryczne)
Ochrona społeczeństwa przed szkodzeniem mu w sposób świadomy(więzienia)
Instytucje, które są powołane do realizacji określonych zadań technicznych i mają charakter czysto instrumentalny(koszary wojskowe, obozy pracy)
Instytucje przeznaczone dla osób, które dobrowolnie wycofały się z czynnego życia, oraz miejsca kompletacji religijnej (klasztory, zakony)
Cechy instytucji totalnych:
Przełamanie barier, które oddzielają zwykle spanie, zabawę i pracę.
We wszystkich fazach codziennej działalności ich członkowie pozostają w bezpośrednim towarzystwie dużej liczby innych członków. Wszyscy traktowani są jednakowo, muszą pracować razem.
Cały ich dzień jest ściśle zaplanowany, tak, że jedna czynność w wyraźnie przewidzianym czasie przechodzi w drugą.
Poszczególne czynności są przymusowe i stanowią część jednego planu ogólnego, którego celem jest realizacja oficjalnych zadań danej instytucji
Podwładni- duża grupa jednostek, żyjąca wewnątrz instytucji totalnych i mająca ograniczone kontakty ze światem zewnętrznym. Uważają się za niższych.
Nadzorcy- nazywani personelem- nieliczna grupa pracująca najczęściej 8 godzin w ciągu doby i społecznie zintegrowana ze światem zewnętrznym. Czuje się wyższy i prawy. Okazuje się że istotą pracy personelu jest specyficzna praca nad ludźmi. Ludzie są tu materiałem, z którego cos się wytwarza
Cechy władzy instytucji totalnych:
Włądza ma tu charakter grupowy- każdy członek personelu ma prawo karania każdego podwładnego.
Władza stosuje tu sankcje za wykroczenia przeciw bardzo licznej grupie zachowań występujących stale i podlegających karze (niewłaściwy ubiór, zachowanie, obyczaje)
Fakt, że za wykroczenia w jednej dziedzinie stosuje się stankcje także w inych dziedzinach.
Cechy systemu przekształcenia:
Zasadnicze wymagania dotyczące postępowania podwładnych określają regulaminy wewnętrzne, stanowiące zbiór nakazów i zakazów.
W zamian za posłuszeństwo w działaniu i myśleniu personel przyznaje podwładnym nielicze ściśle określone nagrody i przywileje
Kary, które są represjami za przekraczanie przepisów. 1 typ kar polega na pozbawieniu przywilejów lub zawieszeniu prawa do ich nabywania
Cechy systemu przywilejów:
- kary i przywileje są specyficznym dla nich sposobem organizowania życia.
- sam proces wydobywania się spod władzy instytucji totalnych jest tu włączony w system przywilejów
- przywileje i kary są tu włączone w stacjonarny system pracy
System wtórnego przystosowania- obejmuje techniki, które nie mają celu bezpośredniego sprzeciwinia się kierownictwu personelu, lecz umożliwiają podwładnym uzyskanie (na drodze nieoficjalnej) zakazanych oficjalnie gratyfikacji oficjalnie dozwolonych niedozwolonymi środkami. Techniki te polegają na wykorzystywaniu różnych kruczków, haczyków, słabostek, tajemnic, itp. Ich funkcją jest wytwarzanie w podwładnym przekonania, że nadal pozostaje sobą i zachowuje pewien ochronny dystans wobec instytucji. Wtórna adaptacja staje się więc punktem oparcia dla Ja, schronieniem dla duszy.
Techniki adaptacyjne:
Poddany może przyjąć taktykę wycofania się z sytuacji, przestaje się interesować zykolwiek poza tym co go otacza i nie zwraca uwagi na obecność innych. (regresja, nerwica więzienna, infantylizm więzienny)
Taktyka buntu, podwładni świadomie prowadzą władzę instytucji i odmawiają współpracy z personelem
Zadomowienie, wycinek świata zewnętrznego, jaki stwarza instytucja, zostaje utożsamiony przez podwładnych z całością
Konwersja, podwładny- konwertyta wydaje się przejmować wszystkie poglądy kierownictwa lub personelu instytucji i stara się grać rolę podwładnego doskonałego (grzeczny Jasio)
Taktyka zimnej kalkulacji- kombinacja różnych technik adaptacji wtórnej- daje ona najwięcej szans na wyjście z instytucji bez szkód.
Różnice między instytucjami totalnymi:
- nastawienie duchowe jakim wstępują do nich nowicjusze ( więzienie- ist. Religijne)
- stopień przenikalności, czyli stopień wzajemnego oddziaływania norm społecznych wewnątrz instytucji i norm obowiązujących w otaczającym je społeczeństwie, który decyduje o stopniu rozbieżności między tymi światami
- stopień podtrzymywania więzi strukturalnych z instytucją i między sobą- mimo tego oddalenia.