C I E P Ł O L E C Z N I C T W O

1. Ciepło - to rodzaj energii, której powoduje wzrost temperatury ciał ogrzewanych.

2. Ciepłolecznictwo - polega na dostarczeniu do ustroju energii cieplnej głównie drogą przewodzenia i przenoszenia.

3. Wymiana ciepła to przenoszenie energii cieplnej z jednego ciała do drugiego luz z jednej jego części do innej. Wymiana powstaje wtedy gdy występuje konieczność osiągnięcia średniej wartości energii cieplnej. To wyrównanie może następować drogą przewodzenia, przenoszenia i promieniowania.

Człowiek jest istotą stałocieplną, oznacza to, że ma zdolność utrzymywania stałej temperatury, od której zależy prawidłowe jego funkcjonowanie. W części rdzennej - głowa, klatka piersiowa, jama brzuszna - temperatura wynosi ok. 37⁰C. W części korowej - kończyny - temperatura wacha się od 28⁰C do 36⁰C.

4. Regulacja cieplna organizmu czyli utrzymanie stałej temperatury to tzw. Termoregulacja.

Wliczamy w nią zarówno
- regulację chemiczną - polega na sterowaniu przemianą materii.
- regulację fizyczna - regulacja ciepła oddawanego przez powierzchowne warstwy tkanek.

5. Wpływ ciepła na organizm. Wpływ bodźców cieplnych zależy od następujących czynności:

1. Natężenie bodźca

2. Okoliczności towarzyszące oddawaniu ciepła

3. Możliwości termoregulacyjne organizmu

4. Czas działania bodźca

5. Zmiany natężenia bodźca w czasie

6. Powierzchnia ciała na którą działa ciepło

7. Właściwości fizyczne środowiska wchodzącego w kontakt ze skórą.

Reakcje organizmu na bodźce cieplne:

1. Miejscowe

2. Ogólne

Podstawowym odczynem organizmy na ciepło jest reakcja ze strony naczyń krwionośnych. Reguluje ją prawo Dastre-Morata.

6. Prawo Destre - Morata - Mówi ono, że bodźce termiczne (zimno lub ciepło) działające na duże powierzchnie skóry powodują przeciwne do naczyń skóry zachowanie się dużych naczyń klp i jamy brzusznej, natomiast naczynia krwionośne nerek, śledziony i mózgu wykazują taki sam odczyn jak naczynia skóry.

Odczyn miejscowy - polega na rozszerzeniu naczyń krwionośnych i limfatycznych w miejscu działania bodźca. Powstaje w wyniku podniesienia temperatury w tkankach powodując zwiększony przepływ krwi co ma znaczenie w przypadku leczenia stanów zapalnych. Powoduje zmniejszenie napięcia mięśniowego. Bodźce cieplne o natężeniu przekraczającym granicę tolerancji tkanek mogą powodować ich uszkodzenie czyli oparzenie. Na skórze pojawia się rumień cieplny.

Rodzaje zabiegów ciepło leczniczych:

1. Sauna

2. Łaźnie suche: szafkowa i rzęska

3. Zabiegi cieplne przy użyciu parafiny - parafinoterapia.

Okład parafinowy - parafina cechuje się dużą pojemnością cieplną i małym przewodnictwem - wolno oddaje ciepło otoczeniu. Temperatura parafiny do zabiegu wynosi 53-54st. Tzw. Skarpetki lub rękawiczki parafinowe powstają przez kilkakrotne zanurzenie stopy lub dłoni uzyskując warstwę o grubości od 1-2 cm. Pierwsza warstwa szybko stygnie i stanowi pewną osłonę przed nadmiernym przegrzaniem skóry. Czas zabiegu do ok. 30 minut. Właściwości fizyczne parafiny sprawiają, że następuje: usprawnienie krążenia w naczyniach włosowatych skóry, wzmożenie procesów utleniania tkankowego, ułatwianie resorpcji i wydalania z tkanek toksycznych produktów procesu zapalnego.

4. Zabiegi z zastosowaniem tzw. Suchego ciepła: nagrzewanie termoforem, poduszką elektryczną, suszarką, gorącym piaskiem.

Przeciwwskazania do zabiegów ciepło leczniczych:

1. Ciężkie choroby serca i krążenia

2. Nowotwory,

3. Zaburzenia krążenia obwodowego,

4. Ostre i podostre stany zapalne,

5. Obrzęki,

6. Krwawienia i skłonność do krwawień,

7. Duże nadciśnienie,

8. Zaburzenia czucia,

9. Wiek starczy i niemowlęta,

10. Choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy,

Zabiegi cieplne obciążają bardzo wszystkie mechanizmy regulacyjne ustroju zwłaszcza serca, krążenia i oddychania.

Terapeutyczne działanie ciepła:

1. Poprawa ukrwienia i przekrwienie tkanek,

2. Działanie przeciwzapalne,

3. Działanie przeciwbólowe,

4. Poprawa napięcia tkanek,

5. Działanie zmniejszające napięcie mięśniowe,

6. Poprawa lepkości mazi stawowej, dzięki czemu zwiększenie ruchomości w stawie.

Przy przegrzaniu całego ciała (hipertermia) działanie przeciwbakteryjne i przeciw wirusowe, przeciw zapalne i nasilenie procesów przemiany materii i pobudzenie krążenia.

Ref.: 1)Sauna jako zabieg higieniczno kosmetyczny - metodyka bez przeciwwskazań

2) solarium za i przeciw.

---