Badanie na miejscu zdarzenia
1. Diagnozowanie - proces rozpoznawania choroby lub rodzaju obrażeń.
Diagnoza jest wnioskiem opartym na uzasadnionym prawdopodobieństwie. Jego podstawą są informacje z wielu źródeł, które można grupować w trzy kategorie: historia wypadku i wskazówki pośrednie, objawy wewnętrzne oraz objawy zewnętrzne.
Historia wypadku to relacja o tym, jak przebiegał wypadek i jak powstały obrażenia (wywiad).
Wskazówki pośrednie to leki, karty szpitalne czy też inne dokumenty świadczące o chorobie poszkodowanego.
Objawy wewnętrzne to doznania fizyczne poszkodowanego, np. nudności, zawroty głowy, uczucie zimna lub gorąca, osłabienie etc.
Objawy zewnętrzne to szczegóły, które można odkryć podczas badania przy użyciu zmysłów, wzroku, dotyku, słuchu i węchu.
Objawy wewnętrzne i zewnętrzne, obrażenia lub choroby
Objawy wewnętrzne, które chory może opisać:ból ; lęk ; uczucie ciepła ; uczucie zimna ; zaburzenia ruchowe ; utrata czucia ; zaburzenia czuciowe ; pragnienie ; nudności ; mrowienie ; złe samopoczucie ; drętwienie ; omdlenie ; osłabienie ; zaniki pamięci ; zawroty głowy ; uczucie, że ma się złamaną kość
Objawy zewnętrzne, które możesz zobaczyć:cierpienie na twarzy ; nienaturalne ruchy klatki piersiowej ; pocenie się ; rany ; krwotok ; reakcja na dotyk ; reakcja na słowa ; sińce ; nienaturalne zabarwienie skóry ; skurcze mięśni ; obrzęki ; deformacje ; ciała obce ; ślady po zastrzykach ; wymioty ; niekontrolowane czynności fizjologiczne ; opakowania i inne dowody pośrednie
Objawy zewnętrzne, które możesz odkryć dotykiem:pot ; nienormalna temperatura ciała ; wrażliwość na dotyk ; ucisk ; obrzęki ; deformacje ; tarcie odłamów kości
Objawy zewnętrzne, które możesz usłyszeć:głośny lub urywany oddech ; jęk ; świsty w klatce piersiowej ; reakcja na dotyk ; reakcja na słowa
Objawy zewnętrzne, które możesz wykryć węchem:aceton ; alkohol ; palenie się ; gazy i opary ; rozpuszczalniki i kleje ; niekontrolowane czynności fizjologiczne
2. Badanie na miejscu wypadku
Diagnostyka stanów nagłych ma na celu przede wszystkim opanowanie ostrego stanu zagrożenia życia, a dopiero później rozpoznanie chorób będących przyczyną tego stanu. Mimo pośpiechu chory musi być zbadany dokładnie. Najważniejsze przy wdrażaniu leczenia nie jest ustalenie wszystkich objawów zagrażających życiu lecz określenie, które z nich są najważniejsze.
Objawy wiodące
Najważniejsze objawy wiodące w ratownictwie to: * duszność (dyspnoe)
* zaburzenia świadomości
* bóle (np. klatki piersiowej)
* uszkodzenia ciała
Możliwe są też kombinacje tych objawów.
Objawy ostrzegawcze
Są to objawy wskazujące na zagrożenie czynności życiowych.
Objawy towarzyszące
Są to niecharakterystyczne objawy, które pozwalają na szersze określenie rodzaju zaburzeń.
Cel:
-ustalenie objawów zagrażających życiu
-określenie rodzaju badań dodatkowych niezbędnych do postawienia szybkiego rozpoznania
-natychmiastowe wdrożenie czynności lekarskich
-zaplanowanie przebiegu akcji udzielania pomocy
Badanie
Podstawa badania chorego są oględziny, osłuchiwanie i badanie palpacyjne.
Przy oględzinach należy ustalić rozmiary uszkodzeń. Przy oględzinach oceniamy ponadto ograniczenia ruchowe kończyn oraz np. klatki piersiowej. Ponadto ważne są okoliczności znalezienia poszkodowanego, jego pozycja.
Osłuchiwanie dotyczy przede wszystkim serca i płuc. Przy płucach zwracamy uwagę na zmiany szmeru oddechowego, natomiast przy badaniu serca określamy częstość jego akcji, stwierdzamy zaburzenia rytmu lub szmery.
Badanie palpacyjne powinno być przeprowadzone kolejno od głowy w kierunku nóg.
Wywiad
Informacje należy zbierać od chorego, jak i rodziny oraz świadków zdarzenia. Wypytaj o wiek chorego, czy na coś chorował, czy bierze jakieś leki, ustal tożsamość poszkodowanego. Informacje zapisz, aby móc je przekazać dalej.
Środki pomocne w postawieniu pierwszego rozpoznania
EKG : na podstawie zapisu EKG można pobieżnie ocenić częstość akcji i zaburzenia rytmu serca
Pomiar ciśnienia tętniczego (RR). Do dokładnego pomiaru ciśnienia potrzebny jest odpowiedni mankiet(za szeroki pozornie podwyższa ciśnienie, za wąski obniża).
Pulsoksymetria służy do oceny zaburzeń oddechowych.
Stężenie glukozy mierzy się za pomocą testów paskowych.