DIAGNOZA (2), Diagnostyka psychopedagogiczna


Izabela Martka

(edukacja elementarna i język angielski)

Diagnoza klasy

1. Wstępna charakterystyka klasy

Opis klasy (która klasa, czy ma jakąś specjalność, np. sportowa), do jakiej szkoły należy (wiejskiej, miejskiej, jak dużej). Wiek dzieci, ilość uczniów w klasie, ile chłopców i dziewczynek. Czy są dzieci powtarzające klasę, ze specjalnymi trudnościami w nauce, zachowaniu, czy też wybitnie uzdolnione, niepełnosprawne. Z jakich środowisk dzieci pochodzą (wieś/miasto, wykształcenie rodziców, grupy zawodowe, sytuacja materialna), jakich rodzin (pełnych, niepełnych, zrekonstruowanych, z jaką ilością dzieci).

Diagnozowana przeze mnie klasa jest klasą trzecią szkoły podstawowej. Nie jest klasą o określonej specjalności. Należy do dużej szkoły miejskiej, uważanej za jedną z lepszych w mieście. Dzieci mają po 9 lat. Klasa liczy 25 dzieci, ilość chłopców i dziewczynek jest mniej więcej równa. Klasa jest jedną z lepszych, nie stwarza problemów. Nie ma dzieci powtarzających klasę , ze specjalnymi trudnościami w nauce, zachowaniu, niepełnosprawnych. Są dzieci zdolne, wyróżniające się. Dzieci pochodzą z miasta, posiadają rodziców raczej z wyższym wykształceniem ( zdarzają się lekarze, nauczyciele liceum), większość dzieci posiada również bardzo dobrą sytuację materialną. Zdecydowana większość klasy pochodzi z rodziny pełnej, o raczej niedużej liczbie dzieci.

2. Komunikacja

Dzieci po trzech latach spędzania razem czasu są już bardzo zżyte. Posiadają własny język ( specyficzne żarty, często związane z wspólną przeszłością, powiedzonka). Część dzieci ma swoje przezwiska, które są powszechnie używane. Podczas przerw powstają na tablicy rysunki i napisy, które są wszystkim znane i często się powtarzają. W powstawaniu własnego języka pomaga też nauczyciel. Proponuje dzieciom np. sposób zaznaczania zadania domowego (rysunek domku).

Dzieci obchodzą dzień kobiet i dzień chłopaka, ale zazwyczaj odbywa się to z pomocą nauczyciela czy rodziców. Nauczyciel zachęca dzieci do szczególnego rozpoczęcia i zakończenia zajęć wychowania fizycznego. Powitania i pożegnania są zazwyczaj podobne, lecz różnią się one u chłopców i dziewczynek. U dziewczynek jest to zwykłe „cześć” ( zawsze z uśmiechem), a u chłopców podanie ręki lub przybicie „piątki”.

(M. Argyle, "Psychologia stosunków międzyludzkich" rozdz. 2 "Twarz, spoglądanie i inne niewerbalne komunikaty").

Dziewczynka, która nieco gorzej radzi sobie z zadaniami na lekcjach, często nie ma zrobionego zadania domowego, a na lekcjach zajmuje się czasem własnymi sprawami i ma dość niecodzienne hobby, zazwyczaj, gdy nauczyciel zwraca jej uwagę, zamyka się w sobie i zdarza się, że nadal nie wykonuje polecenia, które otrzymała. Sytuacja pogłębia się, jeśli do uwag nauczyciela dołączają się inni uczniowie. Szczególnie źle znosi krzyk nauczyciela.

J. Jagieła „Komunikacja interpersonalna w szkole”,

J. Stewart „Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej”, art. R. Boltona „Bariery na drodze komunikacji”.

Dzieci zawsze mogą liczyć na pomoc nauczyciela. Dba o nie i pilnuje, by w szkole niczego im nie brakowało i by nie działa im się krzywda. Jednak łatwo wyprowadzić go z równowagi i na lekcji panuje raczej nerwowa atmosfera.

Raczej przeważa komunikacja jednokierunkowa.

Nauczyciel przejawia głównie autokratyczny styl kierowania grupą. Przekazuje im swoją wiedzę w sposób nieco „narzucający”. Dzieci raczej nie pracują w parach czy w grupach, na lekcji nie prowadzą dyskusji.

Raczej trzyma się zawsze tego samego stylu.

3. Cele

Uczyć się prawidłowych relacji w grupie, sprostać wymaganiom nauczyciela, zdobywać wiedzę przekazywaną na lekcjach, przygotować się do nauki w klasach 4-6, nauczyć się samodzielności i odpowiedzialności.

Dzieci uczą się empatii, stają się pewniejsze siebie, bardziej czułe na potrzeby innych, pomagają sobie, gdy zajdzie taka potrzeba.

Myślę, że cele są narzucane przez nauczyciela, tak samo jak sposób ich realizacji.

Tak. Nauczyciel przedstawia swoje wymagania odnośnie danego dnia, dłuższych okresów a nawet całego roku szkolnego.

Opisane zjawisko jest w pełni realizowane.

4. Normy

Dzieci nie powinny przeszkadzać w prowadzeniu lekcji, musze wypełniać swoje obowiązki, odrabiać zadania domowe, być posłuszne względem nauczyciela, słuchać uważnie i nie przerywać gdy mówi nauczyciel lub kolega/koleżanka z klasy, pomagać sobie nawzajem.

Normy wypisane są na gazetce klasowej.

Cała klasa wraz z nauczycielem opisała normy, dzieci zgłaszały swoje propozycje, które później zostały uzupełnione przez nauczyciela.

Normy są przestrzegane w dużym stopniu. Pilnuje tego zarówno nauczyciel, jak i dzieci. Normy są często przypominane i czytane.

Klasa ma swoje „niepisane umowy”( nie skarżą na siebie nauczycielowi, bronią się przed dziećmi z innych klas)

Normy są przestrzegane i przypominane przez wszystkich(szczególnie nauczyciela i prymusów). Przypominane one są w większości sytuacji, ale zdarzają się momenty, że dzieci mają umowę,

Głównie normy w klasie dotyczą nauki, grzeczności w kontaktach z nauczycielem oraz życia w grupie.

Normami zewnętrznymi są te dotyczące nauki i grzeczności w kontaktach z nauczycielem. Własnymi, wewnętrznymi normami są te dotyczące życia w grupie.

Dzieci w większości przestrzegają norm, jednak zdarzają się czasem male wyjątki. Jeden z najlepszych uczniow w klasie mowi na lekcji bez podnoszenia ręki, rozmawia z kolegą w ławce, a dziewczynka, która ma dość kiepskie wyniki w nauce nie odrabia często zadań domowych.

Dzieci najczęściej potrafią się pilnować nawzajem nawet jeśli nie ma przy nich nauczyciela. Jednak zdarzają im się „umowy” kiedy to pozwalają sobie na nieco więcej (np. na pisanie na tablicy i zmazanie szybko, kiedy zbliża się do klasy nauczyciel).

Zleca uczniom pilnowanie innych podczas przerw.

5. Struktura (Mika, str. 157)

W klasie wyznaczony jest przewodniczący i jego zastępca. Jednak ich rola raczej nie jest wyraźna. Nauczyciel raczej sam dba o sprawy organizacyjne i techniczne. Dużo bardziej widoczna jest rola „łącznika z biblioteką” ( z dumą przynosi na lekcje książki z biblioteki), skarbnika(jego rola także jest nieco okrojona, część pieniędzy zbiera nauczyciel, ale często zdarza się, że czynnie uczestniczy w życiu klasy), oraz dyżurni (podczas przerw są uprzywilejowani do zostawania w klasie, ścierania tablicy, podlewania kwiatów itp. Na czas dyżuru stają się oni swego rodzaju „szefami”. To oni decydują kto może wejść do klasy podczas przerwy, co może w niej robić, o czyim zachowaniu dowie się nauczyciel.

Jest kilka osób wyróżniających się w klasie ze względu na swoje wyniki w nauce, lecz wydaje się, że jeden chłopiec uznawany jest przez nauczyciela i resztę klasy za najlepszego, „prymusa”. Gdy nikt nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, nauczyciel szuka „ratunku” właśnie u niego. Często zdarza się usłyszeć z ust nauczyciela „To, że masz świetne oceny nie oznacza, że…” lub „ A widzicie, czasem nie tylko Gracjan dostaje piątkę z matematyki”. O dziwo ten sam chłopiec okazuje się często klasowym rozrabiaką. Jego zachowanie nie jest bardzo złe, jednak często zwracana jest mu uwaga, odzywa się i odpowiada na pytania nauczyciela nie pytany, rozmawia podczas zajęć. Jest też „dyżurny pomysłodawca”- chłopiec z darem organizatora wszelkich zabaw, chłopiec który przytula się do wszystkich nauczycieli i tym sposobem potrafi udobruchać każdego(oczywiście z korzyścią dla klasy).Jest także grupa dziewczynek, które raczej nie są zauważane, rzadko bawią się z resztą klasy, oraz „czarna owca”- wspomniana wcześniej dziewczynka, która często nie wykonuje poleceń nauczyciela i zadań domowych.

Myślę, że nauczyciel bardzo przyczynia się do etykietowania dzieci i sprawia, że utrwalają się one jeszcze mocniej. Często słyszy się na lekcji „Bo Ty to zawsze…”, „Wszyscy wiemy jaki jest Adam”, „Zobacz Basiu, nawet Ola to wie…”.

Często przyjaźnie nawiązują się między tymi dziećmi, które mieszkają niedaleko siebie, razem docierają do szkoły. Jednak najważniejszym kryterium podziałów na grupy jest to, czy dzieci są „przebojowe” i łatwo nawiązują kontakty, czy może są ciche i zamknięte w sobie. Jest grupa dzieci pewnych siebie, głośnych, z wieloma pomysłami, aktywnie spędzających przerwy, oraz wyłoniła się również grupa dzieci cichych, zamkniętych w sobie, wolących spędzić przerwy siedząc na ławce czy spacerując.

A strukturę władzy

B strukturę atrakcyjności i lubienia

C strukturę komunikowania się

Ad A

Wysoką pozycję w strukturze władzy zajmują dzieci przebojowe, z dobrymi wynikami w nauce. Są to dzieci pewne siebie, otwarte, odważne. Niską pozycję w strukturze władzy zajmują dzieci ciche, niepozorne.

Wyniki w nauce oraz cechy osobowości(przebojowość, pewność siebie, odwaga, otwartość na innych, umiejętność nawiązywania nowych wiadomości.

Dzieci o najwyższych wynikach w nauce, najbardziej przebojowe(między sobą)

Ad B

Dzieci najczęściej wskazują swoich najbliższy kolegów jako osoby, z którymi chciałyby siedzieć w ławce. Poza tym wydaje mi się, że większą „popularność” mają dzieci otwarte, wesołe, przebojowe, dobre w nauce. Mało jest dzieci, z którymi inne nie chcą siedzieć w ławce. Najczęściej pada przykład dziewczynki, która ma problemy ze skupieniem się na lekcjach, często nie ma odrobionej pracy domowej, ba niecodzienne hobby i przeszkadza nauczycielowi w prowadzeniu zajęć.

Osoby najbardziej lubiane: Olek(najlepszy uczeń w klasie, bystry, wesoły, otwarty, przebojowy, czasem zakłóca porządek lekcji), Kamil(Bardzo dobry uczeń, organizator prawie wszystkich zabaw na przerwach, otwarty, odważny).

Osoba najmniej lubiana: Ola(opisana w punkcie powyżej).

Klasa cała składa się z par. Dzieci, które siedzą ze sobą w ławkach najczęściej spędzają ze sobą również przerwy. Pary te łączą się często w większe grupy, na czele której stoi ktoś w rodzaju przywódcy.

Ad C

Dzieci częściej się komunikują w grupach bardziej „przebojowych”, tych, którzy aktywnie spędzają przerwy. W każdej z tych grup są dzieci, które dane cechy ujawniają w silniejszy od innych sposób. (np. Olek, Kamil, Gracjan) Są także dzieci, które wolą trzymać się na uboczu(np. Weronika, Kamila, Patrycja) Są to dzieci ciche, nieco gorsze w nauce, mające większe trudności w nawiązywaniu kontaktów niż inni.

Plotkarze: Ola, Milena, Sandra

Kawalarze: Kamil, Olek, Ola, Paweł

Pocieszacze: Patrycja, Weronika, Magda

6. Spoistość i atrakcyjność (Mika, str. 190)

Klasa dla uczniów wydaje się być bardzo ważna. Większość znajomości dzieci zawierają właśnie tutaj. Dzięki temu, że wszystkie zajęcia prowadzone są w jednaj sali, dzieci mają swoje „własne” miejsce w szkole. Myślę, że czują się, jakby były „u siebie”. Nauczyciel jest przez nich szanowany i lubiany, dzieci nawzajem także bardzo się lubią.

Dzieci organizują przyjęcia urodzinowe, na które zapraszane są głównie koledzy i koleżanki z klasy.

Potrzeby dzieci zaspokajane są w dużym stopniu. Często dzieci nawzajem zaspokajają swoje potrzeby. Wiele tych potrzeb zaspokajanych jest także przez nauczyciela (np. potrzeby fizjologiczne, samorealizacji, uznania)

Potrzeby fizjologiczne - dotyczą zarówno komfortu zaspokojenia potrzeb fizjologicznych właśnie, ale również odpowiedniej temperatury pomieszczeń, natężenia hałasu, oświetlenia, wyglądu ścian w klasach itd. Na stopień zaspokojenia potrzeb tej grupy wpływa również poziom zaspokojenia potrzeby snu czy głodu oraz pragnienia.

Potrzeba bezpieczeństwa - jaki jest poziom poczucia bezpieczeństwa w klasie? Otwartość emocjonalna - ujawnianie myśli, uczuć, potrzeb, trudności; czy dzieci dobrze się ze sobą czują; na ile trudne sprawy, konflikty są publicznie ujawniane i można nad nimi z całą klasą pracować. Czy nauczyciel zachęca do tego dzieci, czy może ignoruje sygnały świadczące o problemach, konfliktach? Czy nauczyciel broni słabszych, zachęca do wzajemnej pomocy i wspierania się, stwarza sprzyjające temu warunki? Czy sam wyraża akceptację dla wszystkich uczniów?

Potrzeba afiliacji (więzi, przynależności, miłości)

Na ile uczniowie akceptują się nawzajem, kogo klasa nie akceptuje, z jakich powodów? Czy są dzieci odrzucone, izolowane, izolujące się? Czy wszystkie dzieci mają przyjaciół? Kolegów, od których mogą np. odpisać lekcje w razie nieobecności w szkole? Wspieranie się wzajemne dzieci. Czy poszczególne dzieci odnajdują się w klasowych grupkach, na forum całej klasy? Jak wyglądają więzi między dziećmi oraz między nauczycielem a uczniami?

Potrzeba szacunku, uznania

Na ile dzieci potrafią traktować się z szacunkiem mimo swych odmienności, czy wyrażają uznanie dla różnych talentów, osiągnięć innych dzieci, czy też rywalizacja uniemożliwia taką postawę? Czy dzieci szanują same siebie, mają poczucie swej wartości, niepowtarzalności i godności, czy też za wszelką cenę usiłują zdobyć akceptację innych wyrzekając się własnego zdania, światopoglądu wyniesionego z domu? Czy nauczyciel stwarza warunki sprzyjające posiadaniu przez dzieci poczucia własnej wartości, kompetencji, czy pomaga im w poznaniu własnych mocnych i słabych stron?

Potrzeba samorealizacji - realizacja potrzeb indywidualnych

Na ile uwzględniane są indywidualne potrzeby dzieci? Czy stwarza się warunki do rozwoju zainteresowań, zdolności zarówno uczniom „lepszym” jak i tym ze słabszymi wynikami w nauce?

Nauczyciel stwarza odpowiednie warunki dla zaspokajania potrzeb w dość dużym stopniu. Rozmawia z dziećmi, z ich rodzicami, poznaje ich potrzeby. Koncentruje się szczególnie na potrzebach wynikających ze stanu zdrowia dzieci, na ich problemach z nauką, na tym, czy czują się one w klasie wyobcowane. Nieco zaniedbywane są potrzeby „bycia ważnym”(potrzeba afiliacji) dla nauczyciela oraz zachowanie dla nauczyciela tajemnic, spraw osobistych i kłopotliwych dzieci. (potrzeba bezpieczeństwa, akceptacji)

7. Podsumowanie

Klasa jest jedną z lepszych grup w szkole. Nauczyciel potrafi to dostrzec i chwalić dzieci. Relacje dzieci z nauczycielem bywają bardzo różne. Czasem są one wręcz rodzinne, czasem odrobinę brakuje im zrozumienia, akceptacji i czułości. Klasa jest dobrze zgrana, dzieci potrafią organizować sobie czas i wspólnie go spędzać. Dzieci są w większości pogodne, z wielkim entuzjazmem zdobywają nową wiedzę. Podczas lekcji najczęściej w górze znajduje się „las rąk” pragnących odpowiedzieć na pytanie nauczyciela. Jest to klasą, z którą pracuje się przyjemnie. Dzieci są bardzo ciepłe i uwielbiają kontakty z nauczycielami (to co mowią jest dla nich świętością, chcą z nimi spędzać czas na przerwach).

Nauczyciel prowadzi dokumentację pracy wychowawczej, ma plan z celami wychowawczymi dla całej klasy, opisuje etapy procesu wychowawczego, sukcesy i niepowodzenia i tworzy dalsze plany w oparciu o dotychczasowe doświadczenia. Współpracuje z rodzicami swych wychowanków także realizując cele edukacyjne i wychowawcze.

Myślę, że w klasie przydałoby się odrobinę więcej czułości i zrozumienia ze strony nauczyciela oraz większa cierpliwość.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WYKLAD III diagnoza psychologiczna
Metody diagnozy psychologicznej
diagnostyka psychopedagogiczna
Pomiar i testy wpsychologii, Psychologia UŚ, Semestr VI, Diagnoza psychologiczna
DIAGNOSTYKA PSYCHOPEDAGOGICZNA (1)
Podstawowe zasady diagnozy psychologicznej
Formułowanie problemu w badaniach naukowych i diagnozie psychologicznej
diagnoza-postawy, Oligofrenopedagogika, Różnice programowe, Diagnoza psychopedagogiczna osób z upośl
NAWIĄZYWANIE KONTAKTU Z KLIENTEM, WSFiZ, V, Diagnoza psychologiczna, wykłady
rozmowa z dzieckiem, Semestr III, Diagnoza psychopedagogiczna - konwersatoria
ANKIETY I KWESTIONARIUSZE, Psychologia UŚ, Semestr VI, Diagnoza psychologiczna
Obserwowanie dzieci, Diagnostyka psychopedagogiczna
STAI, SWPS, ROK 3, Diagnoza psychologiczna
rozdział 6 część II, Diagnostyka psychopedagogiczna
Diagnostyka i Psychoterapia Zaburzeń Psychicznych i Seksualnych
Diagnoza psychopedagogiczna

więcej podobnych podstron