Wymagania dotyczące preparatów dezynfekcyjnych i zasady ich doboru

Kategorie preparatów dezynfekcyjnych stosowanych
w obszarze medycznym

• wyroby medyczne

• preparaty biobójcze

• produkty lecznicze lub kosmetyki

DOKUMENTY POTWIERDZAJACE PRZEZNACZENIE PRODUKTÓW DO DEZYNFEKCJI W SŁUŻBIE ZDROWIA

- Preparaty do narzędzi - wpis do rejestru wyrobów medycznych lub deklaracja zgodności z dyrektywą 93/42/EWG o wyrobach medycznych

- Preparaty do dezynfekcji skóry pacjentów, ran i błon śluzowych - decyzja Ministra Zdrowia - pozwolenie na obrót produktem leczniczym

- Preparaty do dezynfekcji rąk - decyzja Ministra Zdrowia o wpisie do rejestru produktów biobójczych

- Antyseptyki o podwójnym zastosowaniu - na skórę pacjenta i do dezynfekcji rąk - decyzja Ministra Zdrowia - pozwolenie na obrót produktem leczniczym

-Preparaty do powierzchni - jako produkty biobójcze, albo jako wyroby medyczne, zależnie od okresu rejestrowania i przeznaczenia

- Preparaty do mycia i pielęgnacji rąk - zgłoszenie do Krajowego Systemu

Informowania o kosmetykach wprowadzanych do obrotu

Produkty biobójcze

USTAWA o produktach biobójczych z dnia 13.09.2002 Dz. U. Nr 175 poz. 1433

określa warunki wprowadzania do obrotu i stosowania produktów biobójczych

art. 3, ust. 1 podaje definicję produktu biobójczego:

„jest to substancja czynna lub preparat zawierający co najmniej jedną substancję czynną, w postaciach, w jakich są dostarczone użytkownikowi, przeznaczone do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania, zapobiegania działaniu lub kontrolowania w jakikolwiek inny sposób organizmów szkodliwych przez działanie chemiczne lub biologiczne”.

Produkty lecznicze

ustawa o produktach leczniczych (Dz. U. nr 160, poz. 1358)

Antyseptyki :

- pola operacyjnego;

-miejsca wkłucia (punkcje, iniekcje)

-błon śluzowych

- ran i oparzeń

- chirurgicznej i higienicznej dezynfekcji rąk

ZASADY TWORZENIA SPECYFIKACJI PRZETARGOWEJ NA PREPARATY DEZYNFEKCYJNE

Ustawa „Prawo zamówień publicznych”

Podmiot finansujący zakup za środki publiczne jest zobowiązany dokonać zakupu w sposób zapewniający zasady uczciwej konkurencji i równe traktowanie wykonawców

-Bezstronnie

-Obiektywnie

-Chroniąc interes kupującego i oferentów

SPECYFIKACJA PRZETARGOWA

-Musi być ustalana w wyniku wcześniejszego rozpoznania sytuacji, gdy znane są potrzeby jednostki wynikające z poziomu zagrożenia mikrobiologicznego

-Znajomość spektrum działania preparatów /właściwości produktów ze szczególnym uwzględnieniem niepożądanych reakcji ubocznych

-pełne rozpoznanie sytuacji wyjściowej definiujące

co ?

powierzchnia,

narzędzia,

sprzęt medyczny

ręce personelu

skóra

czym ?

rodzaj preparatu, wymagane spektrum, zalecenia producenta sprzętu

SPECYFIKACJA PRZETARGOWA

Etap I

-pełne rozpoznanie sytuacji definiujące :co, czym, w jaki sposób dezynfekować

Etap II

- testowanie dostępnych na rynku produktów, umożliwiające poznanie ich właściwości fizykochemicznych

Opracowywanie instrukcji, algorytmów, procedur, standardów dekontaminacji sprzętu medycznego i narzędzi

Procedury dekontaminacji sprzętu medycznego i narzędzi

• Wykaz stosowanych preparatów do dezynfekcji

• Przygotowanie roboczego roztworu dezynfekcyjnego

• Mycie i dezynfekcja narzędzi i sprzętu medycznego (wstępne/właściwe; ręczne/maszynowe)

• Przygotowanie zestawów i pakowanie sprzętu do sterylizacji

• Sterylizacja (sterylizacja parą wodną, tlenkiem etylenu, formaldehydem, plazmowa)

• Dokumentowanie procesów sterylizacji (Centralna sterylizatornia, blok operacyjny, porodowy, oddział)

• Transportu sprzętu do sterylizacji, po sterylizacji

• Przechowywania jałowych pakietów/zestawów

• Mycie i dezynfekcja endoskopów, bronchoskopów, respiratorów, inkubatorów itp.

Dekontaminacja sprzętu medycznego i narzędzi

Przygotowanie roboczego roztworu dezynfekcyjnego:

1. Używa się czystych, wysuszonych wanienek do sporządzania roztworu roboczego preparatu dezynfekcyjnego.

2. Stosuje się stężenie robocze preparatów dezynfekcyjnych zalecane w Wykazie Środków Dezynfekcyjnych

3. Roztwory robocze przygotowuje się według zasady:

• całkowita objętość roztworu dezynfekcyjnego = ilość wody pomniejszona o ilość dodawanego koncentratu dezynfekcyjnego,

• do wanny najpierw nalewa się wodę, a następnie koncentrat dezynfekcyjny

4. Roztwory robocze preparatów dezynfekcyjnych oznakowane są metryczką zawierającą:

• nazwę i stężenie roztworu,

• datę i godzinę przygotowania roztworu,

• nazwisko osoby przygotowującej roztwór

• datę i godzinę rozpoczęcia dezynfekcji

5. Narzędzia i sprzęt medyczny do preparatu dezynfekcyjnego należy włożyć w miejscu ich bezpośredniego użycia.

6. Dezynfekowane narzędzia i sprzęt medyczny są całkowicie zanurzone i wypełnione roztworem roboczym.

7. Przestrzega się czasu dezynfekcji - liczonego od chwili włożenia do roztworu roboczego ostatniego narzędzia czy sprzętu poddawanego dezynfekcji

Najczęściej popełniane błędy w dezynfekcji:

• zły dobór preparatów i ich stężeń - nie należy stosować preparatów o słabej aktywności do dezynfekcji np. zlewów, nawilżaczy, ssaków

• błędy w technice odkażania - preparat nie dotarł do wszystkich miejsc dezynfekowanego urządzenia lub czas jego działania był zbyt krótki

• brak mycia i dezynfekcji wanien/pojemników do dezynfekcji

• niecałkowite zanurzenie narzędzi lub naniesienie preparatu na powierzchnię

• niedostateczne spłukanie preparatów myjących przed dezynfekcja i doprowadzenie do inaktywacji preparatów dezynfekcyjnych przez detergenty oraz nieodpowiednie ph

• skażenie powierzchni (narzędzi) przy postępowaniu niezgodnym z zasadami aseptyki

PROCEDURA DEZYNFEKCYJNA

- Zakresu odpowiedzialności poszczególnych pracowników

- Podstawowych definicji i pojęć

- sposobów prawidłowego definiowania poziomu zagrożenia,

- zasad doboru preparatów dezynfekcyjnych

- Zasad bezpiecznego stosowania preparatów dezynfekcyjnych

- Sposobu wykonania dezynfekcji

- co ? - powierzchnia ożywiona/ nieożywiona, sprzęt

- kto ? - salowa, pracownik ekipy sprzątającej, pielęgniarka, położna

- czym ? - rodzaj preparatu, jego stężenie, czas i spektrum działania

- jak ?

- kiedy ?

Nadzór nad procedurą dezynfekcji

- szkolenia - na etapie wdrażania, w trakcie realizacji

- nadzór

- raportowanie

- weryfikacja/aktualizacja

Zasady kontroli przestrzegania procedur

• ocena dostępności procedur

• ocena znajomości procedur (odpowiedzi pracowników)

• ocena zastosowania w praktyce:

• ocena wykonania

• sprawdzenie dokumentacji procesów mycia i dezynfekcji (np. testy, wydruki, całkowite zanurzenie narzędzi w preparacie)

• sprawdzenie dokumentacji procesów sterylizacji (centralna sterylizatornia, blok, oddział)

• test wiarygodności

• ilość zużytego preparatu do dezynfekcji