ROZWÓJ MYŚLENIA
Myślenie - uwewnętrzniona czynność przetwarzania informacji, prowadząca do uogólnionego, pośredniego poznawania rzeczywistości abstrakcyjnej.
Struktura myślenia:
Materiał (przetwarzane dane)
Operacje (czynność przetwarzania)
Reguły
Zmiany rozwojowe materiału:
Dominacja spostrzeżeń - myślenie
sensoryczno-motoryczne (0 - 2 r.ż.)
Dominacja wyobrażeń - myślenie
konkretno-wyobrażeniowe (3 - 11 r.ż.)
Dominacja pojęć - myślenie pojęciowe (powyżej 11 r.ż.)
Etapy kształtowania pojęć
wg Wygotskiego
Synkrety
Kompleksy (zlepki przedmiotów)
Pseudopojęcia
Pojęcia potoczne (naturalne)
Pojęcia naukowe (matrycowe)
Kierunki rozwoju pojęć
Pojęcia dotyczące:
przedmiotów i czynności
norm przestrzennych
pojęcia liczbowe
pojęcia abstrakcyjne
Pojęcia proste - złożone (tworzenie
hierarchii pojęć)
Pojęcia ogólne - specyficzne
Koncepcja Eleonory Rosch
Trójpoziomowa hierarchia kategorii semantycznych
Genetycznie pierwotny jest poziom podstawowy (np. drzewo)
Pojęcia nadrzędne wobec podstawowych (np. roślina) i podrzędne (np. sosna) są wtórne
Rozwój definiowania
Definicje tautologiczne (tożsamościowe)
Definicje celowe, funkcjonalne
Definicje opisowe - uwzględniają zarówno cechy istotne, jak i nieistotne
Definicje dojrzałe - podawane jest i pojęcie nadrzędne i swoiste cechy różnicujące
Zmiany rozwojowe operacji
Rozwój operacji elementarnych
Rozwój czynności analityczno - syntetycznych (synteza pierwotna, analiza, synteza wtórna)
Od analizy ekstensywnej do intensywnej
Od braku zgodności analizy z syntezą (4 - 6 r.ż.) przez zgodność częściową do pełnej zgodności (powyżej 11 r.ż.)
Od czynności analityczno - syntetycznych wyrywkowych, jednostronnych do pogłębionych i wielostronnych
Pojawianie się operacji złożonych
2