Układ oporowy:
u zwierząt nie posiadających szkieletu ( są to bardzo małe zwierzęta, np. małe gąbki nie wytwarzają szkieletu) jego rolę spełnia wnętrze ciała, które może być wypełnione płynem (np. nicienie, wieloszczety, skąposzczety) lub tkanką łączną (płazińce- parenchyma; pijawki).
kolejną formą szkieletu są układy oporowe będące egzoszkieletami czyli takimi które występują generalnie na zewnątrz organizmu (występującego u stawonogów, tunikata, ). Pochodzi on z substancji wydzielanych na powierzchnię skóry. Ten system sprawdza się dobrze u organizmów małych, ponieważ zyskują 2 rzeczy: I- całkiem dobry szkielet, II- element który chroni je przed drapieżnikami i pasożytami
u szkarłupni występuje szkielet wewnętrzny zbudowany z elementów wapiennych (bardzo dobrze rozbudowane u rozgwiazd). W momencie w którym rozgwiazda mocuje się z małżem zamkniętym w muszli ten szkielet jest fizycznie wykorzystywany jako oparcie dla mięśni. Tutaj strategie ataku rozgwiazd na małże są różne: część gatunków włazi na mięczaka i trzyma go tak długa aż tamten zacznie się dusić, w końcu będzie musiał się otworzyć i zacząć przepuszczać przez swoje skrzela świeżą wodę. Jeśli tego nie zrobi umrze. Czyli rozgwiazda osiągnie to co chciała, ale z reguły rozgwiazda obdusza najpierw tego małża a następnie siłuje się z nim tak żeby uchylić klapy jego muszli i wstrzyknąć tam soki żołądkowe i wynicować część układu pokarmowego.
Strzykwy w obliczu zagrożenia wyrzucają swój układ pokarmowy jako daninę dla drapieżcy i uciekają resztą ciała. Następnie zagrzebują się w mule i odbudowują układ pokarmowy.
Z kolei u strunowców rozwinął się wyspecjalizowany szkielet wewnętrzny doskonale zapobiegający skracaniu się ciała podczas skurczów mięśni, co pozwala na efektywne wykorzystanie ich siły podczas poruszania się
Struna grzbietowa:
u form pierwotnych (Acrania, Myxini, Petromyzones) stanowi podstawowy element szkieletu, jest pochodzenia endodermalnego, ma postać elastycznego pręta ciągnącego się przez całe ciało zwierzęcia (u Myxini, Petromezones przez prawie całe ciało, u Acrania od samego początku do końca)
struna grzbietowa jest zbudowana z silnie zwakuolizowanych komórek o kształcie płytek ustawionych prostopadle do długiej osi struny.
Swoją sztywność zawdzięcza utrzymaniu znacznie wyższego ciśnienia wewnątrz komórek niż w otaczających ją tkankach
Struna grzbietowa nie jest członowana !!!
Nigdy nie bierze udziału w tworzeniu szkieletu chrzęstnego czy kostnego, może być jedynie zastąpiona przez jeden z rodzajów tego szkieletu
Struna grzbietowa służy jako rusztowanie: w miarę rozwoju filogenetycznego wokół struny grzbietowej powstaje stopniowo kręgosłup przejmując jej funkcję. Struna grzbietowa zanika.
Zdarzają się takie momenty gdzie zwierze posiada strunę grzbietową która jest w pewien sposób po przewężana- są one spowodowane rozwijającymi się trzonami kręgów, niemniej jednak przez środek trzonu kręgów przechodzi struna grzbietowa. W tedy ta struna grzbietowa może wyglądać jak taki sznureczek perełek. Niemniej jednak te sznureczek perełek zawsze będzie ciągły- nigdy nie będzie pofragmentowany.
k