Dlaczego obecność innych wywołuje pobudzenie?
Badacze stworzyli trzy teorie wyjaśniające rolę pobudzenia w facylitacji społecznej. Pobudzenie może wywoływać w nas:
Obecność innych może nas ożywiać - podnosi się poziom naszej żywotności. Kiedy jesteśmy w obecności innej osoby to musimy być przygotowani na to, że ta osoba zrobi coś co będzie wymagało naszej reakcji. Trudno jest przewidzieć zachowanie ludzi dlatego kiedy jesteśmy w obecności innych osób znajdujemy się w stanie wyższej gotowości. Ten stan czujności podwyższa poziom naszego pobudzenia, np. kiedy czytam książkę lub słucham muzyki.
Jako ludzie mamy specyficzne problemy w związku z obecnością innych osób. Jednym z nich jest pytanie „Co myślą o mnie inni?” - to lęk przed oceną. Wywołuje w nas napięcie i obawy, gdyż zdajemy sobie sprawę z tego, że inni oceniają nasze postępowanie. Nasze pobudzenie nie jest wywołane przez samą obecność innych, lecz przez podejmowanie przez nich oceny naszego postępowania.
Rozproszenie naszej uwagi. Jesteśmy czujni w obecności innych, różnica polega na tym, że tutaj nacisk położony jest na konflikt, który w nas powstaje w związku z zakłóceniami w trakcie realizowanego działania. Każdy rodzaj zakłóceń - np. obecność innych, hałas - utrudnia naszą koncentracje na tym co robimy. Wiadomo jak trudno skupić się na dwóch sprawach jednocześnie. Robert Baron stwierdził, że niespołeczne źródła rozproszenia uwagi, takie jak migoczące światło, wywołują podobne efekty w zakresie facylitacji społecznej jak obecność innych ludzi, np. kiedy czytamy i jednocześnie pilnujemy dziecko.